Page 110 - J Trad Med 21-1-2566
P. 110
90 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 21 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2566
องค์ประกอบที่ 1 ระบบบริการแพทย์แผน ขาดความรู้และความช�านาญในการดูแลรักษาผู้ป่วย
ไทย ถึงแม้ว่าจะมีนโยบายส่งเสริมและสนับสนุนให้ โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคมะเร็ง และแพทย์แผนไทยไม่
แพทย์แผนไทยเข้าไปมีบทบาทหน้าที่มากขึ้นในการ สามารถดูแลรักษาผู้ป่วยในภาวะฉุกเฉินและภาวะ
ดูแลรักษาผู้ป่วยแผนกผู้ป่วยนอก แต่ในงานผู้ป่วยใน วิกฤตได้ ส่งผลให้แพทย์แผนไทยขาดความมั่นใจ
แพทย์แผนไทยยังมีบทบาทน้อย แพทย์แผนปัจจุบัน ในการดูแลรักษาผู้ป่วย และปัจจุบันแพทย์แผนไทย
เป็นผู้มีบทบาทหลักในการรักษาและส่งต่อผู้ป่วย ใน ต้องได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนทั้งปริมาณและ
กรณีที่เห็นว่าแพทย์แผนไทยสามารถดูแลรักษาได้ คุณภาพ
แต่ก็ไม่สามารถเป็นแพทย์เจ้าของผู้ป่วยได้ และมีข้อ “ครั้งแรกที่ได้รักษาคนไข้ดีใจมาก เรา
จ�ากัดในเรื่องการสั่งให้ผู้ป่วยพักรักษาตัวแบบค้างคืน สามารถดูแลรักษาคนไข้มะเร็งได้ แต่พอรักษาไป
ยังไม่สามารถสั่งให้ผู้ป่วยพักรักษาตัวแบบค้างคืนได้ นาน ๆ เครียดมาก รับรู้ปัญหาของคนไข้ บางครั้ง
ส�าหรับงานด้านอื่น ๆ เช่น การดูแลผู้ป่วยแบบประคับ ก็รักษาจนหมดหนทางแล้วเหมือนกันไม่รู้จะรักษา
ประคอง การเยี่ยมบ้านผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงแพทย์ อย่างไรอีกประสบการณ์ยังน้อยมาก อยากได้อาจารย์
แผนไทยยังไม่มีบทบาทที่ชัดเจน และไม่มีแนวทาง แผนไทยที่เก่ง ๆ มาช่วยสอนเราได้’’ (ผู้ให้บริการ)
การในดูแลรักษา “อยู่ได้ขนาดนี้ก็ดีใจแล้ว ตอนแรกหมอบอก
“ด้วยข้อก�าจัดในการจัดการแผนกผู้ป่วย มะเร็งตับลุกลามปอด ล�าไส้ อยู่ได้ปีนึง ตรวจอีกที เขา
ใน ต้องอาศัยความร่วมมือจากแพทย์ และพยาบาล บอกอยู่ได้อีกหกเดือน มารับยาที่นี่อยู่ได้ปีครึ่งแล้วไม่
โดยแพทย์แผนไทยไม่สามารถสั่งให้ผู้ป่วยพักรักษา เห็นจะเป็นไรขอบคุณหมอมาก ๆ’’ (ผู้ดูแลหลัก)
ตัวแบบค้างคืนได้ หรือไม่มีเตียงส�าหรับผู้ป่วยมะเร็ง “พ่อมาด้วยท้องอืด แน่นท้อง ท้องแข็ง
ที่มารักษาด้วยการแพทย์แผนไทย สิ่งที่ท�าได้คือให้ มาก ๆ เป็นมาหลายวันแล้ว มารับยาสมุนไพรเมื่อ
ผู้ป่วยกลับไปดูแลที่บ้าน ไม่สามารถดูแลผู้ป่วยใน เดือนก่อน ตอนนี้อาการดีขึ้นมากจากที่ท้องเคยแข็ง
เรื่องโภชนบ�าบัด หรือกิจกรรมบ�าบัดได้เต็มที่’’ (ผู้ให้ มาก ๆ ตอนนี้ไม่เข็งแล้ว พ่อผมท่านชอบรับประทาน
บริการ) ยาสมุนไพรอยู่ก่อนแล้ว’’ (ผู้ดูแลหลัก)
“บางครั้งเราก็อยากลงพื้นที่เยี่ยมบ้าน องค์ประกอบที่ 3 ข้อมูลทางวิชาการและ
ติดตามอาการผู้ป่วย แต่ก็ติดเรื่องบริหารจัดการยังไม่ งานวิจัย พบว่า ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร
สามารถลงพื้นที่ได้โดยล�าพัง ต้องอาศัยร่วมกับทีมโรง ที่มีการศึกษายืนยันประสิทธิผลของสมุนไพร หรือ
พยาบาล’’ (ผู้ให้บริการ) การแพทย์แผนไทยทางคลินิกที่เป็นการรักษา หรือ
“ดีใจที่หมอมาเยี่ยม ผมท�าอะไรไม่ถูก เมีย บรรเทาอาการจากโรคมะเร็งหรือเพิ่มคุณภาพชีวิตของ
ป่วย ตัวผมเองก็เป็นโรคหัวใจ อยู่กันสองคนดีใจมาก ผู้ป่วยมีอยู่ไม่มาก และข้อมูลยืนยันผลการรักษาไม่
ที่หมอมาดูแล คิดว่าจะถูกทิ้งอีก’’ (ผู้ดูแลหลัก) ชัดเจน ข้อมูลส่วนใหญ่อยู่ในต�าราหรือคัมภีร์ยังขาด
องค์ประกอบที่ 2 ก�าลังคนและศักยภาพ การสังเคราะห์และถอดบทเรียน
บุคลากร พบว่า ยังขาดประสบการณ์ในการท�างาน “อาศัยประสบการณ์ในการดูแลคนไข้ คนไข้
