Page 135 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565

J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 3 Sep-Dec 2022 549

ด้วยน�้า ปริมาณสิ่งสกัดด้วยเอทานอล 95% และ ทางเคมี พบว่าเกณฑ์ข้อก�าหนดทางกายภาพและทาง
ปริมาณรวมของสาร phenolic ค�านวณในรูป gallic เคมีของใบชะมวงแห้งควรเป็นดังนี้ ปริมาณความชื้น

acid ในสภาวะที่ท�าให้แห้ง (on dried-basis) ด้วยวิธี ปริมาณเถ้ารวม และปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายในกรด
Folin-Ciocalteau’s พบว่ามีค่าเฉลี่ย ± ส่วนเบี่ยงเบน ควรมีค่าไม่เกินร้อยละ 8, 7 และ 1 โดยน�้าหนัก ตาม
มาตรฐาน (SD) เท่ากับ ร้อยละ 6.98 ± 0.81, 5.88 ± ล�าดับ ส�าหรับปริมาณสิ่งสกัดด้วยน�้า และปริมาณสิ่ง

1.26, 0.03 ± 0.03, 25.02 ± 5.85, 22.09 ± 6.43 และ สกัดด้วยเอทานอล 95% ควรมีค่าไม่น้อยกว่าร้อยละ
2.36 ± 1.39 โดยน�้าหนัก ตามล�าดับ (ตารางที่ 5) ทั้งนี้ 23.0 และ 20.0 โดยน�้าหนัก ตามล�าดับ และปริมาณ
การประเมินคุณสมบัติทางกายภาพและทางเคมีของ รวมของสาร phenolic ค�านวณในรูป gallic acid

ใบชะมวงแห้งในวิธีการต่าง ๆ ที่กล่าวมา ค่าที่น�ามา (on dried-basis) ควรมีค่าไม่น้อยกว่าร้อยละ 2.0
ใช้ในการจัดท�าเกณฑ์หรือข้อก�าหนดทางเคมีได้จาก โดยน�้าหนัก (ตารางที่ 5) ผลจากการศึกษานี้สามารถ
การค�านวณทางสถิติ โดยแสดงเป็น ค่าเฉลี่ย +10% ใช้เป็นแนวทางในการจัดท�าข้อก�าหนดมาตรฐานทาง

ส�าหรับเกณฑ์สูงสุดที่ยอมรับได้ ที่ระบุว่า “ไม่เกิน’’ เคมีของใบชะมวงแห้งในต�ารามาตรฐานยาสมุนไพร
เช่น ปริมาณความชื้นด้วยวิธี gravimetric ปริมาณ ไทย เพื่อใช้ในการควบคุมคุณภาพของใบชะมวงใน

เถ้ารวม ปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายในกรด และแสดง ประเทศไทยต่อไป
เป็นค่าเฉลี่ย –10% ส�าหรับเกณฑ์ต�่าสุดที่ยอมรับได้
ที่ระบุว่า “ไม่น้อยกว่า’’ เช่น ปริมาณสิ่งสกัดด้วยน�้า กิตติกรรมประก�ศ

ปริมาณสิ่งสกัดด้วยเอทานอล 95% และปริมาณรวม ขอขอบคุณเจ้าหน้าที่ทุกท่านในห้องปฏิบัติ
ของสาร phenolic ค�านวณในรูป gallic acid (on การวิจัยเพื่อแยกสารส�าคัญจากสมุนไพร และห้อง

dried-basis) (ตารางที่ 5) ปฏิบัติการพิพิธภัณฑ์พืช สถาบันวิจัยสมุนไพร และ
ผลจากการศึกษานี้สามารถเสนอเข้าสู่การ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ให้การสนับสนุนในการ
พิจารณาบรรจุเป็นมอโนกราฟ (monograph) ของ ศึกษานี้

วัตถุดิบสมุนไพรใบชะมวงในต�ารามาตรฐานยา
สมุนไพรไทย เพื่อเป็นต�าราอ้างอิงของประเทศต่อไป References
1. Office of Forest Herbarium, Forest and Plant Conserva-
ข้อสรุป tion Research Office, Department of National Parks,
Wildlife and Plant Conservation. Tem Smitinand’s Thai
จากผลการศึกษาเอกลักษณ์ทางเคมีเบื้องต้น plant names. 2001 revised edition. Bangkok: National
Office of Buddhism Printing House; 2001. 71 p. (inThai)
ด้วยปฏิกิริยาการเกิดสีพบว่าใบชะมวงแห้งทุกตัวอย่าง 2. Boonyaprapat N, Chokchaicharoenporn O. Medicinal
ให้ผลบวกกับกลุ่ม flavonoids และ phenolic จาก plants indigenous to Thailand. Bangkok: Prachachon;
1996. 1(1): p. 761. (in Thai)
ผลการพิสูจน์เอกลักษณ์ทางเคมีด้วยวิธี Thin Layer 3. Jena BS, Jayaprakasha GK, Sakariah KK. Organic acids

Chromatography พบว่าตัวอย่างจ�านวน 13 ตัวอย่าง from leaves, fruits, and rinds of Garcinia cowa. J Agric
ให้ผลบวกกับกลุ่ม flavonoids และตรวจพบสาร Food Chem. 2002;50(12):3431-4.
4. Pattamadilok D, Setakanna P, Kamphonchaidech S,
orientin จากผลการศึกษาคุณสมบัติทางกายภาพและ Anulakkanapakorn K, Wongsinkongman P. Chemical