Page 86 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PP60R2R0041 ผลของถุงยาสมุนไพรประคบเพื่อลดอาการปวดขอเขาในผูปวยโรค
ขอเขาเสื่อม

2
1
ชุตินันท ขันทะยศ , กนกพร ปญญาดี
1
พยาบาลวิชาชีพชํานาญการ โรงพยาบาลนานอย จังหวัดนาน
2 แพทยแผนไทยปฏิบัติการ โรงพยาบาลนานอย จังหวัดนาน
หลักการและเหตุผล โรคขอเขาเสื่อมเกิดจากความเสื่อมของกระดูกออนผิวขอทั้งทางดาน รูปราง โครงสราง การ

ทํางานของกระดูกขอตอและกระดูกบริเวณใกลขอ เกิดมากในวัยสูงอายุซึ่งมีความเสื่อมของรางกายและอวัยวะตางๆ
ขอมูลจากสํานักนโยบายและยุทธศาสตรพบวาแนวโนมโรคขอเขาเสื่อมมีอัตราการปวยที่เพิ่มขึ้นโดยป พ.ศ.2557-
2558 มีอัตราปวย 46.68 และ57.10 ตอประชากรพันคน เชนเดียวกับโรงพยาบาลนานอยผูปวยโรคขอเขาเสื่อมเขา
รับบริการรักษาในป พ.ศ. 2557 มีอัตราปวยรอยละ 35.0 และป พ.ศ. 2559 มีอัตราปวยเพิ่มเปนรอยละ 37.0
ตามลําดับ สวนใหญอาการปวดเขาทําใหเกิดความยากลําบากในการเคลื่อนไหว คุณภาพชีวิตลดลง เปนอุปสรรคใน
การเขาสังคม สูญเสียเวลาและคาใชจายในการรักษา การใชยาปริมาณมากหรือการจัดการอาการปวดที่ไมเหมาะสม
ซึ่งอาการปวดขอเขานี้สามารถที่จะบรรเทาไดโดยไมตองใชยา กิจกรรมการแพทยแผนไทยที่หลากหลายเปนอีกหนึ่ง
ทางเลือกที่จะชวยบรรเทาความเจ็บปวดได ผูศึกษามีความสนใจที่จะศึกษาและพัฒนาแนวทางการบําบัดรักษาผูปวย

โรคขอเขาเสื่อม โดยการใชยาสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็น ซึ่งเปนสมุนไพรใกลตัว หาไดงาย และมีอยูทั่วไปตามทองถิ่น

วัตถุประสงค เพื่อศึกษาผลของถุงยาสมุนไพรประคบเพื่อลดอาการปวดขอเขาในผูปวยโรคขอเขาเสื่อม

วิธีดําเนินการ งานวิจัยนี้เปนการวิจัยกึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุม(Quasi-experimental research) เก็บขอมูลกอนและ
หลัง กลุมตัวอยางเปนผูปวยไดรับวินิจฉัยวาเปนโรคขอเขาเสื่อม ตั้งแต 1 เดือนขึ้นไปและอยูในเขตรับผิดขอบของ
โรงพยาบาลนานอย จํานวน 60 คน ไดรับการประคบดวยสมุนไพรที่เตรียมไวและนําไปแชในตูเย็นนาน 10-15 นาที

แลวจึงนํามาบรรจุในถุงยาสมุนไพร ประคบขอเขาใหผูปวยนาน 30 นาที สัปดาหละ 1 ครั้ง ติดตอกัน 4 สัปดาห เก็บ
รวบรวมขอมูลโดยใชแบบวัดความพึงพอใจและแบบประเมินความเจ็บปวด วิเคราะหขอมูลโดยใชสถิติเชิงพรรณนา
และ paired t-test

ผลการศึกษา ผลการศึกษาพบวาหลังการใชถุงยาสมุนไพรประคบขอเขาครบในสัปดาหที่ 4 ผูปวยโรคขอเขาเสื่อมมี
คะแนนระดับความเจ็บปวดลดลงมากกวาเมื่อเทียบกับกอนการรักษาดวยการใชถุงยาสมุนไพรประคบเขา อยางมี
นัยสําคัญทางสถิติ (p <0.001) สรุป การใชถุงยาสมุนไพรประคบขอเขาเปนอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาผูปวยโรคขอ

เขาเสื่อม เพราะมีความสะดวก ปลอดภัย และชวยลดเวลาในการเดินทางมารับการรักษาที่โรงพยาบาล

ขอสรุป ถุงยาสมุนไพรประคบขอเขาสามารถลดอาการปวดขอเขาได เปนอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาผูปวยโรคขอ
เขาเสื่อม เปนการเพิ่มชองทางในการเขาถึงบริการสุขภาพ เปนการรักษาเบื้องตนแบบพึ่งพาตนเอง

84