Page 165 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 19 ฉบับที่ 1
P. 165
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 19 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2564 Vol. 19 No. 1 January-April 2021
นิพนธ์ต้นฉบับ
การพัฒนาน้ำามันนวดที่มีส่วนประกอบของน้ำามันหอมระเหยจากผลมะแขว่น
และฤทธิ์บรรเทาปวดที่มีต่อกล้ามเนื้อน่องในผู้เข้าร่วมวิจัยสุขภาพดี
จุรีภรณ์ อิ้มพัฒน์ , นันทกานต์ วุฒิศิลป์
*
สาขาการแพทย์แผนไทยประยุกต์ สำานักวิชาการแพทย์บูรณาการ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย 57100
ผู้รับผิดชอบบทความ: chureeporn.imp@mfu.ac.th
*
บทคัดย่อ
มะแขว่น เป็นพืชท้องถิ่นและกระจายทั่วไปในภาคเหนือของประเทศไทย จัดอยู่ในวงศ์ Rutaceae ส่วนผลนิยม
น�ามาประกอบอาหารท้องถิ่นให้มีรสเผ็ดและกลิ่นหอมฉุน อีกทั้งส่วนผลและเปลือกผล ถูกน�ามาใช้เป็นยาสามัญ
ประจ�าบ้านแผนโบราณ เพื่อบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ รายงานการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับองค์ประกอบ ทางเคมี
หลักและฤทธิ์ทางชีวภาพในเซลล์และในสัตว์ทดลองของน�้ามันหอมระเหยจากส่วนผลมะแขว่นนั้น สามารถยับยั้ง
สารสื่อกลางการอักเสบและต้านการอักเสบได้ ดังนั้น งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาน�้ามันนวดที่มีส่วนประกอบ
ของน�้ามันหอมระเหยจากผลมะแขว่น และเพื่อประเมินฤทธิ์บรรเทาปวดในผู้เข้าร่วมวิจัยที่ถูกเหนี่ยวน�าให้มีความ
ปวดบนกล้ามเนื้อน่องทั้ง 2 ข้าง โดยวิธียืนเขย่งปลายเท้า รูปแบบการศึกษาวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนา ประกอบด้วย
2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 เป็นการพัฒนาน�้ามันนวดที่มีส่วนประกอบของน�้ามันหอมระเหยจากส่วนผลมะแขว่น โดยใช้
ส่วนผลมะแขว่นที่เก็บรวบรวมในจังหวัดเชียงราย ถูกท�าให้แห้งโดยตากแดดและบดเป็นผงหยาบ แล้วน�าผงไปกลั่น
เอาน�้ามันหอมระเหยโดยการกลั่นแบบน�้า วิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีของน�้ามันหอมระเหย ที่กลั่นได้โดยใช้ GC/
MS คัดเลือกน�้ามันพาหะที่ดีที่สุดจาก 3 ชนิด (น�้ามันมะพร้าว, น�้ามันดอกทานตะวัน และน�้ามันข้าวโพด) ซึ่งมีความ
คงตัวเพื่อเตรียมเป็นน�้ามันนวดมะแขว่นที่มีส่วนผสมของน�้ามันหอมระเหยจากผล ร้อยละ 3, ร้อยละ 6 และร้อยละ
9 ระยะที่ 2 การประเมินฤทธิ์บรรเทาปวดกล้ามเนื้อน่องในผู้เข้าร่วมวิจัยสุขภาพดี โดยแต่ละความเข้มข้นของน�้ามัน
นวดมะแขว่นที่ถูกเตรียมไว้ ส�าหรับทดสอบในผู้เข้าร่วมวิจัยสุขภาพดี 3 กลุ่ม (กลุ่มละ 20 คน, จ�านวน 60 คน) ตาม
ล�าดับ ผู้เข้าร่วมวิจัยทั้งหมดถูกเหนี่ยวน�าให้มีความปวดที่กล้ามเนื้อน่องทั้ง 2 ข้าง จากนั้น ทาน�้ามันนวดมะแขว่นบน
น่องข้างขวาและทาน�้ามันพาหะ (น�้ามันหลอก) บนน่องข้างซ้าย ทุกวัน วันละสองครั้ง เช้าเย็น เป็นเวลา 5 วัน ผลการ
ศึกษา พบว่า terpinen-4-ol (ร้อยละ 19.87), limonene (ร้อยละ 18.62) และ sabinene (ร้อยละ 17.31) เป็นองค์ประกอบ
ทางเคมีหลักในน�้ามันหอมระเหยที่กลั่นได้ และน�้ามันดอกทานตะวันเป็นน�้ามันพาหะที่มีความคงตัวดีที่สุด หลังจาก
ให้ผู้เข้าร่วมวิจัยกลุ่ม 1, กลุ่ม 2 และกลุ่ม 3 ทาน�้ามันนวดมะแขว่นความเข้มข้นร้อยละ 3, ร้อยละ 6 และร้อยละ 9 ตาม
ล�าดับ พบว่า ค่าเฉลี่ยของคะแนนความปวดบนน่องข้างขวาต�่ากว่าค่าเฉลี่ยของคะแนนความปวดบนน่องข้างซ้าย อย่าง
มีนัยส�าคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) และน�้ามันนวดทั้ง 3 ความเข้มข้น ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยส�าคัญทาง
สถิติต่อคะแนนความปวดของน่องข้างขวา งานวิจัยนี้ ยืนยันการใช้น�้ามันนวดมะแขว่นเป็นยาพื้นบ้านส�าหรับบรรเทา
ปวด และผู้วิจัยแนะน�าให้ใช้ที่ความเข้มข้นร้อยละ 3
ค�ำส�ำคัญ: มะแขว่น, น�้ามันหอมระเหยจากผลมะแขว่น, น�้ามันนวดมะแขว่น, อาการปวดกล้ามเนื้อน่อง
Received date 04/04/20; Revised date 20/11/20; Accepted date 04/02/20
147
