Page 137 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PP60G0045 การปริวรรตและการศึกษาวิเคราะหหนังสือบุดดําภาคใตในรูปแบบ
ตํารายาและคาถา ฉบับหอสมุดแหงชาตินครศรีธรรมราช

2
4
1
3
2
ชัยวัฒน สีแกว , ฉวีวรรณ คลองศิริเวช , ถนอมจิต สุภาวิตา , ประทักษวัล สุขสําราญ , จีรังกานต ปกเข็ม
1 2 3
หอสมุดแหงชาตินครศรีธรรมราช, สํานักวิชาเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ, สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดนครศรีธรรมราช
4 โครงการอุทยานพฤกษศาสตร มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ

หลักการและเหตุผล องคความรูดานการแพทยแผนไทยมีการใชและสืบทอดมายาวนานจากรุนสูรุน องค
ความรูบางสวนบรรพบุรุษไดจดบันทึกและจารึกไวในรูปแบบเอกสารโบราณ เชน คัมภีรใบลานและหนังสือบุด
ซึ่งในปจจุบันเอกสารโบราณบางสวนอยูในสภาพชํารุดและถูกทําลายไปบางตามความรูเทาไมถึงการณ หอสมุด
แหงชาตินครศรีธรรมราช เปนหนึ่งในหนวยงานที่เล็งเห็นความสําคัญและคุณคาของเอกสารโบราณดังกลาว จึง
มีการจัดเก็บเอกสารโบราณดังกลาวอยางเปนระบบเพื่อเปนแหลงขอมูลความรูในหลากหลายสาขา เชน

ประวัติศาสตร ภาษาศาสตร ขนบธรรมเนียมประเพณี รวมถึงสาขาเวชศาสตร โดยเฉพาะตํารายาไทยแผน
โบราณ โดยเอกสารโบราณสวนใหญที่จัดเก็บไว ณ หอสมุดแหงชาตินครศรีธรรมราช นั้น เปนเอกสารโบราณที่
มีการบันทึกดวยภาษาโบราณเฉพาะพื้นถิ่นภาคใต ซึ่งทําใหบุคคลทั่วไปโดยเฉพาะบุคคลที่มิใชคนในพื้นถิ่น
ภาคใตไมสามารถเขาใจเนื้อหาที่จดบันทึกไวอยางถองแทและถูกตองทั้งหมด จากเหตุผลดังกลาวจึงเปนที่มา
ของการทํางานวิจัยชิ้นนี้ เพื่อเปนการธํารงรักษาคุณคาและเอกลักษณมรดกทางวัฒนธรรมทองถิ่น มิใหสูญหาย

โดยเฉพาะองคความรูดานการแพทยแผนไทยและภูมิปญญาไทยที่เกี่ยวของกับการใชพืชสมุนไพรในการรักษา
อาการและโรคตาง ๆ

วัตถุประสงค เพื่อปริวรรตอักษรไทยโบราณภาคใต ประเภทหนังสือบุดดํา ใหเปนภาษาไทยปจจุบัน เพื่อการ
สืบสานองคความรูและภูมิปญญาทองถิ่นใหคงอยูและสืบทอดตอไป และเพื่อเปนแหลงขอมูลดานตํารายาไทย
โบราณใหกับนักวิจัยรุนใหมในการสืบคนขอมูลเพื่อการศึกษาวิจัยตอยอดองคความรูดานสมุนไพรไทย

วิธีดําเนินการ งานวิจัยนี้เปนงานวิจัยเชิงพรรณนา โดยการคัดเลือกเอกสารโบราณประเภทหนังสือบุดดํา

(ฉบับหอสมุดแหงชาตินครศรีธรรมราช) เรื่องคาถาและตํารายา โดยมีคณะผูรวมวิจัยเปนผูทรงคุณวุฒิและ
ผูเชี่ยวชาญดานภาษาไทยโบราณ รวมปริวรรตและศึกษาวิเคราะห

ผลการศึกษา สามารถจําแนกเนื้อหา ออกเปน 3 รูปแบบ คือ 1) คาถา จํานวน 30 บท 2) ตํารายา จํานวนไม

นอยกวา 40 ตํารับ (แบงเปน 16 กลุมอาการ) และ 3) ยันต จํานวน 8 ชนิด

ขอสรุป ผลลัพธ คือ หนังสือชื่อ “การปริวรรตและศึกษาวิเคราะห เอกสารโบราณภาคใต ประเภทหนังสือบุด
ดํา (ฉบับหอสมุดแหงชาตินครศรีธรรมราช) คาถาและตํารายา” จํานวน 1 เลม เพื่อการเผยแพรองคความรู

และภูมิปญญาไทย และเนื้อหาในหนังสือดังกลาวเปนสวนหนึ่งของแรงกระตุนและแรงบันดาลใจใหคนรุนหลัง
ตระหนักและหันมาสนใจในการอนุรักษและสืบทอดภูมิปญญาทองถิ่นรวมกัน เพื่อการธํารงไวซึ่งมรดกทาง
วัฒนธรรมและสืบสานเอกลักษณของความเปนไทย โดยเฉพาะอยางยิ่งภูมิปญญาอันล้ําคาดานการแพทยแผน

ไทยและสมุนไพรไทย

135