Page 92 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PP60R2R0037 ตํารับยาลดอาการปวดเขาในผูสูงอายุ

กฤษฎาวุฒิ วรวิชญ
โรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราชองคที่ 17 อ.สองพี่นอง จ.สุพรรณบุรี

หลักการและเหตุผล ประเทศไทยมีแนวโนมเปนสังคมผูสูงอายุ ซึ่งเปนกลุมที่มีความเสี่ยงดานการเจ็บปวย
โดยเฉพาะความเจ็บปวยจากโรคเรื้อรัง โรคขอเขาเสื่อมเปนโรคที่พบตั้งแตชวงอายุ 50 ปขึ้นไป เปนการ
เสื่อมสภาพของขอและมีการสูญเสียน้ําหลอเลี้ยงขอ เหตุปจจัยจากอายุที่มากขึ้น และอาชีพมีการใชเขาเยอะ

เชน นั่งยองๆ นั่งขัดสมาธิ หรือขอเขาไดรับบาดเจ็บ การรักษาทางการแพทยแผนไทย มีหลายวิธี เชน การ
นวดรักษา ประคบสมุนไพร การพอกเขา ทํากายบริหารเขา ป 2560 งานการแพทยแผนไทยและแพทย
ทางเลือก โรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราช องคที่17 ไดเปดคลินิกโรคเขาเสื่อม มีผูปวยที่เขามารับการรักษา
ดวยการพอกเขา จํานวน 31 ราย ผูปวยทุกรายจะไดรับการตรวจวินิจฉัยจากแพทยแผนไทยกอนสงรักษาดวย

การนวดบําบัดอาการ ประคบสมุนไพร การพอกเขา หรือสอนกายบริหารเขา โดยการนําผักตบชวาเปนพืชที่
พบไดทั่วไปในแมน้ํา นํามาปรุงยาเฉพาะในการพอกเขา เนื่องจากผักตบชวามีคุณสมบัติในการชวยระบายลมที่
คั่งคางตามขอ เมื่อนํามาผสมรวมกับผักเสี้ยนผีที่มีคุณสมบัติชวยรักษาอาการปวดได สะเดาชวยดับพิษรอน
ยานางเปนยารสเย็นลดความรอนปวดตึงกลามเนื้อ รางจืดชวยถอนพิษดับความรอน และการบูรชวยลดการ

อักเสบของขอ ดินสอพองชวยลดการอักเสบของขอ ยาตํารับพอกเขาที่ใชรักษาอาการปวดเขา
เปนสูตรยาที่หางาย ตนทุนต่ํา ประสิทธิผลการรักษาไดผลดี

วัตถุประสงค 1) เพื่อลดอาการปวดเขาในผูสูงอายุ 2) เพื่อนําผักตบชวามาเปนสวนประกอบในการปรุงยา

วิธีดําเนินการ เปนการวิจัยกึ่งทดลองชนิดหนึ่งกลุม เก็บขอมูลกอนและหลังกลุมตัวอยางเลือกแบบเจาะจง
เปนโรคขอเขาเสื่อม ระดับคะแนนความเจ็บปวดกอนการรักษามีคามากกวา 6 คะแนน จํานวน 31 คนเปนเพศ
หญิงรอยละ 73.3 และเพศชายรอยละ 26.7 มีอายุเฉลี่ย 67.8 ป การเตรียมสมุนไพรเพื่อทําเปนตํารับยาพอก

เขา ใชผักตบชวา(สวนยอด1ใน3)สดมาหั่นเปนชิ้นเล็กๆปริมาณ 150 กรัม ผักเสี้ยนผีปริมาณ 100 กรัม ใบ
สะเดาปริมาณ 100 กรัม ใบยานางปริมาณ 100 กรัม เถารางจืดปริมาณ 100 กรัม มาปนเอาน้ํามาผสมกับ
ดินสอพองปริมาณ 100 กรัม แลวนําไปพอกบริเวณขอเขาของผูปวยนาน 20 นาที สัปดาหละ 3 ครั้ง ติดตอกัน
เปนเวลา 1 เดือน แลวประเมินอาการเจ็บปวดหลังการรักษาดวยการบันทึก Pain score และวิเคราะหขอมูล

ดวยสถิติเชิงพรรณนาทุกครั้งที่รับบริการ

ผลการศึกษา หลังการใชตํารับยาพอกเขาผักตบชวามีสวนประกอบ รักษาผูปวยโรคขอเขาเสื่อมมีระดับ
คะแนนความเจ็บปวดลดลง (ระดับคะแนนความเจ็บปวดเฉลี่ย 4 คะแนน)

ขอสรุป การใชผักตบชวาในการรักษาอาการปวดเขา ผลการรักษาผูปวยมีอาการปวดลดลง คาเฉลี่ย
ผลการรักษาดีขึ้น การพัฒนาตํารับยาพอกเขา สามารถใชสมุนไพรที่หาไดงายมีคุณสมบัติที่ชวยในการรักษา
อาการปวดเขาไดดี มีการพัฒนารูปแบบการใชใหสะดวกผูปวยสามารถนําไปทําเองได รวมถึงการพัฒนาตัวยาที่

ชวยลดอาการปวด ในผูปวยที่มีอาการปวดกลามเนื้อและขอตอ ในโรคอื่น ๆ ตอไป

90