Page 89 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 17 No. 3 Sep-Dec 2019 439

ภายนอก โรคหนองใน และโรคผิวหนังต่าง ๆ [6-7] มะเร็งที่เพาะเลี้ยงในหลอดทดลองได้หลายชนิด เช่น
เมื่อศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพของพืชสกุล Dip- corosolic acid สามารถยับยั้งเซลล์มะเร็งตับ HepG2

terocarpus พบว่าสารสกัดของใบและกิ่งของ D. และเซลล์มะเร็งในระบบทางเดินอาหาร SNU-1 ได้
tuberculatus สามารถยับยั้งการทำางานของ NF-κB ส่วน betulonic acid สามารถยับยั้งเซลล์ HepG2
และลดการ phosphorylation ของเอนไซม์ IKK อีกทั้ง cinnamic acid สามารถยับยั้งเซลล์ P-388

[3]
และ Akt ซึ่งนำาไปสู่การยับยั้งการอักเสบได้ อีกทั้ง รวมไปถึง dipterocarpol สามารถยับยั้งเซลล์มะเร็ง
α-viniferin ที่แยกได้จาก D. verrucosus มีฤทธิ์ ผิวหนัง KB ได้ดี [2,12-13] และเมื่อศึกษาฤทธิ์ต้านมะเร็ง
ต้านอนุมูลอิสระสูงถึงร้อยละ 86.5 เมื่อทดสอบด้วย ของสารสำาคัญที่พบในพืชสกุล Dipterocarpus ใน

วิธี Thiobarbituric acid method นอกจากนี้สาร กลไกการเหนี่ยวนำาการตายของเซลล์มะเร็งแบบ
ดังกล่าวยังสามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย Staphylo- อะพอพโทซิส พบว่าสารสำาคัญบางตัวอาทิ asiatic
coccus aeureus, Salmonella paratyphi และ acid, betulonic acid และ β-sitosterol สามารถ

[8]
Escherichia coli ได้ดีเมื่อเทียบกับ streptomycin เหนี่ยวนำาการตายแบบอะพอพโทซิสของเซลล์มะเร็ง
และยังมีการศึกษาฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ acetylcho- ผ่านกลไก intrinsic pathway [14-16] และ α-viniferin

linesterase ที่เกี่ยวข้องกับโรคอัลไซเมอร์ โดยพบว่า ก็เหนี่ยวนำาการตายของเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว
dipterocarpol A และ hopeahainol A จากเนื้อไม้ K562 ผ่านกลไก intrinsic pathway ได้เช่นกัน [17]
ของยางนาสามารถยับยั้งเอนไซม์ดังกล่าวได้ดีด้วยค่า จะเห็นว่าในแต่ละส่วนของพืชสกุลยางมีรายงาน

[9]
IC 8.3 และ 11.3 µM ตามลำาดับ สำาหรับการศึกษา ฤทธิ์ทางชีวภาพและองค์ประกอบทางเคมีที่แตกต่าง
50
ฤทธิ์ต้านมะเร็งของสารสกัดเปลือกและใบของ D. กัน เป็นผลให้มีการแสดงฤทธิ์ หรือความแรงที่
turbinatus พบว่าสามารถยับยั้งเซลล์มะเร็งเต้านมที่ แตกต่างกันไป แต่ยังมีรายงานการศึกษาสำาหรับต้น
เพาะเลี้ยงในหลอดทดลอง คือ เซลล์ MDA-MB-231 ยางนา ซึ่งเป็นพืชในพระราชดำาริอันดับที่ 9 น้อย และ
ด้วยค่า IC 0.27 และ 0.008 mg/ml ตามลำาดับ เพื่อเป็นการส่งเสริมและเพิ่มมูลค่าของพืชอันเนื่องมา
[10]
50
องค์ประกอบทางเคมีของพืชสกุลยางพบสารสำาคัญ จากพระราชดำาริ พืชอันดับที่ 9 ดังนั้นในการศึกษานี้
หลายชนิด เช่น sesquiterpenes, triterpenes, จึงมีจุดมุ่งหมายเพื่อทดสอบฤทธิ์ต้านมะเร็งและฤทธิ์
[2]
flavonoids และ resveratrol (oligostilbenoids) ต้านเชื้อราของสารสกัดยางนาจากส่วน ใบ เปลือก
จากการศึกษาที่มีรายงานมาก่อนว่าพบ เปลือกของ D. และกิ่ง รวมถึงศึกษาองค์ประกอบจำาพวกสารกลุ่ม
hasseltii, D. intricatus, D. confertus, D. retusus ฟีนอลิกด้วยเทคนิค HPLC
และ D. elongates มีสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพใน

กลุ่ม oligostilbenoids ที่สามารถยับยั้งเซลล์มะเร็ง ระเบียบวิธีศึกษ�
ที่เพาะเลี้ยงในหลอดทดลองคือ murine leukaemia

P-388 และสารสกัดจากลำาต้นของ D. obtusifolius 1. ก�รเตรียมและก�รสกัดตัวอย่�ง
[11]
้
เปลือกของ D. confertus และนำายางของ D. alatus ใบ เปลือก และกิ่งของต้นยางนาเก็บใน
พบสารในกลุ่ม triterpenes ที่มีสารออกฤทธิ์ต้าน มหาวิทยาลัยขอนแก่นในช่วงเดือนมิถุนายน พ.ศ.