Page 125 - วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 19 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2564

J Thai Trad Alt Med Vol. 19 No. 2 May-Aug 2021 355

Safety and Benefits of Pluk Fai That Recipe in Breastfeeding Mothers

Sopida Kaewnaluang , Narunard Jompapin , Siripron Bankhum , Krit Pongpirul ,
*,§
†
*
*
Surapol Natakankitkul , Penkarn Kanchanarat ‡
‡
Thoen Hospital, Lom Rad Sub-District, Thoen District, Lampang 52160, Thailand
*
Department of Preventive and Social Medicine, Faculty of Medicine, Chulalongkorn University,
†
Pathum Wan Sub-District, Pathum Wan District, Bangkok 10330, Thailand
Faculty of Pharmacy, Chiang Mai University, Suthep Sub-District, Mueang District, Chiang Mai 50200, Thailand
‡
Corresponding author: venus3391@gmail.com
§
Abstract
Pluk Fai That recipe is a herbal drug in the Maha-Chotirat medical scripture and the Thai National List of
Essential Medicines. There are indications for stimulating milk production and blood circulation for breastfeeding
mothers; and there had been no reports about the effect of milk ejection, including the safety and adverse effects,
in using the medication among such mothers. This prospective cohort study aimed to investigate the milk ejec-
tion, maternity health, adverse effects and contentment after using the Pluk Fai That recipe in 58 breastfeeding
mothers at Thoen Hospital, Lampang province. Data were collected and analyzed to determine means, percentages
and standard deviations, and to compare milk ejection scores, waist size, uterus-apex level and maternity health
conditions before and after Pluk Fai That medication with paired t-test. The results showed that after 7 days of
using Pluk Fai That recipe of, postpartum mothers, 60.4% had milk ejection at a good level and 96.6% had the
milk characteristics change to good or milky white milk which corresponds to Pathom-Jinda medical scripture. A
decrease in waist size and the level of uterus-apex decreased significantly (p < 0.05). As for maternity health, there
were a significant increase in breast-milk amount, breast engorgement, improved defecation and less perineal pain
(p < 0.05). There were only 2 cases with burning sensation in the throat and palpitations that disappeared within
1–2 hours after using the drug. Of all postpartum mothers, 96.6% were satisfied with the milk stimulation properties
and interested in continuing such medication, and would use the drug in the next childbirth.
Key words: Pluk Fai That recipe, postpartum mother, postpartum herbal medicine

บทนำ�และวัตถุประสงค์ ในพระคัมภีร์มหาโชติรัตได้อธิบายเกี่ยวกับมารดา

การดูแลมารดาหลังคลอดด้วยการแพทย์แผน หลังคลอดไว้ว่า สมัยก่อนความรู้เรื่องการติดเชื้อมี
ไทยถือเป็นภูมิปัญญาที่ได้รับการถ่ายทอดองค์ความ น้อย ดังนั้นจึงมักมีการติดเชื้อหลังคลอดที่เกิดจาก
รู้และสืบทอดต่อกันมาผ่านวัฒนธรรมของคนใน โลหิตที่ถูกขับออกไม่หมดหรือยังคั่งค้างอยู่จนกลาย

ชุมชน โดยมีความเชื่อที่ว่าการฟื้นฟูสภาพร่างกาย เป็นโลหิตเน่าร้าย ทำาให้มีอาการเสียสติอันเกิดจาก
หลังคลอด สามารถช่วยทำาให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ช่วย โลหิตเป็นพิษ จนทำาให้มีไข้สูงในช่วงหลังคลอด เพราะ
้
้
้
ขับนำาคาวปลา และทำาให้นำานมไหลสะดวก มีนำานม เชื้อโรคจากมดลูกเข้าสู่กระแสเลือด สิ่งที่ไหลออกทาง
เพียงพอสำาหรับการเลี้ยงดูบุตร สภาพร่างกายฟื้นตัว ช่องคลอดอาจมีลักษณะเป็นเลือดปนหนอง มีกลิ่น
ได้เร็วและจะไม่มีอาการหนาวสะท้านเมื่ออายุมากขึ้น เหม็น อาการเหล่านี้ถือได้ว่าเป็นโรคอยู่ไฟไม่ได้หรือ
[1]