Page 133 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 2

J Thai Trad Alt Med Vol. 18 No. 2 May-Aug 2020 355

เมือกมันยานี้ใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ โกฐพุงปลา โกฐจุฬาลัมพา กานพลู เอาสิ่งละ 2 ส่วน
3.3 พระโอสถหอมเนาวโกฐ จันทน์หอม ชะเอม นำ้าตาลทราย เอาสิ่งละ 2 บาท บด
ส่วนประกอบ โกฐทั้ง 9 เทียนทั้ง 5 เบญจกูล ผล ด้วยนำ้าดอกไม้ เมื่อจะกิน นำ้าขิง นำ้ามะนาวประสมกัน

สมอพิเภก ผลมะขามป้อม จันทน์แดง จันทน์เทศ สรรพคุณ -
กฤษณา กะลำาพัก ขอนดอก ลูกจันทน์ กระวาน 3.6 พระโอสถปฐมธาตุ

กานพลู อบเชยเทศ เปลือกสมุลแว้ง ชะลูด ผลผักชีลา ส่วนประกอบ เบญจกูลสิ่งละ 5 สลึง ผลมะตูม
ชะเอมเทศ นำ้าประสานทองสะตุ เปราะหอม ผลราชดัด อ่อน 1 สลึง หัวแห้วหมู 7 สลึง กันเกราทั้ง 5 สิ่งละ 1
คั่ว ผลสารพัดพิษคั่ว หัวแห้วหมู แฝกหอม หญ้าตีนนก บาท ผลชะพลู 1 บาท ผลเร่ว 1 บาท ว่านนำ้า 2 สลึง

ดอกพิกุล เกสรบุนนาค เกสรสารภี เกสรบัวหลวง แก่น กระชาย 1 บาท เทียนทั้ง 5 สิ่งละสลึง โกฐทั้ง 5 สิ่งละ
สน แก่นสักขี รากไคร้เครือ ผลกระดอม อย่างละ 1 สลึง ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กระวาน กานพลู ใบ

สลึง กระวาน เปลือกสมุลแว้ง อบเชยเทศ อบเชยจีน ผล
สรรพคุณ สรรพยา 50 สิ่งนี้ ทำาเป็นผงบดด้วย ผักชีลา เปลือกโมกมัน เปลือกโมกหลวง จันทน์แดง
นำ้าดอกไม้เทศ แทรกพิมเสนหญ้าฝรั่น อำาพันทอง จันทน์เทศ กฤษณา ไพลแห้ง การบูร สิ่งละ 1 สลึง พริก

ชะมดพอสมควร ปั้นเป็นเม็ดไว้ละลายนำ้าดอกไม้สด ไทย 3 บาท
กิน แก้ไข้สามฤดู แก้พิษเสมหะ พิษโลหิต พิษลม พิษ สรรพคุณ สรรพยาทั้ง 39 สิ่ง ทำาเป็นผงละลาย
้
ดี ทำาพิษ ให้จับสะบัดร้อนสะท้านหนาว แก้สะอึก นำาร้อนกิน แก้ในกองไข้ กำาเนิดทำาให้อุจจาระวิปริต
อาเจียนปะทะอกแก้สันนิบาตสัมปะชวร ถ้าแก้รากนำ้า ต่าง ๆ ให้กลายไปเป็นริดสีดวงพลวงและริดสีดวงลง
ลูกยอ เทียนดำาต้ม ถ้าแก้ลมจุกเสียด นำ้ากฤษณา โกฐ ให้อุจจาระกะปิดกะปรอยไม่ปรกติบางทีให้ลงวันละ
กระดูกต้ม ถ้าพิษฝีไข้พิษไข้นำ้าดอกไม้สนหรือนำ้าซาว 3-4 ครั้ง ทำาให้กายผอมแห้งหาแรงมิได้ ด้วยธาตุวาโย

ข้าวก็ได้ ถ้าเป็นไข้ที่มีพิษจัดถึงแก่เชื่อมซึม กระหายนำ้า เป็นมันทคิณี ยานี้ทำาให้ธาตุวัฒนะขึ้นโดยปกติ
ตัวร้อนจัด ใช้วางยานี้ไม่ได้ 3.7 พระโอสถอินทร์จักร

3.4 พระโอสถธาตุบรรจบ ส่วนประกอบ สะค้าน รากช้าพลู ขิงแห้ง ดีปลี
ส่วนประกอบ ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กระวาน รากเจตมูลเพลิง ผลผักชีลา โกฐสอ โกฐเขมา โกฐ
กานพลู ขิง ดีปลี สะค้าน รากเจตมูลเพลิง รากขัดมอน ก้านพร้าว โกฐพุงปลา โกฐจุฬาลัมพา โกฐเชียง โกฐ
้
หัวแห้วหมู ลูกมะตูมอ่อน อบเชยเทศ สมุลแว้ง เปราะ นำาเต้า โกฐกระดูก โกฐกักกรา เทียนดำา เทียนแดง
หอม รากไคร้เครือ นำ้าประสานทอง เนื้อไม้ จันทน์เทศ เทียนขาว เทียนเยาวพาณี เทียนข้าวเปลือก จันทน์

จันทน์แดง ตรีผลา โกฐทั้ง 5 เทียนทั้ง 5 แฝกหอม ยา แดง จันทน์เทศ เถามวกแดง เถามวกขาว รากหญ้านาง
เหล่านี้เอาหนักสิ่งละบาท กระสาย นำ้ามะตูม หัวแห้ว ชะลูด อบเชยเทศ เปลือกสมุลแว้ง กฤษณา กำาละพัก
หมู รากขัดมอนต้ม ขอนดอก ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กระวาน กานพลู ราก

สรรพคุณ แก้ธาตุวิปริตเป็นพิษต่าง ๆ ไคร้เครือ ลำาพันแดง ดอกพิกุล ดอกจำาปา ดอกคำาไทย
3.5 พระโอสถเบญจโกฐ เกสรสารภี เกสรบุนนาค ฝางเสน เลือดแรด ดีงูเหลือม
ส่วนประกอบ โกฐเขมา โกฐสอ โกฐก้านพร้าว ดีวัวเถื่อน ดีจระเข้ อำาพันทอง พิมเสนเกล็ด หญ้าฝรั่น