Page 117 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 2
P. 117
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 18 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม-สิงหาคม 2563 Vol. 18 No. 2 May-August 2020
นิพนธ์ต้นฉบับ
บันทึกพระอาการประชวรของเจ้านายในราชสำานักจากเอกสารจดหมายเหตุ
รัชกาลที่ 5
กัมพล มะลาพิมพ์
สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี ตำาบลคูบัว ตำาบลคูบัว อำาเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี 70000
ผู้รับผิดชอบบทความ: paleo_samlly@hotmail.com
บทคัดย่อ
บันทึกเกี่ยวกับพระอาการประชวรของเจ้านายในราชสำานักมักเป็นเพียงข้อความสั้น ๆ ในพงศาวดารที่กล่าวถึง
พระอาการ สาเหตุการประชวร และวันที่สวรรคตหรือสิ้นพระชนม์ แต่จดหมายเหตุพระอาการไข้ไม่ทราบพระองค์ใด
ได้ให้รายละเอียดพระอาการประชวรของเจ้านายในสมัยรัชกาลที่ 5 พระองค์หนึ่ง รวมทั้งพระโอสถและพระกระยาหาร
ที่ถวายเพื่อรักษาพระอาการประชวรในแต่ละวัน ทำาให้ทราบถึงการใช้ตำารับยาไทยในการรักษาพระอาการประชวร
ของเจ้านายพระองค์นั้นอย่างละเอียด ในบทความนี้จึงได้ทำาการศึกษาโดยถ่ายถอดเป็นภาษาไทยปัจจุบันและศึกษา
ในประเด็นต่าง ๆ ได้แก่ ลักษณะของบังคลหนักที่บันทึกไว้ การใช้พระโอสถขนานต่าง ๆ ตำารับอาหารเสวย และการ
วิเคราะห์ตำารับยาในการรักษาโรค
คำ�สำ�คัญ: จดหมายเหตุ, พระอาการประชวร, เจ้านายสมัยรัชกาลที่ 5, แพทย์แผนไทย
Received date 25/02/20; Revised date 22/07/20; Accepted date 21/08/20
339
