Page 208 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 19 ฉบับที่ 3

754 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2564

none ester) คือ ไรนาแคนทิน-คิว (rhinacanthin-Q) ตอนที่ 1 พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ: 2528 หน้า 43.
7. ทองพันชั่ง [cited 2010 Apr 8]. Available from: http://www.
นอกจากนี้พบลูพิออล (lupeol) บีตา-ซิโทสเตอรอล medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/rhinacan.html.
(β-sitosterol) สติกมาสเตอรอล (stigmasterol) รวม 8. Wu TS, Tien HJ, Yeh My, Lee KH. Isolation and
ทั้งกลูโคไซด์ (glucosides) ของบีตา-ซิโทสเตอรอล cytotoxicity of rhinacanthin-A and -B, two naphtho-
quines, from Rhinacanthus nasutus. Phytochemistry.
และสติกมาสเตอรอล [8-11] 1988;27(12):3787-8.

ข้อบ่งใช้ - 9. Gotoh A, Sakaeda T, Kimura T, Shirakawa T, Wade
Y, Wada A. Antiproliferative activity of Rhinacanthus
ตำาราสรรพคุณยาไทยว่า รากทองพันชั่งมีรสเมา nasutus (L.) Kurz extracts and the active mioety, Rhi-
เบื่อ แก้พิษไข้ โรคผิวหนัง ผื่นคัน รากแช่แอลกอฮอล์ nacanthin C. Biol Pharma Bull. 2004;27(7):1070-4.
10. Wu TS, Hsu HC, Wu PL, Teng CM, Wu YC. Rhin-
หรือเหล้า 1 สัปดาห์ แก้กลากเกลื้อน ผื่นคัน [12-13] acanthin-Q, a naphthoquinone from Rhinacanthus
ข้อมูลจากการศึกษาวิจัยพรีคลินิกพบว่า ราก nasutus and its biological activity. Phytochemistry.
1998;49(7):2001-3.
[14]
ทองพันชั่งมีฤทธิ์ต้านเชื้อรา ต้านเซลล์มะเร็ง [15-18] 11. Tagak-tagak [cited 2011 Jan 28]. Available from: http://
ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ฆ่าลูกน้ำายุงที่เป็น www. stuartxchange.org/Tagak-tagak.html.
[10]
12. วุฒิ วุฒิธรรมเวช. เครื่องยาไทย 1. กรุงเทพฯ: บริษัทศิลป์สยาม
พาหะของโรค (larvicidal activity) [19] บรรจุภัณฑ์และการพิมพ์ จำากัด. 2552. หน้า 210
หมายเหตุ 13. เสงี่ยม พงษ์บุญรอด. ไม้เทศเมืองไทย สรรพคุณของยาเทศและ
ยาไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เฟื่องอักษร. 2514. หน้า 284.
ตำาราสมุนไพรพื้นบ้านแนะนำาให้ใช้ใบสดหรือ 14. Kodama O, Ichikawa H, Akatsuka T, Santisopasri V, Kato

รากตำาแช่เหล้าหรือแอลกอฮอล์ทาแก้โรคผิวหนังชนิด A, Hayashi Y. Isolation and identification of an antifungal
กลาก เกลื้อน [6] naphthopyran derivative from Rhinacanthus nasutus. J
Nat Prod. 1993;56(2):292-4.
15. Siripong P, Hahnvajanawong C, Yahuafai J, Piyaviriyakul

เอกสารอ้างอิง S, Kanokmedhakul K, Kongkathip N, Ruchirawat S, Oku
N. Induction of apoptosis by rhinacanthone isolated
1. de Padua LS, Bunyapraphatsara N, Lemmens RHMJ, from Rhinacanthus nasutus roots in human cervical
editors. Plant Resource of south-east Asia 12(1): Me- carcinoma cells. Biol Pharm Bull. 2009;32(7):1251-60.
dicinal and poisonous plants 1. Leiden, the Netherland: 16. Siripong P, Yahuafai J, Shimizu K, Ichikawa K, Yone-
Backhuys Publishers; 1999. p. 431. zawa S, Asai T, et al. Antitumor activity of liposomal
2. สำานักงานหอพรรณไม้ สำานักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ naphthoquinone esters isolated from Thai medicinal
พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ชื่อพรรณไม้แห่ง plant: Rhinacanthus nasutus KURZ. Biol Pharm Bull.
ประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557). 2006;29(11):2279-83.
กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ; 2557. 17. Gotoh A, Sakaeda T, Kimura T, Shirakawa T, Wada Y,
หน้า 483. Wada A, et al. Antiproliferative activity of Rhinacanthus
3. Backer CA, Bakhuizen van den Brink RC. Acanthaceae. nasutus (L.) Kurz extracts and the active moiety, Rhina-
Flora of Java. Vol. 2. Groningen (The Netherlands): canthin C. Biol Pharm Bull. 2004;27(7):1070-4.
Wolters-Noordhoff N.V. 1965. p. 585. 18. Siriwatanametanon N, Fiebich BL, Efferth T, Prieto JM,
4. Cramer LH. Acanthaceae. In: Dasanayake MD, Clayton Heinrich M. Traditionally used Thai medicinal plants:
WD. (editors). A Revised Handbook to the Flora of in vitro anti-inflammatory, anticancer and antioxidant
Ceylon. Vol. 12. Rotterdam: AA Balkema; 1998. p. 107-8. activities. J Ethnopharmacol. 2010;130(2):196-207.
5. Snake Jasmine [cited 2010 Apr 8]. Available from: 19. Komalamisra N, Trongtokit Y, Rongsriyam Y, Apiwath-
http://www.flowersofindia.net/ catalog/slides/snake%20 nasorn C. Screening for larvicidal activity in some Thai
Jasmine.html. plants against four mosquito vector species. Southeast
6. กองวิจัยทางแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ สมุนไพรพื้นบ้าน Asian J Trop Med Public Health. 2005;36(6):1412-22.