Page 89 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PPem21R ผลการพัฒนาพฤติกรรมการปองกันสารเคมีตกคางในเลือดเกษตรกร
กลุมเสี่ยงตําบลบานแพงอําเภอบานแพง จังหวัดนครพนม

อรทัย พันแดง, ศิตา พลีจันทร, กวินารัตน คําศรี
กลุมงานแพทยแผนไทย โรงพยาบาลบานแพง อําเภอบานแพง จังหวัดนครพนม

หลักการและเหตุผล ปจจุบันประชากรสวนใหญในเขต อําเภอบานแพง จังหวัดนครพนม ประกอบอาชีพ
เกษตรกรรม เชน ปลูกยาสูบ ขาวโพด มะเขือเทศ ซึ่งมีการใชสารเคมีในการกําจัดศัตรูพืช เพี่อเพิ่มผลผลิตทําให
เกษตรกรสัมผัสกับสารเคมีโดยตรง ซึ่งเกษตรกรบางคนไมตระหนักถึงวิธีการปองกันตนเอง เชน การใสหนากากปด
ปาก ปดจมูกขณะใช หรือการพนสารเคมีเหนือลม ในป 2559 โรงพยาบาลบานแพงไดรวมกับกองทุนหลักประกัน
สุขภาพเทศบาลตําบลบานแพง ไดจัดทําโครงการตรวจเลือดเกษตรกรกลุมเสี่ยง จํานวน 194 คน
พบวา ผูสัมผัสกับสารเคมีโดยตรงมีสารเคมีตกคางในเลือดระดับเสี่ยง จํานวน 62 คน คิดเปนรอยละ 31.96 ระดับ
ไมปลอดภัย จํานวน 66 คน คิดเปนรอยละ 34.02 จะเห็นไดวาเกษตรกรกลุมเสี่ยงที่ไดรับการเจาะเลือดมีระดับ
สารเคมีที่มีผลเลือดอันตราย (เสี่ยงและไมปลอดภัย) มีจํานวน 128 คน คิดเปนรอยละ 65.98 ซึ่งเปนจํานวนที่สูง
เปนเหตุผลทําใหงานแพทยแผนไทย โรงพยาบาลบานแพงไดทําการศึกษาเพื่อพัฒนาการพฤติกรรมปองกันสารเคมี
ตกคางในเลือดเกษตรกรกลุมเสี่ยงตําบลบานแพง อําเภอบานแพง จังหวัดนครพนม ป 2560

วัตถุประสงค 1.เพื่อศึกษาประสิทธิผลการปองกันสารเคมีตกคางในเลือดเกษตรกรกลุมเสี่ยง ตําบลบานแพง
อําเภอบานแพง จังหวัดนครพนม ป2560
2.เพื่อเปรียบเทียบผลสารเคมีตกคางในเลือด ของเกษตรกรกลุมเสี่ยงในป 2559 และ ป 2560

วิธีการดําเนินการ รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ(Action Research) เลือกกลุมตัวอยางแบบเจาะจงที่มีผล
เลือดระดับเสี่ยงและระดับไมปลอดภัย จํานวน 128 คน ระยะเวลาดําเนินการ 7 เดือน ตั้งแตตุลาคม 2559 ถึง

เมษายน 2560 กระบวนการพัฒนาพฤติกรรมการปองกันสารเคมีตกคางในเลือดเกษตรกรกลุมเสี่ยงตําบลบาน
แพง ประกอบดวย การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใชสารเคมี โดยการคียขอมูล การใหความรูในการปองกันเปน

รายกลุม รายบุคคล การฝกทักษะการใชอุปกรณปองกัน การเจาะเลือดตรวจระดับเอนไซม cholinesterase
ในเกษตรกรกลุมเสี่ยง พรอมใหการรักษาดวยยาเม็ดรางจืด เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล

แบบสอบถามพฤติกรรมการปองกัน (อางอิงจาก สคร.7) และชุดทดสอบการตรวจหาเอนไซม cholinesterase
(ที่ผลิตโดยกองอาหารกรมวิทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสุข) วิเคราะหขอมูลโดยใช ความถี่

คาเฉลี่ยรอยละ และ T-test

ผลการศึกษา กลุมตัวอยางสามารถพัฒนาพฤติกรรมการปองกันสารเคมีตกคางในเลือดโดยมีคะแนนความรู

การปองกันอันตรายจากสารเคมีกําจัดศัตรูพืชและคะแนนพฤติกรรมการปองกันอันตรายจากสารเคมีกําจัด
ศัตรูพืชเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<0.05) และผลการตรวจสารเคมีตกคางในเลือด ของเกษตรกรกลุม

เสี่ยงในป2559 และ ป2560 ลดลงอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<0.05)

ขอสรุป การพัฒนาพฤติกรรมสามารถปองกันสารเคมีตกคางในเลือดเกษตรกรได

87