Page 153 - J Trad Med 21-1-2566
P. 153
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 1 Jan-Apr 2023 133
ได้บันทึกวัฒนธรรมและอารยธรรมของชนชาติที่ วิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) เป็นการน�า
[4]
สั่งสมในอดีตแต่ละยุค สมัยมาช้านาน มีจารึกที่ไม่ ข้อมูลชื่อโรคและอาการที่ปรากฏในจารึกค�าอธิษฐาน
ปรากฏศักราชหลักหนึ่งซึ่งหนังสือประชุมจารึก ภาคที่ ซึ่งเป็นจารึกสมัยสุโขทัย น�ามาวิเคราะห์ซึ่งเรียกวิธี
8 จารึกสุโขทัย ได้ก�าหนดให้เป็นจารึกในสมัยสุโขทัย วิจัย ลักษณะนี้ว่า “การวิจัยเอกสาร’’ (documentary
โดยก�าหนดจากรูปแบบอักษรที่เป็นรูปแบบอักษร research) ซึ่งเป็นวิธีที่นิยมในกลุ่มมนุษยศาสตร์
[5]
ไทยสมัยสุโขทัย คือ จารึกค�าอธิษฐาน จารึกหลักนี้ ภาษา วรรณกรรม ประวัติศาสตร์ มีขั้นตอนดังนี้
ถือเป็นจารึกที่ปรากฏชื่อโรคที่เก่าที่สุดของไทยด้วย 1. ผู้วิจัยสืบค้นข้อมูลจากหนังสือประชุมจารึก
ไม่เคยพบในจารึกภาษาไทยในสมัยสุโขทัยมาก่อน มี ภาคที่ 8 จารึกสุโขทัย ซึ่งจัดท�าโดยคณะกรรมการ
ข้อความกล่าวถึงลักษณะโรคและอาการเจ็บป่วยที่เกิด อ�านวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จ
จากความผิดปกติของร่างกาย เช่น ห้าน อิด ฝี มะเร็ง พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในโอกาสที่วันพระบรมราช
ล�าโหด หิด ฝ้าตา เป็นต้น ซึ่งปัจจุบันนี้ยังพบการเรียก สมภพครบ 200 ปี ในการสืบค้นได้พบจารึกที่มีข้อมูล
ชื่อโรคและอาการเหล่านั้นอยู่ จารึกค�าอธิษฐานจึงเป็น กลุ่มโรคและอาการที่ปรากฏ จ�านวน 1 หลัก คือ จารึก
หลักฐานส�าคัญที่แสดงถึงประวัติศาสตร์ทางด้านการ ค�าอธิษฐาน (พย. 17)
แพทย์ การรักษาพยาบาลในสมัยสุโขทัยที่น่าสนใจ 2. ผู้วิจัยใช้ส�าเนาภาพถ่าย จากเว็บไซต์ ฐาน
ศึกษาเป็นอย่างยิ่ง เพราะการเรียกชื่อโรคและลักษณะ ข้อมูลจารึกในประเทศไทย (ศูนย์มนุษยวิทยาสิรินธร
อาการต่าง ๆ นั้น ยังปรากฏในจารึกต�ารายาคัมภีร์ องค์การมหาชน) เพื่อดูลักษณะสันฐานและลักษณะ
การแพทย์แผนไทยและเอกสารโบราณต�ารายาพื้น ตัวอักษรที่จารึก
บ้านล้านนาและอีสาน จึงเป็นที่น่าสนใจที่จะศึกษาถึง 3. ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับโรคและอาการที่
ลักษณะของโรคและอาการเจ็บป่วยที่ปรากฏในจารึก ปรากฏในจารึกค�าอธิษฐานกับวรรณกรรมสมัยสุโขทัย
ค�าอธิษฐานรวมถึงคติความเชื่อเรื่องโรคและอาการ เรื่องไตรภูมิกถา โดยใช้หนังสือไตรภูมิกถา ฉบับ
เจ็บป่วยในสมัยนั้น ซึ่งบางโรคมีความรุนแรงส่งผล ราชบัณฑิตยสถาน โดยน�ามาศึกษาวิเคราะห์เปรียบ
ต่อร่างกายหลายระบบ อาจเหลือรอยโรค สร้างแผล เทียบข้อมูล ลักษณะเนื้อหา ค�าศัพท์ที่เกี่ยวกับการ
เป็น ส่งผลต่อความผิดปกติของอวัยวะในร่างกาย อาจ เรียกชื่อโรคและอาการ
น�าไปสู่ความพิการ สร้างปัญหาและอุปสรรคในการ 4. วิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับโรคและอาการที่
ด�าเนินชีวิต บางโรคเป็นโรคติดต่อ สร้างความหวาด ปรากฏในจารึกค�าอธิษฐาน กับหลักฐานการแพทย์
กลัวต่อผู้คนในสังคม แผนไทยต่าง ๆ เช่น ต�าราพระโอสถครั้งรัชกาลที่ 2
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาลักษณะ ศิลาจารึกต�ารายาวัดราชโอรสาราม ศิลาจารึกต�ารา
ของโรคและอาการที่ปรากฏในจารึกค�าอธิษฐาน ยาวัดพระเชตุพนวิมลมังคราราม คัมภีร์ทางการ
แพทย์แผนไทย ต�ารายาพื้นบ้านล้านนาและอีสาน
ระเบียบวิธีศึกษ� ถึงลักษณะของโรคและวิธีการรักษา และเอกสารทาง
การศึกษาวิเคราะห์ลักษณะโรคและอาการเจ็บ ราชการโบราณ เกี่ยวกับค�าสัจจะถือน�าสาบานกฎหมาย
ป่วยในจารึกสุโขทัย: จารึกค�าอธิษฐาน ใช้หลักการ มังรายศาสตร์ที่กล่าวถึงโรคและอาการเจ็บป่วย
