Page 126 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

476 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 17 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2562

Folk Knowledge of Hemorrhoids Treatment in Sisaket Province

Chonlavit Singhakul , Aekarit Klomkleaw, Penporn Jantasen
*
Thai Traditional and Alternative Medicine Subdivision, Sisaket Provincial Public Health Office, Sisaket 33000, Thailand
Corresponding author: chonlavitt@hotmail.com
*

Abstract

The purpose of this research was to study the correlation between the treatment pattern of folk medicine
healers to represent meaning of hemorrhoids and the treatment and knowledge of hemorrhoids treatment. Qualita-
tive research and purposive sampling were used in order to preserve local health care wisdom, link the principles
of health care with folk medicine and understand the way of life and beliefs of folk medicine healers. The par-
ticipants selected the expert folk medicine healer in Sisaket who used herbal medicine in hemorrhoid treatment
and received certificate or renewed certificate in 2017. 19 healers out of a total of 243 healers were selected. The
research instrument was a focus group, knowledge management and in-depth interviews. The study found folk
medicine healers in Sisaket believe hemorrhoids are an abnormality of the four elements (earth, water, wind and
fire) those expression of earth element which most cause is patient behavior. They believe the disease is derived
from person’s karma or supernatural. They used mantras or perform rituals of faith along with the preparation of
herbal medicine or treatment for the mind and body at the same time. In the treatment process, they have different
treatments depending on inherited knowledge. Each formula used varies according to each area of them inhabited.
In most cases, the treatments used oral drugs and antidote when patients got well. The formulas were developed
as oral drugs, suppositories and fumigation treatments. They have different treatments, but there is a correlation
between the beliefs of Buddhism and the law of karma, as well as the use of herbal medicines to treat hemorrhoids.
Should have systematic knowledge management and continue to develop in Thai medical treatments.
Key words: hemorrhoid, folk medicine, indigenous medicine

บทนำ� ต่อยอดและประยุกต์ใช้กับสังคมปัจจุบัน ถือเป็น

ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้านสุขภาพ ถือเป็น ทรัพย์สินทางปัญญาที่ควรค่าแก่การปกป้องดูแล
วัฒนธรรมในการดูแลสุขภาพและรักษาอาการเจ็บ อนุรักษ์และพัฒนาต่อไป
[1]
ป่วยอย่างหนึ่งซึ่งสืบทอดผ่านรุ่นสู่รุ่น บ่งบอกถึงความ หมอพื้นบ้านเป็นบุคคลที่ชาวบ้านยอมรับนับถือ

สัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และสิ่งเหนือ และพึ่งพาในยามเจ็บป่วย ส่วนมากเป็นชายสูงอายุ
ธรรมชาติ สามารถยึดโยงถึงหลักแนวคิดของคนใน บ้างก็เป็นหญิง บางส่วนเป็นพระสงฆ์ บางส่วนเป็น
อดีตกับปัจจุบัน เข้าถึงได้ง่าย มีความหลากหลายไป เกษตรกร ค้าขาย รับจ้าง และมีรายได้เสริมจากการ

ตามชาติพันธุ์และวัฒนธรรม เน้นการพึ่งพาตนเอง เป็นหมอพื้นบ้าน แต่ก็มีบางส่วนมีอาชีพหลักเป็นหมอ
ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สามารถพัฒนา พื้นบ้าน โดยพบว่าหมอพื้นบ้านมีการกระจายตัวอยู่