Page 202 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 21 ฉบับที่ 2

418 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 21 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2566

1.4 ตัวอย่างใบกระท่อม ของสาร mitragynine ความสามารถในการแยก im-
ตัวอย่างวัตถุดิบใบกระท่อมสดจ�านวน 17 purity จาก peak ของสาร mitragynine ในสารสกัด

แหล่งตัวอย่าง แบ่งเป็นจากภาคใต้จ�านวน 7 แหล่ง ใบกระท่อม และความดันของระบบโครมาโทกราฟี
ตัวอย่าง โดยได้จากจังหวัดชุมพรจ�านวน 4 แหล่ง 2) การศึกษาความยาวคลื่นที่ใช้ในการ
ตัวอย่าง จังหวัดตรังจ�านวน 2 แหล่งตัวอย่าง และ ตรวจวิเคราะห์

จังหวัดกระบี่จ�านวน 1 แหล่งตัวอย่าง และจากภาค วิเคราะห์สารละลายมาตรฐาน mitragy-
กลางจ�านวน 10 แหล่งตัวอย่าง โดยได้จากจังหวัด nine และสารสกัดใบกระท่อมด้วยเครื่อง UHPLC วัด
นนทบุรี จ�านวน 4 แหล่งตัวอย่าง จังหวัดปทุมธานี การดูดกลืนแสง UV ของสารละลายมาตรฐาน mi-

จ�านวน 3 แหล่งตัวอย่าง และ กรุงเทพมหานคร tragynine เพื่อดูความยาวคลื่นที่สาร mitragynine
จังหวัดอยุธยา และจังหวัดนครปฐม จังหวัดละ 1 สามารถดูดกลืนแสงสูงสุด (λmax) และวิเคราะห์
แหล่งตัวอย่าง เก็บในช่วงระหว่างเดือนพฤศจิกายน สารสกัดใบกระท่อมโดยใช้ diode array detector

2564 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2565 ผ่านการตรวจระบุชื่อ (DAD) เพื่อเลือกความยาวคลื่นส�าหรับการตรวจวัด
ชนิด (plant identification) ของพรรณไม้ตามหลัก mitragynine ที่เหมาะสมและไม่มีการซ้อนทับของ

อนุกรมวิธานพืช โดยนักพฤกษศาสตร์เปรียบเทียบกับ peak (co-elute)
ตัวอย่างพรรณไม้แห้งหมายเลขอ้างอิง DMSC 5290 3) การศึกษาชนิดของตัวท�าละลายที่ใช้ใน
ว่าเป็นใบกระท่อม Mitragyna speciosa (Korth.) การสกัด

Havil. วิเคราะห์ผลของการสกัดใบกระท่อม
โดยวิธี reflux ด้วยตัวท�าละลาย ethanol เปรียบเทียบ
2. วิธีดำ�เนินก�ร กับการสกัดด้วยตัวท�าละลาย methanol แล้วน�าสาร

2.1 การพัฒนาวิธีวิเคราะห์ปริมาณ mitragy- สกัดที่ได้มาวิเคราะห์ด้วยเครื่อง UHPLC ตัวอย่าง
nine ในใบกระท่อม ละ 2 ซ�้า เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการสกัด

1) การศึกษาวัฏภาคคงที่ (stationary สาร mitragynine จากใบกระท่อมของตัวท�าละลาย
phase) และวัฏภาคเคลื่อนที่ (mobile phase) ethanol กับ methanol
วิเคราะห์สารละลายมาตรฐาน mitragy- 4) การศึกษาระยะเวลาที่เหมาะสมในการ

nine และสารสกัดใบกระท่อมด้วยเครื่อง UHPLC สกัด
เปรียบเทียบผลของคอลัมน์ที่แตกต่างกัน ได้แก่ชนิด วิเคราะห์ผลของการสกัดใบกระท่อม
อนุภาคภายในคอลัมน์ (ARC-18 และ ARC-8) ความ โดยวิธี reflux ด้วยตัวท�าละลาย ethanol ที่เวลา 30

ยาวคอลัมน์ (150 และ 100 มิลลิเมตร) โดยพิจารณา นาที 45 นาที และ 60 นาที แล้วน�าสารสกัดใบกระท่อม
เลือกคอลัมน์จากลักษณะของ peak shape peak ที่ได้มาวิเคราะห์ด้วยเครื่อง UHPLC เพื่อเปรียบเทียบ

symmetry และ retention time เวลาที่ใช้ในการสกัดกับปริมาณสาร mitragynine ที่
ศึกษาชนิดและสัดส่วนของวัฏภาคเคลื่อนที่ สกัดได้
โดยพิจารณาจาก peak shape และ retention time 5) การศึกษาหาสภาวะของระบบโครมาโท