Page 75 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565

J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 3 Sep-Dec 2022 489

ที่ยาวที่สุดของเม็ดกลมเพื่อเลือกสูตรที่มีความกลมที่ ออกมา
เหมาะสม เป็นเกณฑ์เบื้องต้น โดยค่าที่เหมาะสมควร 2.5 การทดสอบความสามารถของเม็ดสารสกัด

[17]
มีค่าเข้าใกล้ 1.0 (0.8-1.0) มาประเมินการย้อมติดสี ใบเตยในการติดสีบนโมเดลฟัน
ฟันต่อไป ในกรณีเปรียบเทียบสูตรต�ารับที่ให้ค่าความ เตรียมเม็ดกลมเหมือนข้อ 2.4.3 จุ่มด้วยส�าลี
กลมดีที่สุด น�าค่าที่ได้มาประเมินทางสถิติทดสอบค่า ก้านจนเปียก ป้ายจนทั่วโมเดลฟันเปรียบเทียบ

เฉลี่ยของประชากรมากกว่าสองกลุ่มด้วยการวิเคราะห์ กับการย้อมติดสีคราบจุลินทรีย์ด้วยสารละลาย
ความแปรปรวนแบบทางเดียว (one-way analysis เออริโทรซีน 4% ประเมินผลเช่นเดียวกับ หัวข้อ 2.2
of variance) หากสูตรต�ารับใดมีค่าใกล้เคียง 0.8- 2.6 การศึกษาเสถียรภาพของเม็ดสารสกัดใบ

1.0 และแตกต่างจากสูตรอื่น ๆ อย่างมีนัยส�าคัญเมื่อ เตย
ท�าการเปรียบเทียบรายคู่ด้วยวิธีของเชฟเฟ่ (Scheff’e ศึกษาเสถียรภาพของเม็ดสารสกัดใบเตย ก่อน
Post Hoc Comparison) ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% และภายหลังเก็บที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 1 เดือนใน

แสดงว่าสูตรนั้นมีค่าความกลมดีที่สุด ภาชนะกันแสง เม็ดจะต้องไม่มีลักษณะทางกายภาพ
2.4.2 ประเมินความกร่อน (friability) ที่เปลี่ยนไป เช่น การเปลี่ยนสี การกร่อน และยังคง

เม็ดกลมที่ดีจะเป็นเม็ดกลมที่แน่น ทนต่อ มีเสถียรภาพทางเคมีโดยวัดจากปริมาณสารสีของ
การขนส่ง และแรงกระแทก โดยยังคงสภาพเม็ดกลม ใบเตยหรือ chlorophyll ด้วยเครื่อง UV-VIS (Shi-
ไม่กร่อนและไม่แตก มีวิธีทดสอบดังนี้ ชั่งตัวอย่างเม็ด madzu UV-180, Japan) วิธีการคือละลายเม็ดสาร

กลมอย่างถูกต้องแม่นย�า ปริมาณ 50 กรัม จากนั้นน�า สกัดใบเตย 100 มก. ในเอทานอล ความเข้มข้น 95%
ตัวอย่างเม็ดกลมที่ชั่งได้ใส่ในเครื่อง tablet friability v/v ปริมาตร 20 มล. จนหมด และ ปรับปริมาตร

apparatus (Electrolab, India) ทดสอบโดยการหมุน ให้ครบ 30 ml โดยวัดปริมาณสารสีของใบเตยที่
[18]
เครื่องจ�านวน 100 รอบ เมื่อครบเวลาให้น�าเม็ดกลม ความยาวคลื่น 652 nm และค�านวณปริมาณในรูป
ออกจากเครื่อง จากนั้นชั่งน�้าหนักหลังการทดสอบของ total chlorophyll โดยใช้สูตร chlorophyll content,

เม็ดกลมที่เหลืออย่างถูกต้องแม่นย�า วิธีการประเมิน mg L-1 = 28.96A652 (A คือค่าการดูดกลืนแสงที่
[19]
ผลคือ หลังการทดสอบ เม็ดกลมจะต้องมีน�้าหนักที่ ความยาวคลื่น 652 nm) ดัดแปลงจากวิธีของ Putra
หายไปคิดเป็นเปอร์เซ็นต์เทียบกับน�้าหนักของเม็ด เนื่องจากการศึกษาของศิรดา พบว่า วิธีดังกล่าวได้
[12]
กลมก่อนการทดสอบไม่เกิน 1% ค่าใกล้เคียงกับการหาปริมาณ total chlorophyll จาก
[18]
2.4.3 การทดสอบการแตกกระจายตัวของเม็ด ผลรวมของ chlorophyll A และ B ซึ่งต้องวัดค่าการ
[20]
กลม (disintegration) ดูดกลืนแสงสองความยาวคลื่น

วิธีการทดสอบประยุกต์จากการใช้เม็ดกลมจริง
ในการย้อมสีฟัน วิธีการคือ ใส่เม็ดกลม 0.3 กรัม ผลกำรศึกษำ
[11]
(ปริมาณที่มากพอในการย้อมฟัน) ในภาชนะ ละลาย
ด้วยน�้า 1 กรัม คนให้ละลาย ในเวลา 1 นาที หากเม็ด 1. ลักษณะของสำรสกัดใบเตยที่ได้
กลมแตกตัวดีจะมีสีเขียวของสารสกัดใบเตยละลาย สารสกัดใบเตยที่ได้จากการสกัดใบเตยหอม