Page 233 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 21 ฉบับที่ 2
P. 233
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 21 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2566 Vol. 21 No. 2 May-August 2023
นิพนธ์ต้นฉบับ
วัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุชุมชน
เวียงท่ากาน – ยุหว่า อำาเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่
สามารถ ใจเตี้ย
คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ตำาบลช้างเผือก อำาเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ 50300
ผู้รับผิดชอบบทความ: samart_jai@cmru.ac.th
บทคัดย่อ
บทนำ�และวัตถุประสงค์: วัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านเป็นการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุภายใต้การผสมผสาน
ภูมิปัญญาพื้นบ้านร่วมกับวิถีการดำาเนินชีวิต การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวัฒนธรรมอาหารพื้นบ้าน และ
สังเคราะห์แนวทางการนำาอาหารพื้นบ้านสู่การสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ
วิธีก�รศึกษ�: การศึกษาแบบผสมวิธีนี้ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุในชุมชนเวียงท่ากาน – ยุหว่า อำาเภอสันป่าตอง
จังหวัดเชียงใหม่ จำานวน 295 คน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำานวน 18 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม การ
สัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ และการอภิปรายกลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์เชิง
เนื้อหา
ผลก�รศึกษ�: พบว่า วัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านของผู้สูงอายุประกอบด้วยการเตรียมและการแสวงหาแหล่ง
วัตถุดิบ ขบวนการปรุงอาหาร และการจัดสำารับและการเสิร์ฟ โดยมีค่าคะแนนวัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านรวมเฉลี่ย
ระดับปานกลาง (ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.46 ± 0.80) ส่วนแนวทางการนำาอาหารพื้นบ้านสู่การสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ
มีข้อเสนอแนะโดยชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยควรมีการสร้างและพัฒนาแหล่งผลิตวัตถุดิบ การพัฒนา
ผลิตภัณฑ์ และการส่งเสริมการบริโภคในผู้สูงอายุ
อภิปร�ยผล: วัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านมีความสำาคัญต่อการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโดยเฉพาะตำารับแกง
และตำารับน้ำาพริก วัฒนธรรมอาหารพื้นบ้าน.ในชุมชนคงอยู่และปฏิบัติภายใต้ความหลากหลายของทรัพยากรอาหาร
ในชุมชน ความเชื่อ และความศรัทธา
ข้อสรุปและข้อเสนอแนะ: วัฒนธรรมอาหารของผู้สูงอายุรวมเฉลี่ยอยู่ในระดับปานกลาง ทั้งนี้ควรมีการ
สนับสนุนด้านวิชาการ แหล่งเรียนรู้ และงบประมาณ รวมถึงสนับสนุนกระบวนการและแนวทางการมีส่วนร่วมใน
การใช้ประโยชน์แหล่งทรัพยากรอาหารในชุมชน
คำ�สำ�คัญ: วัฒนธรรมอาหารพื้นบ้าน, การสร้างเสริมสุขภาพ, ผู้สูงอายุ
Received date 18/07/22; Revised date 17/03/23; Accepted date 07/08/23
449
