Page 232 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564

462 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564

1.2. การเตรียมสมุนไพร 2.2. การทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ
นำาส่วนที่ใช้ คือ ใบ มาล้างให้สะอาดด้วยนำ้า ผึ่ง 1) วิเคราะห์ด้วยวิธีดักจับอนุมูลไฮดรอกซิล

ให้แห้งที่อุณหภูมิห้องพอหมาด และอบให้แห้งที่ (hydroxyl radical scavenging assay) โดย
[20]
อุณหภูมิ 45-50 องศาเซลเซียส นำาใบส้มป่อยที่แห้งไป ดัดแปลงจากวิธีของ Halliwell และคณะ ดังนี้
บดเป็นผงหยาบและเก็บไว้ในภาชนะปิดสนิท reaction mixture ประกอบด้วย deoxyribose 1

1.3. การเตรียมสารสกัด มิลลิโมลาร์, FeSO .7H O 10 ไมโครโมลาร์, H O
2
4
2 2
นำาผงสมุนไพรแห้งของใบส้มป่อย ตั้งต้นมี 100 ไมโครโมลาร์, ascorbic acid 100 ไมโครโมลาร์,
ปริมาณ 3.36 กิโลกรัม มาเตรียมเป็นสารสกัดโดยการ และสารสกัดที่ความเข้มข้น 20-400 ไมโครกรัม/
ต้มกลั่นในนำ้าเป็นเวลา 1 ชั่วโมง จำานวน 3 ครั้ง กรอง มิลลิลิตร หรือสารมาตรฐาน trolox 40-400 ไมโคร-
และนำาไปทำาให้เข้มข้นภายใต้สุญญากาศด้วยเครื่อง โมลาร์ ผสมสารให้เข้ากัน นำาไปบ่มที่อุณหภูมิ 45
rotary vacuum evaporator และทำาให้แห้งโดยใช้ องศาเซลเซียส เป็นเวลา 1 ชั่วโมง หยุดปฏิกิริยาด้วย

lyophilizer ได้สารสกัดด้วยนำ้าจากใบส้มป่อย โดยมี butylated hydroxytoluene 100 มิลลิโมลาร์ จาก
ร้อยละของปริมาณสารที่สกัดได้เท่ากับ 36.8 (ร้อยละ นั้นทำา thiobarbituric acid reactive substances

โดยนำ้าหนักต่อนำ้าหนัก) (TBARS) assay โดยเติม trichloroacetic acid
2.8% และ thiobarbituric acid 1% นำาไปบ่มที่
2. วิธีก�รศึกษ� อุณหภูมิ 95 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 1 ชั่วโมง แล้วนำา

2.1. การควบคุมคุณภาพสารสกัด ไปวัดค่าการดูดกลืนแสงด้วย microplate reader ที่
1) ควบคุมคุณภาพทางเคมีของสารสกัดใช้ ความยาวคลื่น 532 นาโนเมตร ผลที่ได้นำาไปคำานวณ

เทคนิคโครมาโตกราฟีชนิดผิวบาง (thin layer chro- ค่าร้อยละของการยับยั้งการเกิดออกซิเดชัน โดยเทียบ
matography; TLC) เปรียบเทียบกับสารมาตรฐาน กับกลุ่มควบคุมที่ไม่มีสารสกัดหรือสารมาตรฐาน
แทนนิน (tannin), แซโพนิน (saponin) โดยผู้ร่วม การวิเคราะห์ประสิทธิผลในการต้านอนุมูลอิสระจะ

ศึกษาด้านพฤกษเคมี ผลการศึกษาเอกลักษณ์ทาง พิจารณาจากค่าความเข้มข้นของสารสกัดหรือสาร
เคมีโดยวิธี TLC พบแถบสีของสารสกัดส้มป่อยตรง มาตรฐานที่สามารถยับยั้งการเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชัน
กับแถบของสารละลายมาตรฐานแทนนินและแซโพนิน ได้ร้อยละ 50 (inhibitory concentration 50%, IC )
50
และพบปริมาณแทนนินและแซโพนินรวมเป็นร้อยละ และค่า trolox equivalent antioxidant activity
้
12.10 และร้อยละ 18.97 โดยนำาหนัก ตามลำาดับ (TEAC) ซึ่งเป็นค่าที่บอกความแรงของสารสกัดใน
2) ตรวจวิเคราะห์การปนเปื้อนของเชื้อ การต้านการเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชันเป็นจำานวนเท่า

จุลินทรีย์ของสารสกัดใช้วิธีตรวจวิเคราะห์ตาม Thai เมื่อเทียบกับอนุพันธ์วิตามินอี (trolox) ต่อกรัมของ
Pharmacopoeia Volume I and II supplement ตัวอย่างสารสกัด

2005 โดยห้องปฏิบัติการเภสัชวิทยา สถาบันวิจัย 2) วิเคราะห์ด้วยวิธีดักจับอนุมูลซุปเปอร์-
[19]
สมุนไพร พบว่าสารสกัดส้มป่อยผ่านข้อกำาหนด ออกไซด์ (superoxide radical scavenging assay)
มาตรฐานทุกรายการ โดยดัดแปลงจากวิธีของ Nishikimi และคณะ
[21]