Page 203 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 19 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 3 Sep-Dec 2021 749

และปลายแหลม อาจมีส่วนก้านใบติดมาด้วย กลิ่น 2. ส�านักงานหอพรรณไม้ ส�านักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ
พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ชื่อพรรณไม้แห่ง
[6-8]
หอมอ่อน ๆ รสขมเล็กน้อย ประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2557).
องค์ประกอบทางเคมี ใบทองพันชั่งมีสารกลุ่ม กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ส�านักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ; 2557.
แนฟโทควิโนน (naphthoquinones) ที่ส�าคัญได้แก่ หน้า 483.
3. Backer CA, Bakhuizen van den Brink RC. Acanthaceae.
ไรนาแคนทิน-ซี (rhinacanthin-C) ไรนาแคนทิน-ดี Flora of Java. Vol. 2. Groningen (The Netherlands): Wolt-

(rhinacanthin-D) ไรนาแคนทิน-เอ็น (rhinacanthin-N) ers- Noordhoff N.V; 1965. p.585.
4. Cramer LH. Acanthaceae. In: Dasanayake MD, Clayton
เป็นต้น นอกจากนี้ยังพบสารควินอล (quinol) และ WD. (editors). A Revised Handbook to the Flora of Cey-
[9-11]
สเตียรอยด์ (steroids) [12] lon. Vol. 12. Rotterdam: AA Balkema; 1998. p. 107-8.

ข้อบ่งใช้ - 5. Snake Jasmine [cited 2010 Apr 8]. Available from:
http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/snake%20
ต�าราสรรพคุณยาไทยว่า ใบทองพันชั่งมีรสเบื่อ Jasmine.html.
6. กองวิจัยทางแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ สมุนไพรพื้นบ้าน
เมา สรรพคุณเป็นยาเย็น ดับพิษไข้ ใช้ภายนอกส�าหรับ ตอนที่ ๑ พิมพ์ครั้งที่ ๒ กรุงเทพฯ: ๒๕๒๘ หน้า ๔๓.
รักษาโรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน [13] 7. วิกิพีเดีย [cited 2010 Apr 8]. Available from: http://
th.wikipedia.org/wiki/%EO%/B8…
ข้อมูลจากการศึกษาวิจัยพรีคลินิกพบว่าใบทอง
8. ฐานข้อมูลสมุนไพร [cited 2010 Apr 19]. Available from:
พันชั่งมีฤทธิ์ต้านเชื้อรา [14-18] ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้าน http://thaiherb.most.go.th/ plantdetail.php?id=13
[19]
เชื้อไวรัส ต้านการเกิดภูมิแพ้ ต้านการอักเสบ 9. ทองพันชั่ง [cited 2010 Apr 8]. Available from: http://www.
[10]
[20]
[21]
medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/rhinacan.html.
ต้านการเพิ่มจ�านวนของเซลล์มะเร็ง (antiprolifera- 10. Sendl A, Chen JL, Jolad SD, Stodelart C, Rozhon E,
tive Kernan M. Two new naphthoquinones with antivi-
)[11]
หมายเหตุ ral activity from Rhinacanthas nasutus. J Nat Prod.
1996;59(8):808-11.
1. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาสามัญ 11. Gotoh A, Sakaeda T, Kimura T, Shirakawa T, Wade
Y, Wada A. Antiproliferative activity of Rhinacanthus
ประจ�าบ้านแผนโบราณ พ.ศ. 2542 ก�าหนดให้ใบทอง nasutus (L.) Kurz extracts and the active mioety, Rhi-
พันชั่งเป็นตัวยาส�าคัญในกลุ่มยาแก้กลากเกลื้อน [22] nacanthin C. Biol Pharma Bull. 2004;27(7):1070-4.
12. Tian-Shung Wu, Chin-Chin Yang, Pei-Lin Wu, Ling-
2. ต�าราสมุนไพรพื้นบ้านแนะน�าให้ใช้ใบสด Kang Liu. A quinol and steroids from the leaves and
หรือรากต�าแช่เหล้าหรือแอลกอฮอล์ทาแก้กลาก stems of Rhinacanthus nasutus. Phytochemistry.
เกลื้อน [6] 1995;40(4):1247-9.
13. เสงี่ยม พงษ์บุญรอด. ไม้เทศเมืองไทย สรรพคุณของยาเทศและ
3. ทิงเจอร์ทองพันชั่งเป็นเภสัชต�ารับโรงพยาบาล ยาไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เฟื่องอักษร; ๒๕๑๔. หน้า ๒๘๔.
ต�ารับหนึ่งในบัญชียาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่ง 14. Panichayupakaranant P, Kongchai N. Antifungal activi-
ties of rhinacanthins and Rhinacanthus nasutus extract.
ชาติ ส�าหรับใช้ภายนอกทาแก้กลากเกลื้อน Proceedings of the Third Indochina Conference on
Pharmaceutical Science. Bangkok, May 20-23. PP117-20.
15. Panichayupakaranant P, Ebizuka Y, Kaewnopparat S,
เอกสารอ้างอิง Sungkarak S. Antifungal and antibacterial activity of

1. de Padua LS, Bunyapraphatsara N, Lemmens RHMJ, naphthoquinones from Rhinacanthus nasutus leaves.
editors. Plant resource of south-east Asia 12(1): Me- Poster presentation at the Fifth Joint Seminar on Natural
dicinal and poisonous plants 1. Leiden, the Netherland: Medicines, Bangkok, November 15-17, 2000. PP-42.
Backhuys Publishers; 1999. p. 431. 16. Panichayupakaranant P, Yuenyongsawad S, Rean-