Page 180 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3
P. 180
612 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 18 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2563
[42]
มีเม็ดเลือดขาวเคลื่อนที่มายังบริเวณดังกล่าว ใน อาการอักเสบบวมของอุ้งเท้าหนูได้ผลดีเทียบเท่ายา
้
ส่วนของพญายอหรือเสลดพังพอนตัวเมีย พบว่าสาร diclofenac และสารสกัดชั้นนำาจากใบตำาลึงลดอาการ
สกัดจากใบของพญายอสามารถยับยั้งการหลั่งสาร ปวดเทียบเท่ามอร์ฟีน หรือยา ibuprofen แต่สาร
[31]
้
ที่กระตุ้นการอักเสบในเซลล์ macrophage ได้แก่ สกัดชั้นนำาของใบตำาลึงไม่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบในหนู
TNF-α, IFN-α, IL-1β, IL-6, IL-12p40 และ IL- แรท ส่วนของขมิ้นชัน พบว่าสาร curcumin มีฤทธิ์
[30]
17 โดยกลไกดังกล่าวมีผลยับยั้งการอักเสบที่เกิดมา ลดอาการคันและอาการปวด โดยไปจับกับตัวรับชนิด
จากการกระตุ้น TLR-4 ในทางสาธารณสุขมูลฐาน transient receptor potential vanilloid1 (TRPV1)
[14]
เสลดพังพอนตัวเมียถูกนำามาใช้รักษาโรคเริม โดย ในหนูทดลอง [38] นอกจากนั้นงานวิจัยทางคลินิก
โรคดังกล่าวจะทำาให้ผู้ป่วยมีอาการปวดแสบปวด พบว่าขมิ้นชันแคปซูลขนาด 500 มิลลิกรัม สามารถ
ร้อนบริเวณผิวหนังซึ่งอาการดังกล่าวเกิดจากเชื้อไวรัส ลดอาการคันได้อย่างมีนัยสำาคัญเมื่อเทียบกับยา
เฮอร์ปีส์ซิมเพล็กซ์ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเริม ไวรัส หลอก [39-40] ทำาให้ขมิ้นชันสามารถลดอาการปวดและ
ชนิดนี้จะกระตุ้นการทำางานของโปรตีน neurotrophin การอักเสบได้เป็นอย่างดี จากการทบทวนวรรณกรรม
nerve growth factor ซึ่งมีผลไปกระตุ้นตัวรับ สรุปได้เบื้องต้นดังนี้ ตำาลึง ผักบุ้งทะเล ขมิ้นชันมีฤทธิ์
สัญญาณ TRPV1 ในร่างกายของมนุษย์ทำาให้เกิด ยับยั้งการหลั่งสารฮีสตามีน ปฏิกิริยานี้เกิดการต่อต้าน
ความเจ็บปวด หรือมีอาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณ สารก่อการแพ้ใน mast cell ของเนื้อเยื่อส่วนใหญ่
[43]
ผิวหนัง ซึ่งสารสกัดเมทานอลจากเสลดพังพอนตัว ซึ่งมีผลต่อระบบหลอดเลือด หัวใจหรือกล้ามเนื้อ
เมียช่วยลดอาการเจ็บปวดในหนูทดลองโดยมีกลไก เรียบ แสดงออกทางอาการแพ้ของผิวหนัง ส่วนเสลด
ส่วนหนึ่งคือการยับยั้งตัวรับสัญญาณ TRPV1 จึง พังพอนตัวผู้และผักบุ้งทะเล มีฤทธิ์ยับยั้งการปลด
[44]
ทำาให้สารสกัดเสสดพังพอนตัวเมียมีฤทธิ์ต้านการ ปล่อย prostaglandin หรือ leukotriene จากกลไก
อักเสบบริเวณผิวหนังและช่วยลดอาการปวดแสบ ของ arachidonic acid metabolism ซึ่งตรงกับ
ปวดร้อนจากเชื้อไวรัสโรคเริมได้ดี ส่วนผักบุ้งทะเล กลไกของยา NSAIDs จะยับยั้งการทำางานของเอนไซม์
้
นำาคั้นจากลำาต้นและใบซึ่งมีสารพวก volatile ester cyclooxygenase ซึ่งช่วยลดการเกิดอักเสบและ
ทดสอบฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาพบว่าสารสกัด IPAS อาการปวด อีกทั้งเสลดพังพอนตัวผู้ยังมีฤทธิ์ยับยั้ง
จากผักบุ้งทะเลมีฤทธิ์ในการต้าน histamine น้อย การหลั่ง pro-inflammatory cytokine ของระบบ
กว่า diphenhydramine hydrochloride และยา เซลล์เม็ดเลือดขาว (leukocyte) ดังนั้นจึงเล็งเห็นได้ว่า
antazoline methane sulfonate แต่ในการศึกษาผล สมุนไพรทั้ง 5 ชนิด มีงานวิจัยรองรับในการยับยั้งสาร
ในการต้านพิษแมงกะพรุนพบว่ามีผลใกล้เคียงกัน [31] ที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ อาการอักเสบ ช่วยยับยั้ง
จึงมีฤทธิ์ลดการอักเสบทางผิวหนังได้ เนื่องจากมีสาร อาการปวด ในระดับเซลล์ ในสัตว์ทดลองหรือในคน
พวก steroids, terpenoids, alkaloids และ flavo- ซึ่งสอดคล้องกับหลักการทางการแพทย์แผนไทยใน
noids ซึ่งสามารถลดความเจ็บปวดและลดการอักเสบ การใช้ยาสมุนไพรรสเย็น และใช้ภายนอก เพื่อบรรเทา
ได้ มีข้อเสนอแนะจากงานวิจัยนี้ให้นำามาพัฒนาเป็นยา อาการอักเสบ ปวด บวม แดง ร้อน จากพิษของแมลง
้
รักษาโรค ส่วนของตำาลึง ผลนำาคั้นสดสามารถลด สัตว์กัดต่อย จากข้อมูลดังกล่าวจึงทำาให้สมุนไพรมี
[22]
