Page 160 - J Trad Med 21-1-2566

140 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 21 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2566

1.3 ฝี (เต่ง) ค�าว่า เต่ง หมายถึง ตึง อวบ ยาข้าวเย็นทั้งสองสิ่งละ 5 ตำาลึงดองด้วยสุรา 7 ทะนาน
[10]
สมบูรณ์ หรือ มีเนื้ออูมแน่นตึง แต่จากลักษณะ ให้กินแก้มะเร็งคชราชและไส้ด้วนไส้ลามทั้งอุปทมก็
[9]
สัณฐานที่ขาดหายไปของตัวอักษรบรรทัดที่ 18 ซึ่ง หายสิ้นดีนัก๚
คณะกรรมการประชุมจารึกภาค 8 สันนิษฐาน เป็นค�า อนึ่งเอาพันธุ์ผักกาด พริกไทย สิ่ง 1บาท
ว่า “(ฝี)เตง’’ ซึ่งค�าว่า “เต่ง’’ ทางภาษาศาสตร์สามารถ ยาข้าวเย็นทั้งสองสิ่งละ 2 ตำาลึง 2 บาท หัวย้าง ไคร้

ออกเสียง “ติ่ง’’ ได้ ผู้วิจัยสันนิษฐานว่า น่าจะเป็นค�า หางนาคสิ่งละ 5 ตำาลึงกระเทียม 3 หัว ต้ม 3 เอา 1 ให้
ว่า “ฝีติ่ง’’ ซึ่ง ปรากฏในพระวินัยปิฏก ที่ชื่อว่าฝีติ่ง กินแก้มะเร็งคุด มะเร็งเปื่อยทั้งตัวก็ดีหายสิ้นได้ใช้มา
(อุณฺณิคณฺโฑ) เพราะลักษณะเป็นเหมือนนมโคและ มากแล้วอย่าสนเท่ห์เลย๚

เหมือนนิ้วมือห้อยอยู่ในที่นั้น ๆ แม้ติ่งเหล่านี้ก็จัดว่า อนึ่งเอาไคร้หางนาค ใบผักไห่ ใบทุมราชา
เป็นฝีเหมือนกันเมื่อมีติ่งเหล่านั้นไม่พึงให้บวชหัวหูด บดละลายนำ้าฝาหอยโข่งทามะเร็งทั้งปวงกลากเกลื้อน
มีในเวลาเป็นเด็กส่วนที่ชื่อว่าหัวสิวมีที่ใบหน้าเวลา เรื้อนเหล็กมะเร็งไฟฟ้าก็หายดีนัก๚

เป็นหนุ่มหายไปในเวลาแก่หัวหูดและหัวสิวเหล่านั้น อนึ่งเอาใบเทียนใบผักไห่ใบถั่วแระตำาเอานำ้า
ไม่ถึงกับนับว่าฝี เมื่อมีหัวหูดและหัวสิวเหล่านั้นจะให้ สิ่งละถ้วยนำ้ามันงาถ้วย 1 หุงให้คงแต่นำ้ามันขี้ผึ้งแข็ง

บวชก็ได้ส่วนเม็ดอย่างอื่นชื่อเม็ดผดมีตามตัวอีกชนิด 1ตำาลึง 1 บาทใส่ลงหุงทากระดาษปิดแผลมะเร็งเพลิง
หนึ่งชื่อเกสรดอกบัวชนิดหนึ่งชื่อเม็ดพรรณผักกาดมี หายทั้งดับพิษสมานเรียกเนื้อดีนัก๚
ขนาดเท่าเม็ดพรรณผักกาดเท่านั้นขึ้นทั่วตัวทั้งหมด อนึ่งเอาใบมะเกลือ ลูกสะบ้า ใบมะระ ใบปีบ

นั้นมีก�าเนิดเป็นโรคเรื้อนทั้งสิ้นเมื่อมีเม็ดผดผื่นเหล่า ขมิ้นอ้อย ตำาเอานำ้าสิ่งละถ้วยนำ้ามันงา นำ้ามันมะพร้าว
นั้นไม่พึงให้บวช จึงอาจเป็นไปได้ว่า ลักษณะโรคที่ สิ่งละถ้วยหุงให้คงแต่นำ้ามันใส่แผลมะเร็งเพลิงแลฝี
[22]
ปรากฏในจารึกค�าอธิษฐานนี้เป็นโรคผิวหนังที่เป็นข้อ เปื่อยเน่าสรรพบาดแผลทั้งปวงแลกลากเกลื้อนก็หาย
ห้ามส�าหรับการบวช ดีวิเศษประเสริฐนัก’’ [25]
1.4 ฝีมะเร็ง ปรากฏในคัมภีร์ปฐมจินดาว่า จากจารึกดังกล่าวสันนิษฐานว่า “มะเร็ง’’ ที่กล่าว

“อนึ่งถ้าแลกุมารเกิดทรางในหูแลกลายเป็นฝีมีแม่มี ถึงนี้ เป็นลักษณะของโรคที่มีพยาธิสภาพที่ผิวหนัง มี
ตัวแลเป็นฝีมะเร็งเรื้อรังมาหลายปีหลายเดือนแล้วก็ ตุ่มหนองคล้ายฝี ผิวหนังเปื่อยทั้งตัว ในจารึกต�ารายา
[17]
ดี ถ้าจะแก้ท่านให้หุงนำ้ามันนี้ไส่...’’ จากข้อความ วัดโพธิ์ ระบุถึง ว่าโรคสมมุติ “มะเร็ง’’ มีทั้งหมด 17
ดังกล่าวนี้ การเกิดทรางหรือการเจ็บป่วยในเด็กที่มี จ�าพวกซึ่งมีอยู่ในคัมภีร์วิถีกุฎโรค เป็นลักษณะของ
ลักษณะคล้ายฝี หรือตุ่มหนองบริเวณผิวหนัง ลักษณะ โรคที่แสดงอาการทางผิวหนัง เช่น มะเร็งคุต ระบุว่า
ดังกล่าวอาจเรียกได้ว่า “ฝีมะเร็ง’’ ในจารึกต�ารายาวัด “...เมื่อจะบังเกิดนั้นเกิดด้วยคุตทะราดและฝีดาษเข้า

ราชโอรสาราม ที่สร้างขึ้น พุทธศักราช 2364 แผ่นที่ 29 ข้อและระคนด้วยอสุรินทัญญาธาตุ มีประเภทกระทำา
ด้วยมะเร็งแสดงถึงลักษณะของมะเร็งความว่า ให้เมื่อยในข้ออัฐิแล้วให้ฟกบวมขึ้นตามแข้งขาและมือ

“สิทธิการิยะยาแก้มะเร็งทั้งปวงเอายาดำา รง เท้าจะเดินไปไกลก็มิได้บางที่กินด้นอยู่จนอัฐิแตกแล้ว
ทอง กำามะถันทั้งสอง เทียนดำาสิ่งละ 2 บาทข้าวสารคั่ว คุออกมานอกเนื้อแตกออกมาเป็นบุพโพโลหิตไหล
[24]
รางแร่งเอา 3 บาทหัวย้างเปลือกสันพร้านางแอ 3 บาท เปื่อยเน่าดุจกล่าวมานี้...’’ จะเห็นได้ว่า มะเร็งคุด