Page 126 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
P. 126
356 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564
[2]
โรคที่เกิดจากการไม่ได้อยู่ไฟ เช่นเดียวกับโรคลมผิด กับหญิงที่ไม่มีระดูหรือมีระดูขัดจะช่วยให้ระดูมา
เดือนของภาคเหนือตามความเชื่อล้านนา เป็นอาการ บริบูรณ์มากขึ้น และเมื่อใช้ในมารดาหลังคลอดที่ให้
้
เจ็บป่วยอันเนื่องจากร่างกายไม่แข็งแรง กินผิด (อาการ นมบุตรจะมีนำานมมามากขึ้น
ที่กินของแสลง) ผิดสาบ (ได้กลิ่นที่แสลงเหม็นสาบ) ตำารับยาปลูกไฟธาตุเป็นยาสมุนไพรจากตำารา
ทำาให้มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ใจสั่น วิงเวียน ปวด และองค์ความรู้เดิมที่ระบุไว้ในพระคัมภีร์มหาโชติรัต
ศีรษะ หน้ามืด และอ่อนเพลีย ดังนั้นจึงมีวิธีการดูแล ตำาราการแพทย์ไทยเดิมและเป็นยาจากสมุนไพรใน
[3]
สุขภาพหลังคลอดที่นิยมปฏิบัติกันตั้งแต่ในอดีตจน บัญชียาหลักแห่งชาติ กลุ่มที่ 1 ยาแผนไทยหรือยาแผน
มาถึงปัจจุบันหลายวิธีเพื่อป้องกันอาการดังกล่าว เช่น โบราณ 50 รายการ ซึ่งเป็นยารักษากลุ่มอาการ ทาง
้
การอยู่ไฟหรืออยู่เดือน การอบสมุนไพร การทับหม้อ สูติศาสตร์นรีเวชวิทยา มีข้อบ่งใช้กระตุ้นนำานมและ
้
[4]
เกลือ การอาบนำาสมุนไพร การนั่งถ่าน การรับประทาน กระจายเลือดลมสำาหรับมารดาหลังคลอด
้
อาหารเพื่อบำารุงนำานม และการใช้ยาสมุนไพรเพื่อ นอกจากนี้ ตำารับยาปลูกไฟธาตุยังเป็นยาจาก
้
้
บำารุงนำานมและขับนำาคาวปลาหรือโลหิตเน่าร้าย ซึ่งใน สมุนไพรในรายการบัญชียาของจังหวัดลำาปางที่แนะนำา
[2]
พระคัมภีร์มหาโชติรัต ยังได้อธิบายถึงการใช้ยา และสนับสนุนให้ใช้สำาหรับมารดาหลังคลอด โดย
สมุนไพรสำาหรับมารดาหลังคลอดไว้ทั้งหมด 37 ขนาน มีแหล่งผลิตที่ผ่านการรับรองมาตรฐานตามเกณฑ์
ซึ่งมีสรรพคุณโดยรวมเพื่อช่วยบำารุงธาตุ บำารุงเลือด การคัดเข้ารายการบัญชียาของจังหวัดลำาปาง เพื่อให้
ช่วยให้เจริญอาหาร และฟื้นฟูร่างกายให้แข็งแรง สถานพยาบาลสามารถนำาไปใช้ประโยชน์และมีการ
และใน 37 ขนาน มีตำารับยาสำาหรับบำารุงธาตุไฟ ติดตามเฝ้าระวังความปลอดภัยเกี่ยวกับการใช้ยาจาก
สำาหรับมารดาหลังคลอดอยู่ 3 ขนาน คือ ขนานที่ 1 สมุนไพรในผู้ป่วย เพื่อสร้างความมั่นใจให้แก่ผู้สั่งใช้
ประกอบด้วย เบญจกูล (ดีปลี รากช้าพูล เถาสะค้าน ยาและผู้ป่วย
้
เจตมูลเพลิงแดง เหง้าขิงแห้ง) ผลผักชี ว่านนำา โรงพยาบาลเถิน จังหวัดลำาปาง เปิดให้บริการ
แห้วหมู พิลังกาสา บอระเพ็ด และผิวมะกรูด ส่วน ด้านการแพทย์แผนไทยและการฟื้นฟูสุขภาพมารดา
ขนานที่ 2 คือ ยามหาชุมนุมธาตุ ประกอบด้วย หัว หลังคลอด โดยให้บริการดูแลในระยะหลังคลอดขณะ
ดองดึง ผักแพวแดง ขิงแห้ง และพริกไทย มีสรรพคุณ พักฟื้นในโรงพยาบาล ด้วยการดูแลเต้านม การประคบ
้
ช่วยปลูกไฟธาตุให้บริบูรณ์ ช่วยทำาให้เจริญอาหาร เต้านมเพื่อช่วยกระตุ้นนำานมและช่วยลดอาการคัดตึง
แก้ไอ แก้ท้องอืด และขนานที่ 3 คือ ยาปลูกไฟธาตุ เต้านม รวมถึงการใช้ยาสมุนไพรตำารับยาปลูกไฟธาตุ
ประกอบด้วย พริกไทยล่อน ดีปลี รากช้าพลู ผักแพว ร่วมกับการดูแลสุขภาพหลังคลอด ซึ่งจากข้อมูลการ
้
แดง เถาสะค้าน เหง้าขิงแห้ง ผลผักชีล้อม เหง้าว่านนำา ให้บริการดูแลมารดาหลังคลอดในโรงพยาบาล พบ
้
หัวแห้วหมู ผิวมะกรูด ผลพิลังกาสา ซึ่งขนานนี้สามารถ ว่า มารดาในระยะหลังคลอดส่วนใหญ่มีภาวะนำานมไม่
้
ใช้เป็นยาแทนการอยู่ไฟสำาหรับมารดาหลังคลอดได้ มี ไหลและนำานมไหลน้อยใน 1-3 วันแรกหลังคลอด เมื่อ
สรรพคุณช่วยปรับสมดุลธาตุในร่างกาย บำารุงทั้งธาตุ ได้รับการประคบเต้านมและการฟื้นฟูสุขภาพด้วยการ
้
ดิน ธาตุนำา ธาตุลม และธาตุไฟ ช่วยทำาให้ร่างกาย แพทย์แผนไทย ด้วยวิธีการนวดฟื้นฟูสุขภาพ ประคบ
สมบูรณ์แข็งแรง ปลูกธาตุไฟให้โลหิตระดูงาม ถ้าใช้ สมุนไพร อบสมุนไพร ทับหม้อเกลือ และการใช้ตำารับ
