Page 156 - Acrobat J Trad-21-3-2566

J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 3 Sep-Dec 2023 639

ประทานเป็นอาหารและใช้เป็นยาสมุนไพร มีสรรพคุณ อักเสบพบว่าสารสกัดจากใบผักปลังขาวชั้นเอทานอล
เป็นยาระบายอ่อน ๆ ช่วยป้องกันอาการท้องผูก ร้อยละ 50 สามารถลดอาการบวมของอุ้งเท้าหนูที่

นอกจากนี้ทั้งล�าต้นมีฤทธิ์เย็นช่วยขับพิษร้อน ลด ถูกเหนี่ยวให้เกิดการอักเสบด้วย carrageenan ได้
[23]
ไข้ แก้ร้อนใน แก้กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ภายนอก อย่างมีนัยส�าคัญ นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์สมานแผล [24]
[22]
ร่างกายใช้รักษาแผลสด แผลไฟไหม้น�้าร้อนลวกและ และมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ
[5-7]
รักษาโรคผิวหนังอักเสบ ผักปลังประกอบด้วยสาร จากการทบทวนวรรณกรรมผักปลังขาวและ
ส�าคัญหลายชนิดเช่น ฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ แคโรที ผักปลังแดงมีฤทธิ์เป็นยาระบาย ช่วยบรรเทาอาการ
นอยด์ ซาโปนินและอัลคาลอยด์ รวมถึงสารจ�าพวก ท้องผูกและยังมีงานวิจัยที่พบว่าผักปลังขาวสามารถ

ไฟเบอร์ วิตามิน เกลือแร่และกรดอะมิโนที่จ�าเป็น [8-11] ป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหารได้ ซึ่งคุณ
ซึ่งมีหลายงานวิจัยระบุว่าสารกลุ่มนี้มีความสอดคล้อง ประโยชน์ดังกล่าวอาจลดปัจจัยหนึ่งที่จะน�าไปสู่การ
กับฤทธิ์ต้านมะเร็ง ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและฤทธิ์ต้าน เกิดโรคมะเร็งในระบบทางเดินอาหาร ส่วนผักปลัง

การอักเสบ [8,12-18] การศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพของผัก แดงยังไม่พบงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ผักปลังทั้งสอง
ปลังที่เคยมีการรายงานก่อนหน้านี้พบว่า สารสกัด ยังไม่พบการศึกษาฤทธิ์ความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็ง

จากใบผักปลังขาวสามารถป้องกันการเกิดแผลใน ในระบบทางเดินอาหาร
กระเพาะอาหารของหนูได้โดยป้องกันการบาดเจ็บ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและ
ของเยื่อบุกระเพาะอาหาร ลดการหลั่งกรดและปลด เปรียบเทียบฤทธิ์ความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งในระบบ
[6]
ปล่อยสารต้านอนุมูลอิสระเพื่อช่วยป้องกันการเกิด ทางเดินอาหาร ได้แก่ มะเร็งช่องปาก มะเร็งกระเพาะ
oxidative stress ในกระเพาะอาหาร [7,19] สารสกัด อาหาร มะเร็งล�าไส้ใหญ่ มะเร็งตับและมะเร็งท่อน�้าดี

ผักปลังขาวมีความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งผิวหนัง ของสารสกัดผักปลังขาวและผักปลังแดง
ชนิด A431 โดยมีค่า IC 50 เท่ากับ 3.66 mg/mL ต�่า
กว่าสารสกัดจากผักปลังแดงถึงสองเท่า ในขณะที่ ระเบียบวิธีศึกษ�

ค่า IC 50 ต่อเซลล์มะเร็งตับชนิด Hep G2 และเซลล์
มะเร็งกระดูกชนิด MG63 ของผักปลังทั้งสองมีค่า 1. วัสดุ
[20]
ใกล้เคียงกันประมาณ 7 mg/mL นอกจากนี้สาร ผักปลังขาว (B. alba) และผักปลังแดง (B.
สกัดชั้นเมทานอลของผักปลังขาวมีความเป็นพิษ rubra) สดทั้งต้น (Figure 1, Figure 2) ถูกเก็บจาก
ต่อเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด U937 โดยมีค่า จังหวัดพระนครศรีอยุธยาและได้ถูกน�าไปตรวจสอบ
[21]
IC 50 เท่ากับ 24.54 µg/mL และการศึกษาในหนู ชื่อวิทยาศาสตร์และขอหมายเลขอ้างอิงของตัวอย่าง
พบว่าสารสกัดชั้นน�้าจากใบและเมล็ดผักปลังขาวยัง พรรณไม้อ้างอิงงานวิจัย (voucher specimen) จาก
สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งชนิด พิพิธภัณฑ์สมุนไพร กรมการแพทย์แผนไทยและการ

Ehrlich ascites carcinoma โดยเหนี่ยวน�าให้เกิด แพทย์ทางเลือกโดยหมายเลขอ้างอิง ได้แก่ TTM No.
การตายแบบ apoptosis การศึกษาฤทธิ์ต้านการ 0005451 และ TTM No. 0005452 ตามล�าดับ
[22]