Page 205 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
P. 205
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564 Vol. 19 No. 2 May-August 2021
นิพนธ์ต้นฉบับ
การพัฒนาและประเมินผลของเจลสารสกัดรากทองพันชั่งสำาหรับต้านเชื้อรา
เพื่อการรักษาโรคกลาก
,
ปฐมาพร ปรึกษากร , ฉัตรภรณ์ ใจมา , วิรัตน์ สุเมธีวัฒนกุล , วริฏฐา สงวนเรือง , ภาณุพันธ์ ปัญญาใจ ,
†
* ‡
*
†
*
รินทร์ลภัส อรรถเธียรไชย , นันทวรรณ เมฆา , นวขนิษฐ์ สัจจานนท์ , ปนัดดา เทพอัคศร *
†
†
†
สถาบันชีววิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ตำาบลตลาดขวัญ อำาเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี 11000
*
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ตำาบลตลาดขวัญ อำาเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี 11000
†
‡ ผู้รับผิดชอบบทความ: patamaporn.p@dmsc.mail.go.th
บทคัดย่อ
ทองพันชั่ง [Rhinacanthus nasutus (L.) Kurz] เป็นสมุนไพรที่ใช้ในทางการแพทย์พื้นบ้านของไทยสำาหรับ
รักษาโรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน และผื่นคัน พืชนี้มีประสิทธิผลดีในการต้านเชื้อรากลุ่มเดอร์มาโตไฟต์ซึ่งเป็นสาเหตุ
หลักของโรคผิวหนังจากเชื้อราโดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของรากทองพันชั่ง การศึกษานี้มีเป้าหมายเพื่อการพัฒนา
สูตรตำารับผลิตภัณฑ์ต้านเชื้อราจากรากทองพันชั่ง ที่ผ่านกระบวนการวิเคราะห์คุณภาพ ทดสอบประสิทธิผล และ
ทดสอบความปลอดภัยของตำารับ การพัฒนาสูตรตำารับเจลสารสกัดรากทองพันชั่งโดยใช้สารก่อเจลเป็นโซเดียมคาร์-
บอกซีเมทิลเซลลูโลส ให้ลักษณะทางกายภาพของตำารับเหมาะสมตามที่ต้องการ โดยตำารับเจลสารสกัดรากทองพัน
ชั่ง (0.1% Rhinacanthin C) ที่เตรียมได้มีปริมาณสารสำาคัญไรนาแคนทิน ซี เป็นไปตามกำาหนด (90.0-110.0% ของ
ปริมาณที่ระบุในฉลาก) ผลการทดสอบฤทธิ์ต้านเชื้อราในระดับหลอดทดลองพบว่าตำารับสามารถต้านเชื้อรากลุ่ม
เดอร์มาโตไฟต์ได้ดี การทดสอบการระคายเคืองและการทดสอบการแพ้ทางผิวหนังของเจลสารสกัดรากทองพันชั่ง
ตามมาตรฐาน ISO 10933-10 พบว่าตำารับไม่ทำาให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังกระต่ายและไม่ก่อให้เกิดการแพ้ในหนู
ตะเภา อย่างไรก็ตาม การทดสอบประสิทธิผลของเจลสารสกัดรากทองพันชั่งในระดับสัตว์ทดลองโดยการทาบริเวณ
รอยโรควันละ 1 ครั้ง ต่อเนื่องเป็นเวลา 14 วัน พบว่าตำารับสามารถลดอัตราการติดเชื้อของหนูตะเภาได้ 59.55% ดัง
นั้นจึงควรมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อกำาหนดขนาดใช้ที่เหมาะสมสำาหรับผลิตภัณฑ์เจลสารสกัดรากทองพันชั่ง แล้วจึง
นำาตำารับไปศึกษาในระดับคลินิกเพื่อประเมินความปลอดภัยและประสิทธิผลต่อไป
คำ�สำ�คัญ: ทองพันชั่ง, ต้านเชื้อรา, เจลสารสกัดรากทองพันชั่ง, ไรนาแคนทิน ซี, เดอร์มาโตไฟต์
Received date 23/11/20; Revised date 25/01/21; Accepted date 01/07/21
435
