Page 87 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PPem11R การศึกษาสูตรยาสมุนไพรพอกเย็น ในการลดอาการปวดศีรษะจาก
ความเครียด

พรปวีณ คําหลวง
งานแพทยแผนไทย โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลศรีษะเกษ อําเภอนานอย จังหวัดนาน

หลักการและเหตุผล จากสภาวะสังคมในปจจุบันและลักษณะการทํางานพบวาปจจุบันอาการปวดศีรษะจาก
ความเครียด เปนภาวะที่พบไดบอยมากในคนทั่วไป ประมาณรอยละ 80-90 ของผูที่มีอาการปวดศีรษะ จะมี
สาเหตุจากความเครียด พบในผูใหญมากวาเด็ก และพบในผูหญิงมากกวาผูชาย ประมาณ 1.5-2 เทา การปวด
ศีรษะอาจมาจากหลายสาเหตุ เชน ทํางานหนัก ใชสมองมาก อารมณเครียด กังวลใจ นอนไมหลับ ปจจัย

ทางดานฮอรโมน เปนตน ทําใหมีอาการปวดตึงของกลามเนื้อตรงตนคอและรอบศีรษะ สงผลใหเกิดอาการปวด
ศีรษะ ในรูปแบบตางๆ จากขอมูลการมารับบริการการแพทยแผนไทย โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล
ศรีษะเกษ พบวา โรคปวดศีรษะที่มารวมกับอาการปวดกลามเนื้อบริเวณบาคอ มีจํานวนเพิ่มขึ้น การพอกยา

เย็นจะมีสวนชวยลดความรอนและลดอาการปวดศีรษะลงได เปนทางเลือกในการรักษาใหกับผูปวยที่ไม
ตองการรับประทานยา

วัตถุประสงค การศึกษานี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาประสิทธิผลของสูตรยาพอกเย็น ในการลดอาการปวด

ศีรษะจากความเครียด

วิธีดําเนินการ การศึกษาครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงพรรณนา แบบ one group pre-post test กลุมตัวอยางคือ
อาสาสมัครที่มารับบริการที่งานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลือกของโรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพ

ตําบลศรีษะเกษ มาดวยอาการปวดศีรษะ จํานวน 50 คน ระหวางเดือน มกราคม-เมษายน 2560 เลือกแบบ
เจาะจง มีระดับความเจ็บปวดที่วัดดวย (Visual Analogue Scale หรือ VAS)ตั้งแต3 ขึ้นไป และหยุดการ
รักษาทุกรูปแบบ เปนเวลา 2 สัปดาห กอนเขารับการศึกษาเครื่องมือที่ใชในการทดลอง สมุนไพรพอกเย็น
ประกอบดวยตัวยา ใบเตย บัวบก วานหางจระเข ตําลึง เปลือกมะกรูด เปลือกสม ดินสอพองอาสาสมัครจะ

ไดรับการพอกดวยสมุนไพรพอกยาเย็นที่บริเวณศีรษะ เปนเวลา 20 นาที สัปดาหละ 3 วัน ติดตอกันเปนเวลา
2 สัปดาห

ผลการศึกษา จากการศึกษาพบวา หลังจากอาสาสมัครไดรับการพอกยาเย็นที่บริเวณศีรษะ มีอาการปวด

ศีรษะลดลง มีระดับอาการปวดศีรษะลดลง เปรียบเทียบ กอนและหลังการพอกยาเย็น มีคาเฉลี่ยและสวน
เบี่ยงเบนมาตรฐาน ที่ 5.94±1.38และ 1.58±0.97 ตามลําดับ ที่คา p-value<0.000 อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ
อาสาสมัคร มีระดับความพึงพอใจ มากที่สุด ในรูปลักษณของความสะดวกใชและกลิ่น รอยละ 68 พอใจ

ปานกลางรอยละ 32 ไมมีระดับความพึงพอใจนอยหรือนอยที่สุด จากผลการศึกษาดังกลาวแสดงวา การพอก
ยาเย็นมีประสิทธิผลในการชวยลดอาการปวดศีรษะจากภาวะเครียดไดมากและเห็นผลเร็ว

ขอสรุป จากการศึกษาพบวา การพอกยาเย็นในผูปวยที่มีอาการปวดศีรษะจากความเครียด สามารถลดระดับ

ความเจ็บปวดลงไดดีและไมมีผลขางเคียง

85