Page 87 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 17 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2562 Vol. 17 No. 3 September-December 2019

นิพนธ์ต้นฉบับ

ผลเบื้องต้นของสารสกัดยางนา (Dipterocarpus alatus Roxb. ex G.Don)

ต่อฤทธิ์ต้านมะเร็ง ฤทธิ์ต้านเชื้อรา และการวิเคราะห์สารประกอบฟีนอลิกด้วย

HPLC

ชวลิต โยงรัมย์ , สริน ทัดทอง , นาถธิดา วีระปรียากูร , เพลินทิพย์ ภูทองกิ่ง ‡,§
‡
*
†
* หลักสูตรชีวเวชศาสตร์ คณะบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40002
† สาขาวิชาเภสัชเวท คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ จังหวัดนครนายก 26120
‡ สาขาวิชาเภสัชเคมี คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40002
§ ผู้รับผิดชอบบทความ: pploenthip@kku.ac.th

บทคัดย่อ

ยางนา (Dipterocarpus alatus Roxb. ex G.Don) เป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านที่ใช้ในหลาย ๆ ประเทศในทวีปเอเชีย
ในประเทศไทยมีการใช้ยางนาในการรักษาโรคผิวหนัง โรคไขข้อ โรคตับ เป็นต้น ในการวิจัยนี้ได้ศึกษาฤทธิ์ต้านมะเร็ง
ฤทธิ์ต้านเชื้อรา รวมไปถึงศึกษาองค์ประกอบจำาพวกสารกลุ่มฟีนอลิกด้วยเทคนิค HPLC ของสารสกัดใบ เปลือก และ
กิ่งของยางนา พบว่าสารสกัดทั้ง 3 ส่วนสามารถยับยั้งการเจริญของเซลล์มะเร็งที่เพาะเลี้ยงในหลอดทดลอง โดยยับยั้ง
เซลล์มะเร็งเม็ดเลือด (Jurkat) ได้ดีที่สุด รองลงมาคือมะเร็งปากมดลูก (HeLa) และมะเร็งตับ (HepG2) ตามลำาดับ อีกทั้ง
ยังไม่มีความเป็นพิษต่อเซลล์ที่ไม่ใช่เซลล์มะเร็ง (Vero) สำาหรับฤทธิ์ต้านเชื้อราพบว่า สารสกัดใบและเปลือกสามารถ
ยับยั้งการเจริญได้เพียงเชื้อ T. mentagrophytes และสารสกัดยางนาทั้ง 3 ส่วนไม่สามารถยับยั้งเชื้อราก่อโรคกลากและ
ก่อรังแคอื่น ๆ ที่ใช้ทดสอบเมื่อศึกษาองค์ประกอบทางเคมีด้วยเทคนิค HPLC พบสาร gallic acid ในใบ เปลือก และกิ่ง
สาร protocatechuic acid ในเปลือก และพบสาร p-coumaric acid และ ferulic acid ในกิ่ง การศึกษานี้ให้ข้อมูลเบื้อง
ต้นที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของสารสกัดยางนาที่สามารถนำาไปพัฒนาเพื่อใช้ทางการแพทย์ในการรักษาโรคมะเร็ง
และเป็นการส่งเสริมการใช้พืชพื้นบ้านในประเทศไทย

คำ�สำ�คัญ: ยางนา, ฤทธิ์ต้านมะเร็ง, ฤทธิ์ต้านเชื้อรา, สารประกอบฟีนอลิก

Received date 15/05/19; Revised date 24/07/19; Accepted date 10/10/19

437