Page 70 - วารสารปีที่17ฉบับที่1
P. 70
60 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 17 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2562
TISTR 1455, P. aeruginosa TISTR 1287 และ V. การเจริญของเชื้อแบคทีเรียในมะหาดนั้นจะเป็นสารที่
parahaemoliticus TISTR 1596 (ตารางที่ 3) มีคุณสมบัติกึ่งมีขั้ว และอาจเป็นกลุ่มของสารหลาย
ชนิดที่ทำางานร่วมกัน เนื่องจากขั้นตอนในการเตรียม
อภิปร�ยผล สารสกัดแก่นมะหาดที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ไม่มีการ
จากการทดสอบฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของ ทำาบริสุทธิ์สารที่สกัดออกมา ดังนั้นจึงไม่สามารถระบุ
เชื้อทดสอบทั้ง 10 ชนิด ของสารสกัดมะหาดที่สกัด สารบริสุทธิ์ที่ออกฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อ
ด้วยตัวทำาละลายต่าง ๆ พบว่าสารสกัดมะหาดที่สกัด แบคทีเรียในมะหาดได้ ดังนั้นงานวิจัยนี้เป็นการ
ด้วยตัวทำาละลายที่แตกต่างกันจะแสดงฤทธิ์ในการ รายงานเบื้องต้นของสารสกัดหยาบจากมะหาดต่อ
ยับยั้งเชื้อทดสอบที่แตกต่างกันแม้ว่าจะใช้เชื้อทดสอบ แบคทีเรียชนิดต่าง ๆ ซึ่งผลการศึกษาครั้งนี้สอดคล้อง
[11]
ชนิดเดียวกันก็ตามในการทดสอบ ทั้งนี้ก็เนื่องมาจาก กับผลการศึกษาของ Pandey และ Bhatnagar
อิทธิพลของตัวทำาละลายที่ใช้สกัด ซึ่งจะละลายสาร ที่ทำาการสกัดเปลือกต้นมะหาดด้วยตัวทำาละลาย คือ
สำาคัญต่าง ๆ ในมะหาดที่แตกต่างกันออกมา จึงมีผล ปิโตรเลียมอีเทอร์, คลอโรฟอร์ม และเมทานอล และ
ต่อคุณสมบัติทางชีวภาพของสารสกัดที่ได้ กล่าวคือ ทำาการศึกษาฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อ
การที่สารสำาคัญในมะหาดจะสามารถละลายในตัวทำา แบคทีเรียต่าง ๆ พบว่ามีเพียงสารสกัดมะหาดที่สกัด
ละลายใด ๆ ได้นั้น สารสำาคัญในมะหาดและตัวทำา ด้วยเมทานอลเท่านั้นที่แสดงฤทธิ์ในการต้านการเจริญ
ละลายจะต้องมีคุณสมบัติที่เหมือนกันหรือคล้ายคลึง ของเชื้อแบคทีเรียทดสอบได้ ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่าตัว
กัน ตามกฎ like dissolves like ดังนั้นเมื่อใช้ตัวทำา ทำาละลายที่ใช้สกัดสารสำาคัญในพืชจะมีผลอย่างมาก
[10]
ละลาย คือ นำ้ากลั่น เอทานอล 95% และเฮกเซน ซึ่งมี ต่อชนิดและปริมาณสารสำาคัญที่ออกมา โดยเฉพาะ
สภาพขั้วที่แตกต่างกัน โดยเรียงลำาดับจากมากไปหา สารสำาคัญที่มีฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อ
น้อย คือ นำ้ากลั่น เอทานอล 95% และเฮกเซน ตาม แบคทีเรีย [12]
ลำาดับในการสกัดนั้น ก็จะเป็นปัจจัยที่ทำาให้ได้กลุ่ม เมื่อพิจารณาผลการยับยั้งการเจริญของเชื้อ
ของสารออกฤทธิ์จากแก่นมะหาดที่แตกต่างกัน ส่งผล A. hydrophila TISTR 1321 และ V. parahaemo-
ให้ฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อทดสอบของสาร liticus TISTR 1596 ของสารสกัดมะหาดที่สกัดด้วย
สกัดมะหาดที่สกัดด้วยตัวทำาละลายทั้ง 3 ชนิดมี เอทานอล 95% บนอาหารแข็ง พบว่าสารสกัดดังกล่าว
คุณสมบัติที่แตกต่างกันอย่างแน่นอน จากผลการ ให้ผลการยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรียทั้ง 2 ชนิด
ศึกษาแสดงให้เห็นว่า เอทานอล 95% เป็นตัวทำาละลาย บนอาหารแข็งดีว่ายาปฏิชีวนะ amoxicillin ซึ่งถูกใช้
ที่เหมาะสมสำาหรับใช้เพื่อสกัดสารสำาคัญที่มีฤทธิ์ใน เป็นตัวควบคุมเชิงบวกของการศึกษาครั้งนี้ อย่างไร
การต้านการเจริญของเชื้อแบคทีเรียออกมาจากแก่น ก็ตามพบว่ายา amoxicillin เป็นยาปฏิชีวนะที่มีจุด
มะหาด เนื่องจากมีประสิทธิผลการยับยั้งการเจริญ เด่นในการต้านเชื้อแบคทีเรียแกรมบวก แต่เนื่องจาก
สูงสุด ซึ่งเมื่อพิจารณาถึงคุณสมบัติความมีขั้วของ แบคทีเรียทั้ง 2 ชนิดนี้เป็นแบคทีเรียแกรมลบ ดังนั้น
เอทานอลเปรียบเทียบกับนำ้ากลั่นและเฮกเซน สันนิษฐาน การเลือกใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อเป็นตัวเปรียบเทียบจึงเป็น
ได้ว่ากลุ่มของสารออกฤทธิ์ที่มีคุณสมบัติในการต้าน หนึ่งในปัจจัยสำาคัญที่ต้องพิจารณา เนื่องจากหากมี
