Page 235 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 21 ฉบับที่ 2
P. 235
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 2 May-Aug 2023 451
และต�ารับอาหารที่ถูกส่งผ่านจากประสบการณ์ และ อาหารประเภทน�้าพริกและแกงไม่มีกะทิให้พลังงาน
แนวคิดเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพในวิถีชีวิตบนฐาน ต�่าที่สุด คือ 89 กิโลแคลอรี่ขนมจีนน�้ายาและน�้าพริก
สัญชาตญาณแห่งการอยู่รอด ท�าให้ผู้คนรู้จักการ ห่อหมกปลาช่อนใบยอ และน�้าพริกให้ใยอาหาร ธาตุ
เรียนรู้และปรับตัวให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลง เหล็ก และวิตามินเอสูง ดังนั้นต�ารับอาหารพื้นบ้าน
ที่เกิดขึ้นทั้งด้านสภาพแวดล้อม สังคม วัฒนธรรม เหล่านี้น่าจะมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงโรคไม่ติดต่อ
[7]
และเศรษฐกิจ ซึ่งการเรียนรู้ดังกล่าวเป็นจุดก�าเนิด เรื้อรังในผู้สูงอายุ ในส่วนของต�ารับอาหารพื้นบ้านใน
ของกระบวนการและแบบแผนในการแก้ไขปัญหา ภาคเหนือจะใช้ผักพื้นบ้านเป็นวัตถุดิบหลักในการปรุง
เพื่อท�าให้ตนเองและครอบครัวอยู่รอดได้อย่างมีสุข ต�ารับอาหาร ผักเหล่านี้สามารถเก็บหาได้ในชุมชนและ
[4]
ภาวะที่ดี การประยุกต์ใช้อาหารพื้นบ้านเพื่อการเสริม ตามป่าธรรมชาติ โดยการบริโภคผักพื้นบ้านมากมาย
สร้างสุขภาพผู้สูงอายุจึงเป็นทางเลือกที่สอดคล้อง หลายชนิดในการสร้างเสริมสุขภาพ และมีการบริโภค
กับวิถีการบริโภคที่หลากหลายทางด้านชาติพันธุ์และ ผักพื้นบ้านในการรักษาโรคเบื้องต้น ซึ่งผักเหล่านี้
วัฒนธรรม รวมถึงองค์ความรู้ในการประกอบอาหาร มีทั้งผักที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ และผักที่ปลูกขึ้นมา
ซึ่งมีพัฒนาการมาอย่างยาวนาน เกิดการคิดค้น มีการน�ามาบริโภคหลากหลายเพื่อประโยชน์ด้าน
สืบทอด ปรุงแต่ง และผสมผสานเป็นอาหาร มีรายงาน สุขภาพ การเลือกผักมารับประทานนั้นล้วนแล้วแต่
การศึกษา พบว่า ผู้สูงอายุมีการบริโภคอาหารพื้นบ้าน ผ่านการพิจารณาและถ่ายทอดกันมาว่าการบริโภค
รวมเฉลี่ยระดับปานกลาง โดยมีปัจจัยอายุและความ ผักพื้นบ้านเป็นการส่งเสริมสุขภาพท�าให้สุขภาพดี
รู้เกี่ยวกับอาหารพื้นบ้านล้านนามีความสัมพันธ์กับ ห่างไกลจากความเจ็บป่วย อย่างไรก็ตามด้วยการ
[8]
การบริโภคอาหารพื้นบ้านอย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ เปลี่ยนแปลงทางกายภาพและสังคมในปัจจุบันส่งผล
โดยผู้สูงอายุเรียนรู้และสืบทอดความรู้ด้านอาหาร ให้ผู้คนหลงใหลอยู่กับกระแสของเทคโนโลยี ท�าให้
พื้นบ้านจากบรรพบุรุษ การศึกษาด้วยตนเอง และ องค์ความรู้ด้านอาหารพื้นบ้านที่บรรพบุรุษสั่งสมมา
[5]
การแนะน�าจากคนอื่น ยังมีรายงานการศึกษาพบ ถูกลดความส�าคัญลงเมื่อเทียบกับองค์ความรู้ด้าน
ว่าผู้สูงอายุนิยมรับประทานอาหารท้องถิ่น (ร้อยละ อาหารสมัยใหม่ รวมถึงมุมมองด้านสุขภาพที่ยังให้
78.31) โดยต�ารับอาหารที่ผู้สูงอายุที่มีสุขภาพร่างกาย ความส�าคัญต่อระบบการแพทย์สมัยใหม่มากกว่า
แข็งแรงดีนิยมบริโภคประจ�า แบ่งได้เป็น 7 ประเภท ภูมิปัญญาด้านสุขภาพ ซึ่งมีรายงานการศึกษา พบว่า
ได้แก่ อาหารประเภทแกง อาหารประเภทลาบและ ผู้สูงอายุบางส่วนเมื่ออายุเพิ่มขึ้นจะเกิดปัญหาภาวะ
ก้อย อาหารประเภทหมกและอั่ว อาหารประเภทนึ่ง สุขภาพที่ต้องใช้เวลาในการรักษาต่อเนื่อง บุตรหลาน
[6]
ลวก อาหารประเภทปิ้งย่าง อาหารประเภทซุป ส่วน จึงแสวงหาแนวทางในการรักษาจากสถานบริการ
คุณค่าทางโภชนาการในอาหารพื้นบ้านมีรายงานการ สุขภาพแผนปัจจุบันมากกว่าการใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้าน
[9]
ศึกษา พบว่า คุณค่าสารอาหารจากรายการที่พัฒนา ล้านนา เช่นเดียวกับผู้สูงอายุในชุมชนเวียงท่ากาน
จากต�ารับอาหารพื้นบ้านประเภทอาหารจานเดียวให้ - ยุหว่าที่มีจ�านวนผู้สูงอายุร้อยละ 30 ของประชากร
พลังงานเฉลี่ยสูงที่สุดต่อ 1 มื้อ คือ 319 กิโลแคลอรี่ ทั้งหมด ทั้งนี้ผู้สูงอายุป่วยและเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็ง
