Page 133 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 17 No. 3 Sep-Dec 2019 483

ตารางที่ 1(ต่อ) หมอพื้นบ้าน ภูมิลำาเนา และองค์ความรู้ตำารับยารักษาโรคริดสีดวงทวาร จังหวัดศรีสะเกษ

หมอพื้นบ้าน ภูมิลำาเนา องค์ความรู้ตำารับยารักษาโรคริดสีดวงทวาร
ขนานที่ 3 (ยาล้าง)
หนามแท่งขาวต้มดื่ม
10. นายเกรียงศักดิ์ ชัยสวัสดิ์ อ.อุทมพรพิสัย รากหวดข่า (มะหวด) ดอกชมจันทร์ ใบสะเก็ดดาว ต้นสังข์ ต้มดื่มต่างนำ้า

11. นายเลื่อน ประทุมวงษ์ อ.ขุนหาญ ขนานที่ 1 ชุมเห็ดเทศ ขี้เหล็กใหญ่ ไม้แก่นสาร
ขนานที่ 2 ต้นลำาชีดำา ต้นส้มกุ้ง ต้นชาติ
12. นายพยัค ทองพา อ.ขุขันธ์ ขนานที่ 1
รากเอ็นอ้า 2 ส่วน รากต้นก้านตรง (ต้นคันทรง) 1 ส่วน ต้มพอเดือด ดื่ม
ต่างนำ้า กรณีถ้ามีเดือยออกมา ให้ใช้ตาไม้ไผ่สีทอง 3 ตา ต้มรวมกับตัวยา
หลักด้วย
ขนานที่ 2 (ยาล้าง)
หญ้าลิเภา สารส้ม หญ้านางแดง อย่างละ 1 กำามือ ต้มดื่มต่างนำ้า
13. นายอำานวย คำาแคว้น อ.โนนคูณ ขมิ้นเครือ แก่นเครือกา ต้นเบนโคก รากเจตพังคี แก่นสามควาย อย่างละ
้
4 ชิ้น แก่นลั่นทม (ขาว) 10 ชิ้น มัดรวมกัน เติมนำาพอท่วม รับประทาน
ก่อนอาหาร เวลาเช้า กลางวัน เย็น
14. นายประชุม ไชยษา อ.อุทุมพรพิสัย รากต้นเกร็ดลิ่น อ้อยดำา ว่านยาหัว นำาตัวยามัดรวมกันแล้วนำามาต้มรับ
ประทาน (เก็บยามาเฉพาะวันอังคาร)

15. นายพันธ์ ไสว อ.ขุนหาญ เครือนมวัว ต้มดื่มต่างนำ้า
16. นายบุญทอง บุตรธรรมมา อ.ขุนหาญ ขนานที่ 1 (ยาลุ)
เพชรสังฆาต 7 ข้อนิ้วมือ (ของคนไข้) ใบมะกา 7 ใบ มะขามเปียก 7 ข้อ
นิ้วมือ (ของคนไข้) ต้มเคี่ยว 3 เอา 1 ดื่มครั้งละ 30 มิลลิลิตร ก่อนอาหาร
เช้า-เย็น ดื่นจนกว่าจะถ่าย
ขนานที่ 2 (ยารักษา)
ดาวกระจาย สมัด เจตพังคี รากเดือย หญ้าสามหัว เจตมูลเพลิงแดง อย่าง
ละ 2 บาท ดื่มก่อนอาหาร เช้า-เย็น หากมีติ่งเนื้อยื่นออกมาให้นำายาไป
บดเป็นผงและรมยาต่อไป
ขนานที่ 3 (ยาเหน็บ/สอด)
ดอกดาวเรือง ดอกปีบ นำ้าผึ้ง ปั้นรวมกันเป็นก้อนใช้เหน็บในรูทวาร
17. นายสุรัตน์ โสดแก้ว อ.ขุนหาญ ต้นนำ้าเกลี้ยง ต้นมะม่วงหิมพานต์ อย่างละ 1 ส่วน ตาไม้ไผ่ 7 ตา นำามา
ต้มดื่ม เช้า-เย็น
18. นายใบ ทองสุทธิ์ อ.ศิลาลาด รากส้มลม ลูกยอป่า ต้นค่อม ต้นโพธิ์ทอง อย่างละ 1 ส่วนต้มดื่มต่างนำ้า
19. นายหนู อำาพร อ.นำ้าเกลี้ยง ขนานที่ 1
รากส่องฟ้า รกคก เอ็นอ้า โกฐหัวบัว เพชรสังฆาต อย่างละ 1 กำามือ ดื่ม
ครั้งละ 2 แก้ว ก่อนอาหาร เช้า-เย็น
ขนานที่ 2 (ยาล้าง)
รากสับปะรด รากมะละกอตัวผู้ รากหญ้าพง อย่างละ 1 กำามือ ต้มดื่ม 7
วัน