Page 99 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565
P. 99
J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 2 May-Aug 2022 297
บทน�ำและวัตถุประสงค์ ดังระบุในคัมภีร์ธาตุพระนารายณ์ว่า “แก้สรรพโรคทั้ง
[8]
ประเทศไทยในอดีตมีการน�ากัญชามาใช้เป็น ปวงหายสิ้น มีก�าลังกินเข้าได้ นอนเป็นศุขนักแลฯ’’
ส่วนประกอบของต�ารับยาแผนไทยที่ใช้เป็นยารักษา มีส่วนประกอบของใบกัญชาร้อยละ 15.38 ของต�ารับ
โรคมาอย่างยาวนาน แต่ด้วยพระราชบัญญัติยาเสพ โดยกัญชา (Cannabis sativa L.) เป็นพืชในตระกูล
[1]
ติดให้โทษ พ.ศ. 2522 ของประเทศไทย ได้ก�าหนด Cannabaceae มีสารส�าคัญและสารออกฤทธิ์ที่พบ
[2]
ให้กัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 5 จึงท�าให้ ส่วนใหญ่โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่อดอกเป็นสารในกลุ่ม
การใช้ต�ารับยาไทยที่มีกัญชาปรุงผสมอยู่ในอดีตเป็น แคนนาบินอยด์ (cannabinoids) โดยสารส�าคัญที่
สิ่งผิดกฎหมาย ปัจจุบันมีการประกาศพระราชบัญญัติ พบมากเมื่อท�าให้แห้ง หรือเมื่อเตรียมโดยผ่านความ
ยาเสพติดให้โทษฉบับใหม่ (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562 [3] ร้อน ได้แก่ -tetrahydrocannabinol (THC) และ
9
ซึ่งอนุญาตให้สามารถน�ายาที่มีส่วนผสมของกัญชา cannabidiol (CBD) ปัจจุบันมีหลักฐานเชิงประจักษ์
มาใช้เพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ การรักษาผู้ป่วย ว่ากัญชามีประโยชน์ทางการแพทย์ ได้แก่ การรักษา
และการศึกษาวิจัยได้ การใช้กัญชาทางการแพทย์ใน ภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็งในผู้ป่วยโรคปลอกประสาท
ประเทศไทยนั้น มีทั้งยาแผนปัจจุบันที่อยู่ในรูปแบบ เสื่อมแข็ง โรคลมชักที่ดื้อต่อยารักษา ภาวะปวด
สารสกัด และยาแผนไทยในรูปแบบยาเดี่ยวและยา ประสาท ภาวะคลื่นไส้อาเจียนจากเคมีบ�าบัด ภาวะ
ต�ารับ ต�ารับยาศุขไสยาศน์เป็นหนึ่งในต�ารับยาแผน เบื่ออาหาร และการเพิ่มคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยที่ได้รับ
[9]
ไทยที่มีกัญชาปรุงผสมอยู่ที่กรมการแพทย์แผนไทย การดูแลแบบประคับประคอง ในประเทศไทยมีการ
และการแพทย์ทางเลือกแนะน�าให้ใช้เสพเพื่อการรักษา ศึกษาการใช้กัญชาทางการแพทย์ในรูปแบบสารสกัด
โรคหรือการศึกษาวิจัยได้ และยังเป็นยาที่บรรจุอยู่ กัญชา GPO THC oil 0.5 mg/drop ในกลุ่มผู้ป่วยที่
[4]
[5]
ในบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ. 2564 ทั้ง รับการรักษาแบบประคับประคอง ภาวะปวด ไมเกรน
[10]
ในรูปแบบยาแคปซูลและยาผงอีกด้วย ซึ่งจากประกาศ นอนไม่หลับ และภาวะคลื่นไส้อาเจียนจากเคมีบ�าบัด
กระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษใน นอกจากนี้ ยังมีหลักฐานที่แสดงถึงประโยชน์ของการ
[6]
ประเภท 5 พ.ศ. 2563 ลงวันที่ 8 ธันวาคม 2563 และ ใช้สารกลุ่มแคนนาบินอยด์ในการรักษาอาการนอนไม่
ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ลงวันที่ 4 กุมภาพันธ์ หลับอีกด้วย [11]
[12]
2564 ต�ารับยาศุขไสยาสน์ไม่จัดเป็นยาเสพติดให้โทษ ณัชชา เต็งเติมวงศ์ ได้รายงานการศึกษาการ
ประเภท 5 แล้ว เนื่องจากใช้ส่วนของใบกัญชาในการ ใช้ต�ารับยาศุขไสยาศน์ในผู้ป่วยโรคนอนไม่หลับเรื้อรัง
ปรุงยา [7] โดยใช้ยาในขนาด 0.5 กรัมต่อวัน เป็นระยะเวลา 4-6
ต�ารับยาศุขไสยาศน์เป็นต�ารับยาในคัมภีร์ธาตุ สัปดาห์ พบว่าคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิต
พระนารายณ์ ประกอบด้วยสมุนไพรทั้งหมด 12 ชนิด ด้านสุขภาพของผู้ป่วยดีขึ้นอย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ
โดยสมุนไพรที่เป็นส่วนประกอบในต�ารับได้แก่ การบูร เช่นเดียวกับการศึกษาของ ศศิพงค์ ทิพย์รัชดาพรและ
ใบสะเดา หัสคุณเทศ สมุลแว้ง เทียนด�า โกฐกระดูก คณะ ที่ท�าการศึกษาในผู้ป่วยที่มีภาวะนอนไม่หลับ
[13]
ลูกจันทน์ ดอกบุนนาค พริกไท ขิงแห้ง ดีปลี และใบ โดยใช้ยาในขนาด 1-2 กรัมต่อวัน ติดต่อกัน 4 สัปดาห์
กัญชา มีสรรพคุณช่วยให้นอนหลับ และเจริญอาหาร พบว่าผู้ป่วยร้อยละ 96.67 มีคุณภาพการนอนหลับ
