Page 214 - Acrobat J Trad-21-3-2566
P. 214
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 3 Sep-Dec 2023 697
กวนของเหลวอย่างรุนแรงและเพิ่มความสามารถใน การสกัดด้วยวิธีนี้ นอกจากสมุนไพร ตัวท�าละลาย
การแพร่ผ่านผนังเซลล์ วิธี UAE นี้สามารถแบ่งออก อุณหภูมิ อัตราส่วนระหว่างของเหลวและของแข็ง ยัง
เป็น 2 แบบ คือ วิธี direct UAE โดยเป็นระบบที่มี มีปัจจัยอื่นอีก ได้แก่ พลังงาน ความถี่ ความเข้มของ
[10]
ultrasonic probe และ วิธี indirect UAE โดยใช้ ul- คลื่น (intensity) แอมพลิจูดของคลื่น (amplitude)
trasonic bath หรือ sonicator หรือเรียกวิธีสกัดนี้ว่า (Figure 7)
sonication extraction ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพ
Figure 7 Ultrasound-assisted extraction [8]
(3) การสกัดด้วยของไหลวิกฤตยิ่งยวด อุณหภูมิ อุณหภูมิสูงสุดที่ก๊าซยังสามารถควบแน่น
(supercritical fluid extraction; SFE) โดยใช้ เป็นของเหลวได้ เรียกว่า “อุณหภูมิวิกฤต’’ (critical
ของไหลวิกฤตยิ่งยวด (supercritical fluid) เป็น temperature, T c) ดังนั้น ถ้าอุณหภูมิสูงกว่าอุณหภูมิ
ตัวท�าละลายในการสกัด ของไหลวิกฤตยิ่งยวด คือ วิกฤตแม้จะเพิ่มความดันเท่าไรก็ไม่สามารถท�าให้ก๊าซ
สสารที่อยู่ในสภาวะที่ไม่สามารถจ�าแนกได้ว่าเป็นก๊าซ ควบแน่นเป็นของเหลวได้ ความดันที่อุณหภูมิวิกฤต
หรือของเหลว อธิบายด้วย pressure-temperature เรียกว่า “ความดันวิกฤต’’ (critical pressure, P c)
[11]
phase diagram (Figure 8) สภาวะที่สสาร และจุดที่อุณหภูมิและความดันเป็น T c และ P c เรียก
อยู่ในสถานะของแข็ง ของเหลว และก๊าซ จะมีเส้น ว่า “จุดวิกฤต’’ (critical point) เมื่ออุณหภูมิสูงกว่า
แบ่งระหว่างสถานะ จุดที่อยู่ระหว่าง 3 สถานะเรียก อุณหภูมิวิกฤตและความดันสูงกว่าความดันวิกฤต
ว่า “triple point’’ ก๊าซสามารถเปลี่ยนสถานะเป็น สสารจะอยู่ในสถานะที่เรียกว่า “ของไหลวิกฤต
ของเหลวได้ 2 วิธี โดยการเพิ่มความดันหรือการลด ยิ่งยวด’’ ไม่สามารถจ�าแนกได้ว่าเป็นก๊าซหรือเป็น
