Page 221 - Acrobat J Trad-21-3-2566

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 21 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2566 Vol. 21 No. 3 September-December 2023

บทปริทัศน์

การคัดเลือกตำารับยาแผนไทยที่มีสรรพคุณบำาบัดกลุ่มอาการกล้ามเนื้อ

และกระดูก

อาทินา พินทา , สมชาย สุริยะไกร , ศุภชัย ติยวรนันท์ ‡
†
*,§
วิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิทยาศาสตร์ความงามและสุขภาพ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ตำาบลในเมือง อำาเภอเมือง
*
จังหวัดขอนแก่น 40002
สาขาเภสัชกรรมคลินิก คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ตำาบลในเมือง อำาเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น 40002
†
สาขาวิชาเภสัชเวทและพิษวิทยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ตำาบลในเมือง อำาเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น 40002
‡
ผู้รับผิดชอบบทความ: finny_ff@hotmail.com
§

บทคัดย่อ

บทน�ำและวัตถุประสงค์: ต�ำรำทำงกำรแพทย์แผนไทยมีกำรบันทึกข้อมูลของต�ำรับยำในกำรบ�ำบัดกลุ่มอำกำร
กล้ำมเนื้อและกระดูกไว้หลำกหลำยต�ำรับ แต่ในปัจจุบันยังไม่มีกำรจัดกำรควำมรู้ที่เกี่ยวกับต�ำรับยำเหล่ำนั้น กำรศึกษำ
นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) จัดกำรควำมรู้ที่เกี่ยวข้องกับต�ำรับยำที่ใช้บ�ำบัดกลุ่มอำกำรกล้ำมเนื้อและกระดูก (2) คัดเลือก
ต�ำรับยำที่ใช้บ�ำบัดกลุ่มอำกำรดังกล่ำวในรูปแบบยำใช้ภำยนอกที่มีศักยภำพในกำรน�ำไปพัฒนำต่อไป
วิธีกำรศึกษำ: ท�ำกำรศึกษำในเอกสำรทำงกำรแพทย์แผนไทย 8 รำยกำร
ผลกำรศึกษำ: ต�ำรับยำที่ใช้บ�ำบัดกลุ่มอำกำรทำงกล้ำมเนื้อและกระดูกจ�ำนวนทั้งสิ้น 252 ต�ำรับ เป็นต�ำรับ
ยำที่ใช้ภำยนอกทั้งสิ้น 46 ต�ำรับ ในจ�ำนวนนี้เป็นต�ำรับยำที่มีเครื่องยำหำง่ำยในท้องตลำดและทรำบแหล่งที่มำทำง
พฤกษศำสตร์ชัดเจนจ�ำนวน 10 ต�ำรับ โดยมี 4 ต�ำรับ อยู่ในรูปแบบยำที่สำมำรถเก็บรักษำไว้ได้นำน เป็นต�ำรับยำจำก
ศิลำจำรึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลำรำม 2 ต�ำรับ และต�ำรับยำจำกต�ำรำพระโอสถพระนำรำยณ์ 2 ต�ำรับ
อภิปรำยผล: ต�ำรับยำทั้ง 4 ต�ำรับเป็นต�ำรับยำที่มีโอกำสในกำรน�ำไปศึกษำวิจัยและน�ำไปพัฒนำต่อเป็นยำใน
ต�ำรับยำแผนไทยเพื่อใช้ในกำรรักษำกลุ่มอำกำรทำงกล้ำมเนื้อและกระดูกของผู้ป่วยในอนำคตได้
ข้อสรุปและข้อเสนอแนะ: กำรคัดเลือกต�ำรับยำแผนไทยที่มีสรรพคุณบ�ำบัดกลุ่มอำกำรกล้ำมเนื้อและกระดูก
เป็นข้อมูลพื้นฐำนเบื้องต้นในกำรศึกษำข้อมูลต�ำรำยำไทยจึงควรมีกำรน�ำต�ำรับยำที่ผ่ำนกำรคัดเลือกไปศึกษำต่อ

ค�ำส�ำคัญ: ต�ำรับยำแผนไทย, กลุ่มอำกำรกล้ำมเนื้อและกระดูก, ต�ำรำแพทย์แผนไทย

Received date 03/08/23; Revised date 31/10/23; Accepted date 19/12/23

704