Page 139 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2565

J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 2 May-Aug 2022 337

แทรกซ้อน หรือช่วยเสริมให้ยาหลักมีสรรพคุณที่ เดือนพฤษภาคม–กันยายน 2560
สมบูรณ์ยิ่งขึ้น

4. ตัวยาแต่งรส แต่งกลิ่น แต่งสี คือตัวยา ประชำกรและกลุ่มตัวอย่ำง
สมุนไพรที่ใส่ลงไปในต�ารับเพื่อท�าหน้าที่แต่งรส แต่ง ประชากรกลุ่มเป้าหมาย คือ สถานบริการทุก
กลิ่น แต่งสี ให้มีลักษณะที่น่ารับประทานมากขึ้น ซึ่ง ระดับที่มีคลินิกแพทย์แผนไทย มีการให้บริการคลินิก

[8]
อาจมีหรือไม่มีก็ได้ เฉพาะโรคข้อเข่าเสื่อม และใช้ต�ารับยาสมุนไพรพอก
เข่าในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 3 ภาคเหนือ 5 จังหวัด ได้แก่
กรอบแนวคิดกำรวิจัย จังหวัดนครสวรรค์ พิจิตร ก�าแพงเพชร ชัยนาท และ

อุทัยธานี จ�านวน 23 แห่ง

การศึกษานี้ใช้วิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบ
เจาะจง (purposive sampling) โดยพิจารณาจาก
การตัดสินใจของผู้วิจัยและผู้เข้าร่วมวิจัยโดยความ

สมัครใจ และลักษณะของกลุ่มตัวอย่างเป็นไปตาม
วัตถุประสงค์ของการวิจัย โดยมีเกณฑ์การคัดเลือก

กลุ่มตัวอย่าง ดังนี้

เกณฑ์คัดเข้ำ (inclusion criteria)

1. สถานบริการทุกระดับ ที่เปิดให้บริการคลินิก
แพทย์แผนไทย

2. มีการรักษาในคลินิกเฉพาะโรคด้วยการพอก
ระเบียบวิธีศึกษำ ยาสมุนไพรในโรคข้อเข่าเสื่อม

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงส�ารวจ (sur- 3. ยินดีและเต็มใจเปิดเผยข้อมูลต�ารับยา และ

vey research) โดยมีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ลงชื่อเข้าร่วมโครงการวิจัย
(descriptive analysis) ได้แก่ จ�านวน ร้อยละ และ

ค่าความถี่ ของการใช้สมุนไพร ชื่อ การตั้งต�ารับยา เครื่องมือที่ใช้ในกำรวิจัย
ตัวยาหลัก ตัวยารอง ตัวยาประกอบ สรรพคุณ ชนิด เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นแบบส�ารวจที่
สมุนไพร แหล่งที่มา และข้อควรระวัง เพื่อส�ารวจต�ารับ ผู้วิจัยออกแบบโดยอ้างอิงจากแบบส�ารวจต�ารับยา

ยาพอกสมุนไพรส�าหรับโรคข้อเข่าเสื่อมที่ใช้ในสถาน สมุนไพรกองการแพทย์พื้นบ้าน กรมการแพทย์แผน
บริการทุกระดับในเขตสุขภาพที่ 3 และวิเคราะห์ข้อมูล ไทยและการแพทย์ทางเลือก แบ่งออกเป็น 6 หมวด
พื้นฐานต�ารับยาพอกสมุนไพรส�าหรับโรคข้อเข่าเสื่อมที่ ได้แก่

ใช้ในสถานบริการทุกระดับในเขตสุขภาพที่ 3 ตั้งแต่ หมวดที่ 1 ข้อมูลพื้นฐานของต�ารับสมุนไพรพอก