Page 163 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565

J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 3 Sep-Dec 2022 577

ได้รับสำรสกัด 7 วัน อย่ำงมีนัยส�ำคัญทำงสถิติ (p < คุณภำพและเชิงปริมำณ ซึ่งพบ eugenol อยู่ในสำย
0.05) และมีฤทธิ์ลดอำกำรปวดต่ออำกำรตะคริวที่เกิด พันธุสำธำรณรัฐประชำธิปไตยคองโก (8.1%) และ

จำกวิธี acetic acid-induced writhing อย่ำงมีนัย elemol อยู่ในสำยพันธุประเทศเบนิน (4.1%) เมื่อ
ส�ำคัญทำงสถิติ (p < 0.05) อีกทั้งในใบขี้เหล็กยังพบ ทดสอบฤทธิ์ระงับอำกำรปวด ด้วยวิธี acetic acid-
องคประกอบทำงเคมีที่ส�ำคัญ ได้แก่ alkaloids, poly- induced writhing, hot plate และ flick test พบว่ำ

phenols, terpenoids, steroids, anthraquinones, สำมำรถลดอำกำรปวดได้ แต่ประสิทธิผลแตกต่ำงกัน
[21]
cardiotonic glycosides และ anthocyanins ซึ่ง ในแต่ละวิธี ขึ้นกับองคประกอบทำงเคมีที่พบในแต่ละ
สำรเหล่ำนี้มีคุณสมบัติในกำรต้ำนกำรอักเสบได้ สำยพันธุ [24]

ใบตองแตก ชื่อวิทยำศำสตร Baliospermum ใบมะขำม ชื่อวิทยำศำสตร Tamarindus in-
solanifolium (Burm.) Suresh มีฤทธิ์ต้ำนกำร dica L. มีฤทธิ์ต้ำนกำรอักเสบและระงับอำกำรปวด
อักเสบ จำกกำรศึกษำฤทธิ์ของกำรสกัดใบตองแตก จำกกำรศึกษำฤทธิ์ของกำรสกัดใบมะขำมด้วยไฮโดร

ในหลอดทดลอง โดยใช้ตัวท�ำละลำย 4 ชนิดที่แตก เอทำนอลในหนูทดลอง ทดสอบฤทธิ์ต้ำนกำรอักเสบ
ต่ำงกัน ได้แก่ เอทิลอะซิเตท, เฮกเซน, อะซิโตน โดยประเมินจำกกำรบวมน�้ำที่อุ้งเท้ำด้วยกำรฉีดคำรำ-

และเมทำนอล พบว่ำ กำรสกัดใบตองแตกด้วย จีแนน พบว่ำสำมำรถต้ำนกำรอักเสบได้ และทดสอบ
เอทิลอะซิเตท มีกำรตอบสนองกำรต้ำนกำรอักเสบ ฤทธิ์ระงับอำกำรปวด โดยประเมินจำก membrane
ได้ดีที่สุด และยังพบองคประกอบทำงเคมีที่ส�ำคัญ stabilization ด้วยวิธี acetic acid-induced writh-

ได้แก่ flavonoids, tannin, steroids, glycosides, ing, tail-flick และ hot plate พบว่ำสำมำรถระงับ
[25]
amino acid และ carbohydrates ท�ำให้ยืนยันได้ว่ำ อำกำรปวดได้ และมีกำรศึกษำฤทธิ์ของกำรสกัด
มีประสิทธิผลในกำรต้ำนกำรอักเสบ [22] ใบมะขำมด้วยน�้ำ พบองคประกอบทำงเคมีที่ส�ำคัญ
ต้นตะไคร้หอม ชื่อวิทยำศำสตร Cymbopogon ได้แก่ flavonoids, cardiac glycosides, tannins
nardus (L.) Rendle มีฤทธิ์ต้ำนกำรอักเสบและระงับ และ terpenoids เมื่อน�ำสำรสกัดมำทดสอบฤทธิ์ต้ำน

อำกำรปวด จำกกำรศึกษำฤทธิ์ของกำรสกัดต้นตะไคร้ กำรอักเสบและระงับอำกำรปวดในหนูทดลอง พบว่ำ
หอมด้วยเอทำนอล 70% พบองคประกอบทำงเคมีที่ มีกำรต้ำนกำรอักเสบและระงับอำกำรปวดได้อย่ำงมี
ส�ำคัญ ได้แก่ 2-propanone, 1-hydroxyl, acetic นัยส�ำคัญทำงสถิติ (p < 0.05) โดยกำรทดสอบฤทธิ์

acid, a-citronellol, hedycaryol, farnesolIsomer ต้ำนกำรอักเสบขึ้นอยู่กับขนำดยำ ส่วนกำรทดสอบ
B และ a-eudesmol โดยพบ hedycaryol มีปริมำณ ฤทธิ์ระงับอำกำรปวด ที่สำรสกัดควำมเข้มข้น 400
สูงสุด ซึ่งสำรเหล่ำนี้มีคุณสมบัติในกำรต้ำนกำร มก./กก. ด้วยวิธี acetic acid-induced writhing

[23]
อักเสบ และจำกกำรศึกษำกำรเปรียบเทียบองค- มีเปอรเซ็นตกำรยับยั้งสูงสุด 56.97% วิธี tail im-
ประกอบทำงเคมีของน�้ำมันหอมระเหยจำกต้นตะไคร้ mersion test มีเปอรเซ็นตกำรยับยั้ง 100% ที่เวลำ

หอม 2 ประเทศ คือ ประเทศเบนิน และสำธำรณรัฐ 30 นำที และ วิธี hot plate มีเปอรเซ็นตกำรยับยั้ง
[26]
ประชำธิปไตยคองโก วิเครำะหองคประกอบทำงเคมี 84.62% ที่เวลำ 30 และ 60 นำที นอกจำกนี้ยังมี
โดยใช้ GS/MS พบว่ำ มีควำมแตกต่ำงทำงเคมีเชิง กำรศึกษำฤทธิ์ของกำรสกัดใบมะขำมด้วยเอทำนอล