Page 131 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564

J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 2 May-Aug 2021 361

ที่ให้นมบุตรหลังจากใช้ตำารับยาปลูกไฟธาตุ 7 วัน ครอบครัวที่มีลักษณะเป็นครอบครัวขยาย ซึ่งประกอบ
โดยการสอบถามและประเมินสุขภาพหลังคลอด ด้วย บิดา มารดา และญาติผู้ใหญ่ ร้อยละ 84.5 (ตาราง

พร้อมมอบแบบสอบถามให้แก่มารดาหลังคลอดเพื่อ ที่ 1)
ตอบแบบสอบถามด้วยตนเอง
2.2 การวิเคราะห์ข้อมูล 2. ผลก�รศึกษ�เปรียบเทียบสัดส่วนของ

ข้อมูลพื้นฐานของประชากรที่ศึกษา อาการ ร่�งก�ย
ไม่พึงประสงค์ และระดับความพึงพอใจจากการใช้ จากการศึกษาเปรียบเทียบข้อมูลสัดส่วนร่างกาย
ตำารับยาปลูกไฟธาตุ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิง ของมารดาหลังคลอดที่ให้นมบุตร พบว่า มารดาหลัง
้
พรรณนา คำานวณหาค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยง คลอดมีนำาหนักลดลง โดยมีค่าเฉลี่ยจาก 65.84 ± 11.13
เบนมาตรฐาน สำาหรับข้อมูลด้านสุขภาพของมารดา เป็น 61.31 ± 11.11 กิโลกรัม ขนาดรอบเอวมีค่าเฉลี่ย
หลังคลอดที่ให้นมบุตรทั้งก่อนและหลังการใช้ตำารับ ลดลงจาก 93.02 ± 9.01 เป็น 84.36 ± 7.6 เซนติเมตร

ยาปลูกไฟธาตุใช้การเปรียบเทียบภายในกลุ่ม paired ส่วนค่า BMI มีค่าเฉลี่ยลดลงจาก 25.97 ± 3.99 เป็น
t-test 24.18 ± 4.17 และระดับยอดมดลูกมีค่าเฉลี่ยลดลง

ผลก�รศึกษ� จาก 14.16 ± 2.64 เป็น 6.66 ± 2.26 เซนติเมตร เมื่อ
เปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยสัดส่วนของ
1. ข้อมูลทั่วไปของกลุ่มประช�กรที่ศึกษ� ร่างกายมารดาหลังคลอดระหว่างก่อนและหลังการ

มารดาหลังคลอดที่ให้นมบุตรและได้รับตำารับยา ใช้ตำารับยาปลูกไฟธาตุ พบว่า แตกต่างกันอย่างมีนัย
ปลูกไฟธาตุหลังคลอด จำานวน 58 ราย มีอายุระหว่าง สำาคัญทางสถิติ (p < 0.05) (ตารางที่ 2)

18-25 ปี ร้อยละ 48.2 และตั้งครรภ์เป็นครรภ์แรก
ร้อยละ 46.6 โดยมารดาหลังคลอดอาศัยอยู่ร่วมกับ 3. เปรียบเทียบคะแนนก�รไหลและลักษณะสี
้
ของนำ�นมระหว่�งก่อนและหลังก�รใช้ตำ�รับย�
ตารางที่ 1 ข้อมูลทั่วไปของกลุ่มประชากร 58 ราย ปลูกไฟธ�ตุ
ข้อมูล จำานวนคน (N = 58) ร้อยละ จากผลการศึกษา พบว่า ก่อนใช้ตำารับยาปลูก

อายุ ไฟธาตุ มารดาหลังคลอดมีคะแนนการไหลของนำานม
้
18–25 ปี 28 48.2 ้
26–33 ปี 19 32.8 อยู่ในระดับ 1 นำานมไม่ไหล ร้อยละ 7 และระดับ 2
้
34–42 ปี 11 19.0 นำานมไหลน้อย ร้อยละ 87.9 หลังจากใช้ตำารับยาปลูก
้
การตั้งครรภ์ ไฟธาตุเป็นเวลา 7 วัน คะแนนการไหลของนำานม
ครรภ์ที่ 1 27 46.6 เปลี่ยนแปลงอยู่ในระดับ 3 นำานมเริ่มไหล ร้อยละ
้
ครรภ์ที่ 2 19 32.8 ้
ครรภ์ที่ 3 ขึ้นไป 12 20.6 10.4 ระดับ 4 นำานมไหลแล้ว ร้อยละ 29.3 และระดับ
้
ลักษณะครอบครัว 5 นำานมไหลดี ร้อยละ 60.4 โดยคะแนนการไหล
้
้
้
ครอบครัวเดี่ยว 9 15.5 ของนำานมเปลี่ยนจากนำานมไม่ไหลเป็นนำานมไหลดี
ครอบครัวขยาย 49 84.5 ้ ้
ร้อยละ 3.4 และจากนำานมไหลน้อยเป็นนำานมไหลดี