Page 185 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 20 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2565

J Thai Trad Alt Med Vol. 20 No. 3 Sep-Dec 2022 599

[8]
ในการรักษาผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษ แพทย์จะให้ และเป็นยาขับประจ�าเดือน ฝางประกอบด้วยสาร
ผู้ป่วยรับประทานเกลือแร่เพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกาย ส�าคัญในกลุ่ม phenolic และ homoisoflavonoids

สูญเสียน�้าและเกลือแร่มากเกินไป นอกจากนั้นยัง เช่น brazilin, brazilein, sappanol และ sappanone
มีการให้ผู้ป่วยรับประทานยาตามอาการ เช่น ยาลด A [9-10] การเข้าใจถึงฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาและกลไกใน
อาการปวดเกร็งในช่องท้อง ยาแก้ท้องอืด ยาขับลม แต่ การออกฤทธิ์ของสารส�าคัญจะช่วยเสริมความมั่นใจ

หากผู้ป่วยมีอาการไข้สูงเกิน 72 ชั่วโมงก็จะมีการให้ยา ให้เลือกใช้ฝางเพื่อบรรเทาอาการของผู้ป่วยโรค
ปฏิชีวนะเพื่อช่วยฆ่าเชื้อและลดการอักเสบของล�าไส้ อาหารเป็นพิษจากเชื้อแบคทีเรีย การทบทวน
โดยยาฆ่าเชื้ออันดับแรกที่แพทย์จะเลือกใช้ส�าหรับ วรรณกรรมครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมข้อมูล

รักษาผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าวคือ norfloxacin นอกจาก ทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับผลของแก่นฝางและสารออก
นั้นยังมียาฆ่าเชื้อชนิดอื่น ๆ เช่น ciprofloxacin และ ฤทธิ์ที่ส�าคัญจากฝางต่อการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่ก่อ
[3]
azithromycin การให้ยาปฏิชีวนะแก่ผู้ป่วยนั้นแม้ ให้เกิดโรคอาหารเป็นพิษ และการลดอาการอักเสบ
จะมีข้อดี แต่ก็อาจท�าให้เกิดผลเสียหลายด้าน โดย เพื่อให้ทราบถึงกลไกการออกฤทธิ์ของสมุนไพรดังกล่าว
เฉพาะอย่างยิ่งหากผู้ป่วยไม่ได้รับประทานยาตาม

แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัดก็จะเป็นการเพิ่มโอกาสใน วิธีก�รสืบค้นข้อมูล
การเกิดเชื้อดื้อยาที่มีความรุนแรงมากขึ้น และท�าให้ สืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ที่เป็นบทความ
[4]
การรักษาการติดเชื้อนั้นเป็นไปได้ยากขึ้นกว่าเดิม งานวิจัย บทความการทบทวนอย่างเป็นระบบ และ
ดังนั้นการรักษาโรคอาหารเป็นพิษในปัจจุบันจึง การวิเคราะห์อภิมานที่เกี่ยวกับหัวข้อโรคอาหารเป็น
เป็นการรักษาตามอาการและลดการใช้ยาปฏิชีวนะ พิษจากเชื้อแบคทีเรีย ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและฤทธิ์

รวมถึงการเพิ่มอัตราการใช้ยาทางเลือก เช่น ยาจาก ต้านการอักเสบของฝาง บนฐานข้อมูลของ Pubmed,
สมุนไพรเพื่อช่วยในการรักษา ในปัจจุบันการศึกษา Sciencedirect, Thai-Journal Citation Index
[5]
สารจากสมุนไพรเพื่อน�ามาใช้เป็นยาต้านเชื้อแบคทีเรีย Centre ร่วมกับข้อมูลจากเว็บไซต์

ทดแทนยาปฏิชีวนะจึงได้รับความสนใจเป็นอย่าง ค�ำส�ำคัญที่ใช้ในกำรค้น: โรคอาหารเป็นพิษจาก
มาก โดยเฉพาะการต้านเชื้อแบคทีเรียที่มีการดื้อต่อ เชื้อแบคทีเรีย, ฝาง, ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย, ฤทธิ์ต้าน
ยาปฏิชีวนะ [6-7] การอักเสบ, Caesalpinia sappan, food poision-

ในทางการแพทย์แผนไทยมีการใช้สมุนไพร ing, foodborne bacteria, antibacterial activity,
หลากหลายชนิดเพื่อช่วยในการรักษาโรค ซึ่งสมุนไพร anti-inflammation
ที่ใช้นั้นมีทั้งสมุนไพรเดี่ยว และการใช้สมุนไพรร่วม

กันหลายชนิดประกอบกันเป็นต�ารับ โดยสมุนไพรที่ เนื้อห�ที่ทบทวน
มีสรรพคุณช่วยในการรักษาอาการท้องเสียที่น่าสนใจ

ชนิดหนึ่งคือ ฝาง ซึ่งถูกใช้ในทางการแพทย์แผนไทย 1. โรคอ�ห�รเป็นพิษจ�กเชื้อแบคทีเรีย
มาตั้งแต่อดีต สรรพคุณทางยาของแก่นฝาง ได้แก่ การ 1.1 แบคทีเรียที่เป็นสำเหตุของโรคอำหำรเป็นพิษ
ใช้เป็นยาบ�ารุงเลือดในยาสตรี รักษาอาการท้องร่วง แบคทีเรียที่เป็นสาเหตุส�าคัญที่ก่อให้เกิดโรค