Page 154 - J Trad Med 21-1-2566
P. 154
134 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 21 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2566
ผลก�รศึกษ� บรรทัด พบที่วัดศรีโคมค�า อ�าเภอเมือง จังหวัดพะเยา
จากลักษณะเนื้อหาค�าศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับการ เนื้อเรื่องกล่าวถึงสตรีชั้นสูงเจ้าศรัทธาผู้ประกอบบุญ
เรียกชื่อโรคและอาการต่าง ๆ ที่ปรากฏในจารึกค�า กุศลในพระพุทธศาสนา ได้อัญเชิญเทพในเทวปกรณัม
อธิษฐาน ซึ่งเป็นชื่อโรคและอาการที่เจ้าศรัทธาไม่พึง ของฮินดูมาเป็นสักขีพยาน และแสดงค�าอธิษฐาน ขอ
ปรารถนาที่จะพบเจอในสมัยสุโขทัย ส่วนมากเป็นโรค อุทิศส่วนกุศลแก่คนทั้งหลาย ขอให้ได้พบแต่ความ
เกี่ยวกับผิวหนัง การมองเห็น และระบบกล้ามเนื้อและ สุขอายุยืนปราศจากโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ นอกจากนั้น
กระดูก ซึ่งกลุ่มโรคและลักษณะอาการเจ็บป่วยเหล่านี้ ตัวนางเองปรารถนาได้บรรลุอรหัตตผล ไปเกิดที่แห่ง
ถือว่าเป็นโรคที่รุนแรง อันตราย น่ากลัว ส่งผลต่อการ ไหนขอให้เป็นผู้ดีมีรูปร่างและผิวพรรณงามดั่ง นาง
ใช้ชีวิตในสมัยนั้น จารึกค�าอธิษฐานจึงถือว่าเป็นจารึกที่ วิสาขา ขออย่าได้มีโรคพยาธิร้ายแรงต่าง ๆ เป็นต้น
มีความส�าคัญยิ่งต่อประวัติศาสตร์การแพทย์แผนไทย เนื้อหาในส่วนของเจ้าศรัทธาอธิษฐานผลบุญมี
ในสมัยสุโขทัย ที่ได้กล่าวถึงชื่อโรคและอาการเจ็บป่วย
ซึ่งชื่อโรคต่าง ๆ เหล่านั้นบางโรคยังปรากฏเรียกใน
ปัจจุบันอยู่ ผลการศึกษา แบ่งเป็น 4 ประเด็น คือ
1. ลักษณะทั่วไปของศิลาจารึกค�าอธิษฐาน
2. โรคและอาการเจ็บป่วยที่ปรากฏในวรรณคดี
สมัยสุโขทัย
3. การศึกษาเปรียบเทียบกับเอกสารชั้นหลัง
และปัจจุบัน
4. ลักษณะของโรคและอาการที่ปรากฏในจารึก
อธิษฐาน ซึ่งทั้ง 4 ประเด็น มีรายละเอียดดังต่อไป
นี้
1. ลักษณะทั่วไปของจ�รึกคำ�อธิษฐ�น
จารึกค�าอธิษฐาน พย. 17 เป็นจารึกอักษรไทย
ภาพที่ 1 รูปจารึกคำาอธิษฐาน พย.17
สุโขทัย ภาษาไทย อายุประมาณพุทธศตวรรษ ที่ ที่มา: ภาพถ่ายโดยผู้วิจัย เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2565
20 ซึ่งในการประชุมกลุ่มสุโขทัยศึกษา-อยุธยาคดี
[4]
ศาสตราจารย์ ดร. ประเสริฐ ณ นคร ได้แสดงความ
คิดเห็นว่า จารึกค�าอธิษฐานนี้ ไม่น่าจะมีอายุเก่าไป อยู่ 2 ช่วง ที่ปรากฏชื่อโรคและลักษณะอาการดังนี้
[6]
กว่ากลางพุทธศตวรรษที่ 20 จารึกหลักนี้ลักษณะ ช่วงที่ 1 ข้อความบรรทัด ที่ 6-10 ความว่า
ขนาดกว้าง 41 เซนติเมตร สูง 103 เซนติเมตร หนา 6. (บุ)ญอันกระท�านี้ได้ไปเถิงเขาทุกหมู่คู่คน
13 เซนติเมตร หินทรายแดง จารึกอักษรจ�านวน 2 จุ่งได้ถ้วนโล
ด้าน ด้านที่ 1 จ�านวน 37 บรรทัด ด้านที่ 2 จ�านวน 9 7. กาติสุขได้ลาภจุ่งบาปเขาหายตาย จุ่งให้
