Page 215 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564

J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 2 May-Aug 2021 445

ตารางที่ 2 นำ้าหนักและปริมาณสารไรนาแคนทิน ซี ในสารสกัดรากทองพันชั่ง

สกัด นำ้าหนักแห้ง นำ้าหนักสารสกัดราก % ปริมาณสารไรนาแคนทิน ค่าเฉลี่ย
ครั้งที่ (กรัม) ทองพันชั่ง (กรัม) yields(w/w) ซี (% w/w) (% w/w)
1 240 7.384 3.08 57.01 55.37 ± 2.10
56.11
53.01

2 390 11.843 3.04 54.09 55.46 ± 1.36
56.80
55.49

คิดเป็นร้อยละ 55.37 ± 2.10 และ 55.46 ± 1.36 โดย สามารถกระจายบนผิวได้ดี และเมื่อพิจารณา pH ของ

นำ้าหนัก (w/w) ของสารสกัดรากทองพันชั่ง (ตารางที่ 2) ตำารับพบว่าเฉพาะตำารับที่ 1 และ 2 ซึ่งมีสารก่อเจลเป็น
การตรวจวิเคราะห์โลหะหนักในสารสกัดรากทองพัน Carbopol 940 และ Na CMC ตามลำาดับ เท่านั้นที่มี

ชั่งด้วยวิธี ICP-MS พบว่าสารสกัดรากทองพันชั่งจาก ค่า pH อยู่ในช่วงที่ต้องการ (ตารางที่ 3) อย่างไรก็ตาม
ทั้งสองครั้งของการสกัดมีการปนเปื้อนโลหะหนัก เช่น ความหนืดของทั้งสองตำารับยังไม่ตรงตามต้องการ จึง
สารหนู (arsenic) แคดเมี่ยม (cadmium) ปรอท ทดลองปรับปริมาณสารก่อเจลในตำารับ โดยใช้สารก่อ

(mercury) และ ตะกั่ว (lead) อยู่ในปริมาณที่กำาหนด เจล Carbopol 940 และ Na CMC ในปริมาณต่าง ๆ
ตามเกณฑ์การยอมรับของ Thai Herbal Pharma- เพื่อให้ได้ตำารับที่มีความหนืดลดลง พบว่าตำารับที่ใช้
[24]
copoeia 2019 สารสกัดรากทองพันชั่งที่เตรียมได้ สารก่อเจลเป็น 0.3% Carbopol 940 และ 3.25% Na
นี้จะนำาไปใช้สำาหรับพัฒนาตำารับเจลสารสกัดรากทอง CMC ให้เจลพื้นที่มีลักษณะทางกายภาพและความ
พันชั่ง หนืดตามที่ต้องการ อย่างไรก็ตาม ค่า pH ของตำารับ
ที่เตรียมได้มีค่าเพิ่มขึ้นเป็น 6-7
2. ก�รพัฒน�ตำ�รับเจลส�รสกัดร�กทองพันชั่ง เมื่อเติมสารสกัดรากทองพันชั่งปริมาณ 2%

การพัฒนาสูตรตำารับเจลพื้นและประเมิน w/w ลงในตำารับ บรรจุตำารับลงในภาชนะขวดแก้วสี

คุณลักษณะของตำารับที่เตรียมได้ เพื่อคัดเลือกชนิด ชาที่ฝามีหลอดหยด และนำาไปศึกษาความคงตัวของ
ของสารก่อเจลที่เหมาะสมสำาหรับนำาไปใช้พัฒนาตำารับ ตำารับที่อุณหภูมิ 4, 25 และ 37 องศาเซลเซียส เป็น
เจลให้มีลักษณะทางกายภาพ และคุณสมบัติที่ดี คือ ระยะเวลา 3 เดือน พบว่าตำารับเจลสารสกัดรากทอง

เจลเป็นเนื้อเดียวกัน แพร่กระจายบนผิวได้ดี และ พันชั่งที่ใช้สารก่อเจลเป็น Carbopol 940 เมื่อเก็บที่
มีค่า pH ตรงตามต้องการ โดยอยู่ในช่วง pH ของ อุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส มีลักษณะทางกายภาพ

ผิวหนังคนปกติ คือ 5.4-5.9 พบว่าตำารับที่เตรียม ของตำารับเปลี่ยนแปลงไป คือ สีของตำารับเปลี่ยนจาก
[25]
จากสารก่อเจล Carbopol 940, Na CMC และ Po- ส้มเป็นเหลือง มีความหนืด และค่า pH ลดลง นอกจาก
loxamer188 ได้เนื้อเจลลักษณะใส เป็นเนื้อเดียวกัน นี้พบว่าลักษณะเนื้อเจลมีความขุ่นเพิ่มขึ้น ในขณะที่