Page 229 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564

J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 2 May-Aug 2021 459

Free Radical Scavenging Activity and HMG-CoA Reductase Inhibitory Activity
of Senegalia rugata Leaf Extract and Its Hypolipidemic Effect in Hypercho-
lesterolemic Rats
Sadudee Rattanajarasroj , Somchit Niumsakul, Somkiet Punyamong, Thitiporn Thaptimthong,
*
Nattaporn Polsan, Yuwadee Mettametha, Nongnuch Maneechai, Sakwichai Ontong
Medicinal Plant Research Institute, Department of Medical Sciences, Ministry of Public Health, Talat Kwan Sub-District,
Mueang District, Nonthaburi 11000, Thailand
* Corresponding author: sadudee.r@dmsc.mail.go.th

Abstract
Hyperlipidemia is a major factor contributing to atherosclerosis which can lead to ischemic heart disease
and stroke. Senegalia rugata (Lam.) Britton & Rose or som-poi leaf is an herb with antioxidant property and may
help lower the risk of atherosclerosis. However, the data supporting this claim are still lacking. This study was
therefore conducted to investigate the antioxidant activity and inhibitory activity of water extract of S. rugata leaf
on cholesterol synthesis in vitro, and its lipid-lowering activity in cholesterol diet-induced hypercholesterolemic
rats. Our findings revealed that S. rugata water extract exhibited a superoxide radical scavenging activity (IC =
50
44.90 ± 4.17 mg/ml) and a dose-dependent inhibitory effect on HMG-CoA reductase (IC = 71.38 ± 5.80 mg/ml ).
50
Concomittant daily administration of S. rugata water extract at the doses of 200–800 mg/kg BW/day or atorvastatin
(20 mg/kg BW/day) with cholesterol diet in rats for 12 weeks could lower the elevated cholesterol and LDL levels
comparable to the effect on hypercholesterolemic rats, but had no effect on triglyceride and HDL levels. In addition,
S. rugata extract and atorvastatin did not affect liver and kidney functions, body weight and food consumption. In
conclusion, water extract of S. rugata leaves alleviated the increased lipid levels in hypercholesterolemic rats when
given concomittantly with high fat diet. At least, its mechanism of action might involve inhibition of HMG-CoA
reductase and its antioxidant effect might diminish the incidence of atherosclerosis. Further studies in vitro and
in hypercholesterolemic rats on activity-guided isolation of bioactive constituent from subfractions of the water
extract are required to develop a new standardized hypolipidemic herbal medicine from S. rugata leaf extract.

Key words: Senegalia rugata (Lam.) Britton & Rose, hypolipidemic activity, antioxidant activity, hyper-
cholesterolemic rat

บทนำ�และวัตถุประสงค์ มีคราบไขมันสะสมที่ผนังหลอดเลือดหัวใจจนเกิด

ภาวะไขมันในเลือดสูง (hyperlipidemia) เป็น การอุดตัน หรือหลอดเลือดแดงโคโรนารีแข็งตัวและ
ปัจจัยเสี่ยงที่สำาคัญของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ สูญเสียความยืดหยุ่นทำาให้เกิดภาวะหลอดเลือดแดง

ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจและหลอดเลือด แข็ง (atherosclerosis) ซึ่งเป็นสาเหตุสำาคัญของ
เป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำาคัญของไทยและทั่วโลก การเป็นโรคหัวใจขาดเลือดและโรคหลอดเลือดของ
โรคหลอดเลือดหัวใจเกิดจากหลอดเลือดแดงโคโรนารี สมอง ไขมันที่สะสมในผนังหลอดเลือดส่วนใหญ่เป็น