Page 140 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

338 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

เข่า ประกอบไปด้วยค�าถาม 7 ข้อ ได้แก่ ชื่อต�ารับยา สรรพคุณ ชนิดสมุนไพร แหล่งที่มา และข้อควรระวัง
พอกเข่า เจ้าของสูตรยา/สถานที่ อ�าเภอ จังหวัด ชื่อ

สถานบริการ ประเภทยาพอก สรรพคุณ ผลกำรศึกษำ
หมวดที่ 2 ตารางส่วนประกอบและอัตราส่วน สถานบริการแพทย์แผนไทย 23 แห่ง จาก 254
ต�ารับพอกเข่า ประกอบไปด้วย ชื่อสมุนไพรที่ใช้ใน แห่ง มีการให้บริการพอกเข่าด้วยต�ารับยาสมุนไพร

ต�ารับ สรรพคุณสมุนไพร ชื่อพฤกษศาสตร์ น�้าหนัก คิดเป็นอัตราการตอบกลับ ร้อยละ 100 พบต�ารับยา
ตัวยาสมุนไพร พอกสมุนไพรจ�านวน 24 ต�ารับ มีสมุนไพร 67 ชนิด
หมวดที่ 3 ขั้นตอนการผสมต�ารับยาพอก 26 วงศ์

สมุนไพร และส่วนผสม ข้อมูลต�ารับยาพอกสมุนไพรที่ใช้ในหน่วย
หมวดที่ 4 ขนาดและวิธีใช้ บริการแพทย์แผนไทย เขตสุขภาพที่ 3 ได้แก่ ชัยนาท
หมวดที่ 5 ข้อห้ามและข้อควรระวัง นครสวรรค์ อุทัยธานี ก�าแพงเพชร และพิจิตร

หมวดที่ 6 มีการเก็บข้อมูลทางวิชาการหรืองาน พบว่า ต�ารับยาสมุนไพรพอกเข่าทั้งหมด 24 ต�ารับ
วิจัยสนับสนุนต�ารับยาสมุนไพรนี้ เป็นต�ารับของจังหวัดชัยนาท 2 ต�ารับ นครสวรรค์ 6

ต�ารับ อุทัยธานี 6 ต�ารับ ก�าแพงเพชร 5 ต�ารับ และ
กำรวิเครำะห์ข้อมูล พิจิตร 5 ต�ารับ ซึ่งแบ่งประเภทเป็น ต�ารับพอกสูตร

วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา แสดง เย็น จ�านวน 5 ต�ารับ คิดเป็นร้อยละ 20.83 และต�ารับ

จ�านวน ร้อยละ และความถี่ ของการใช้สมุนไพร ชื่อ พอกสูตรร้อน จ�านวน 19 ต�ารับ คิดเป็นร้อยละ 79.17
การตั้งต�ารับยา ตัวยาหลัก ตัวยารอง ตัวยาประกอบ (ตารางที่ 1)

ตารางที่ 1 ข้อมูลประเภทตำ�รับย�พอกสมุนไพรที่ใช้ในหน่วยบริก�รแพทย์แผนไทย เขตสุขภ�พที่ 3

ข้อมูลตำารับยาพอกสมุนไพรที่ใช้ในหน่วยบริการแพทย์แผนไทย เขตสุขภาพที่ 3

ประเภทตำารับ
จังหวัด จำานวนตำารับ ตำารับพอกสูตรเย็น ตำารับพอกสูตรร้อน
(เข่าอักเสบ บวม แดง ร้อน) (ข้อเข่าเสื่อม)
จำานวน จำานวน จำานวน

(N = 24) ร้อยละ (N = 24) ร้อยละ (N = 24) ร้อยละ

1.1. ชัยน�ท 2 8.33 1 4.17 1 4.17
1.2. นครสวรรค์ 6 25.00 1 4.17 5 20.83
1.3. อุทัยธ�นี 6 25.00 0 0.00 6 25.00
1.4. กำ�แพงเพชร 5 20.83 1 4.17 4 16.67
1.5. พิจิตร 5 20.83 2 8.33 3 12.50

รวมเขตสุขภาพที่ 3 24 100 5 20.83 19 79.17