Page 203 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 21 ฉบับที่ 2

J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 2 May-Aug 2023 419

กราฟีที่เหมาะสมในการวิเคราะห์ปริมาณ mitragy- เข้มข้นละ 3 ซ�้า น�าค่าพื้นที่ใต้พีค และความเข้มข้น
nine ในใบกระท่อม ของสารละลายมาตรฐาน mitragynine ไปสร้าง

โดยการสรุปวิธีจากผลการศึกษาในหัวข้อ กราฟมาตรฐาน (calibration curve) ค�านวณหาค่า
1) – 4) ดังนี้ สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (correlation coefficient, r)
เตรียมสารละลายมาตรฐาน mitragynine โดยมีเกณฑ์การยอมรับคือค่า r ต้องมีค่าไม่น้อยกว่า

ความเข้มข้น 0.01 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร 0.995
เตรียมสารสกัดใบกระท่อม โดยสกัดใบ 2) การทดสอบความแม่น (accuracy) โดย
กระท่อมน�้าหนัก 0.1 กรัม ด้วย ethanol ปริมาตร 40 การทดสอบหาร้อยละของการคืนกลับ (% recovery)

มิลลิลิตร โดยวิธี reflux เป็นเวลา 45 นาที กรองและ เตรียม sample blank (sample
น�าสารสกัดที่ได้มาระเหยแห้ง ละลายกลับและปรับ blank คือ ตัวอย่างใบกระท่อมที่น�ามาสกัดและ
ปริมาตรใน volumetric flask ด้วย methanol จน ตรวจวิเคราะห์หาปริมาณ mitragynine แล้วพบว่า

ครบ 100 มิลลิลิตร กรองผ่าน nylon filter syringe มีปริมาณสาร mitragynine ในปริมาณน้อย ๆ) โดย
น�าสารละลายมาตรฐาน mitragynine และสาร ชั่งใบกระท่อม 0.1 กรัม สกัดด้วยวิธี reflux โดยใช้

สกัดใบกระท่อมที่ได้ไปวิเคราะห์ด้วยเครื่อง UHPLC ethanol เป็นเวลา 45 นาที กรองแล้วน�าสารละลาย
2.2 การทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ ที่ได้ไประเหยแห้ง ละลายกลับและปรับปริมาตรใน
ทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ปริมาณ volumetric flask ด้วย methanol จนครบ 100

สาร mitragynine ในใบกระท่อมที่พัฒนาขึ้นตามแนว มิลลิลิตร กรองผ่าน nylon filter syringe น�าสารสกัด
ปฏิบัติการทดสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์ทาง ที่ได้ไปวิเคราะห์ด้วยเครื่อง UHPLC จ�านวน 6 ซ�้า แล้ว

เคมีโดยห้องปฏิบัติการเดียว กรมวิทยาศาสตร์การ น�ามาหาค่าเฉลี่ย (mean)
แพทย์ กระทรวงสาธารณสุข [17] เตรียม spiked sample โดยเติมสารละลายสาร
1) การทดสอบความเป็นเส้นตรงและช่วง มาตรฐาน mitragynine ที่ 3 ระดับความเข้มข้น ซึ่ง

ของการวิเคราะห์ (linearity and range) เป็นจุดต�่าสุด จุดกึ่งกลาง และจุดสูงสุดของช่วงใช้
เตรียมสารละลายมาตรฐาน mitragy- งานลงใน sample blank ระดับละ 3 ซ�้า จากนั้นน�า
nine โดยชั่งสารมาตรฐาน mitragynine น�้าหนัก สารละลาย spiked sample ที่ได้ไปวิเคราะห์ปริมาณ

10 มิลลิกรัม ละลายและปรับปริมาตรใน flask สาร mitragynine ด้วยเครื่อง UHPLC ความเข้ม
volumetric ด้วย methanol จนครบ 100 มิลลิลิตร ข้นละ 2 ซ�้า ค�านวณหาค่า % recovery ที่แต่ละระดับ
จะได้ stock solution ของสารละลายมาตรฐาน mi- ความเข้มข้น หาค่าเฉลี่ยของค่าร้อยละของการคืน

tragynine ความเข้มข้น 0.10 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร เจือ กลับ (% mean recovery) ค่าร้อยละของค่าเบี่ยงเบน
จางให้ได้ 10 ระดับความเข้มข้น คือ 0.30, 0.60, 1.20, มาตรฐานสัมพัทธ์ (% relative standard deviation,

2.50, 5.00, 10.00, 15.00, 20.00, 25.00 และ 30.00 % RSD) และHORRAT โดยมีเกณฑ์การยอมรับคือ
ไมโครกรัม/มิลลิลิตร วิเคราะห์สารละลายมาตรฐาน ค่า % mean recovery ต้องอยู่ในช่วง 95-105 ค่า %
mitragynine ที่เตรียมได้ด้วยเครื่อง UHPLC ความ RSD และ HORRAT ไม่เกิน 2.0