Page 138 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565

552 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565

The Study of Thai Folk Healer’s Wisdom in Luead and Lom Disease
Treatment: A Case Study of Mor Lin Sitthipol in Thai Mueang District,
Phang-nga Province

Supannika Somkun , Bodin Chatawatee *,†,§ , Watthaporn Somnuk , Chayakan Pato ,
‡
‡
*,†
Natnicha Suya ‡
* Traditional Thai Medicine Hospital, Faculty of Traditional Thai Medicine, Prince of Songkla University,
Kho Hong Sub-District, Hat Yai District, Songkhla 90110, Thailand
† Traditional Thai Medical Research and Innovation Center, Faculty of Traditional Thai Medicine, Prince of Songkla
University, Kho Hong Sub-District, Hat Yai District, Songkhla 90110, Thailand
‡ Bachelor of Thai Traditional Medicine Program, Faculty of Traditional Thai Medicine, Prince of Songkla University,
Kho Hong Sub-District, Hat Yai District, Songkhla 90110, Thailand
§ Corresponding author: bodin.c@psu.ac.th

Abstract
Folk healers are the successors of the treatment and health-care process associated with local residents’
lifestyle, beliefs, traditions and culture. The purpose of this qualitative research was to study the wisdom of Lu-
ead and Lom disease treatment of Mor Lin Sitthipol, a folk healer in Thai Mueang district, Phang-nga province.
Background data and wisdom inheritance, treatment process and herbal medicines in the treatment of Luead and
Lom diseases were collected using a semi-structured questionnaire for in-depth interview. The results showed that
Mor Lin Sitthipol inherited the wisdom from his ancestors. According to the disease occurrence concept, Luead
and Lom diseases are caused by an imbalance of the four major body elements (thart, tard or dhatu in Thai). The
healing process starts with interviewing health history, observing overall appearance and assessing fever by the
coldness of fingertips. Then, the individual decoction drug is dispensed together with reciting the spell “Symptom
32”. A total of 19 medicinal formulas were found in the treatment of 16 symptoms of Luead and Lom diseases (e.g.,
menstrual disorders, anemia, fever during period, postpartum fever, menopausal, menopause with fever, leucorrhea,
follicular pharyngitis, jaundice, constipation, flatulence, rash, erysipelas, bruises, asthma and fatigue). This study
demonstrates the knowledge of folk healers that has been accumulated and inherited through the process of trial
and error; it has become a therapeutic wisdom that is worth preserving for future generations.
Key words: wisdom, Thai folk healer, Luead and Lom disease, medicinal plants

บทนําและวัตถุประสงค์ ของเลือดและลมและเป็นผลท�าให้เกิดความเจ็บป่วย

ในทางการแพทย์แผนไทย “เลือด’’ และ “ลม’’ ได้ ซึ่งหากพิจารณาตามทฤษฎีการแพทย์แผนไทย
ถือเป็นธาตุที่ท�าหน้าที่ในการควบคุมและแสดงถึง “เลือด’’ คือ ธาตุน�้าหรือของเหลวที่เกิดภายในร่างกาย

ความคงอยู่ของชีวิต จากส�านวนที่กล่าวว่า “เลือดลม และมีความอุ่นอยู่เสมอ สามารถกระจายไปได้ทั่ว
ไม่ปกติ’’ สื่อถึงสภาวะของร่างกายที่มีความผิดปกติ ร่างกาย ส่วน “ลม’’ คือระบบธาตุที่ท�าหน้าที่ในการ