Page 127 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PPem36C การศึกษาประสิทธิผลของการใชผาขาวมาแทนการใชสําลีและผา
กอซในการพอกยาสมุนไพรของผูปวยโรคเขาเสื่อม

ศิริวรรณ เที่ยงตรง
โรงพยาบาลพนา อําเภอพนา จังหวัดอํานาจเจริญ

หลักการและเหตุผล โรคขอเขาเสื่อมเปนโรคที่พบบอยในผูสูงอายุ โดยผูปวยมักจะมีอาการปวดเขา เขาฝดหลัง
ตื่นนอน มีเสียงดังในเขา ในการรักษาโรคขอเขาเสื่อม จะรักษาโดยการรับประทานยา ฉีดยา ผาตัด และทาง

การแพทยแผนไทยยังมีการใชยาสมุนไพรพอกเขาเพื่อลดอาการปวด บวม แดง รอน ดวยสําลีและผากอซ ผลที่
พบคือ เสียคาใชจายในการซื้อสําลีและผากอซสูง สิ้นเปลือง ทําใหผูศึกษาสนใจที่จะหาวัสดุมาทดแทนสําลี
ไดแก ผาขาวมา ซึ่งหาไดงาย มีอยูในทุกครัวเรือนของชาวบานในชุมชนบูรพาพัฒนา และมีคุณสมบัติระบาย
อากาศไดดี

วัตถุประสงค เพื่อเปรียบเทียบราคาตนทุน ความคุมคา ความสะดวกสบายในการใชงาน และความพึงพอใจ
ระหวางผาขาวมากับสําลีและผากอซในการพอกยาสมุนไพร

วิธีการดําเนินงาน
1. ประชากรที่ทําการศึกษา
1.1 ผูสูงอายุโรคเขาเสื่อมในชุมชนบูรพาพัฒนา จํานวน 30 ราย
1.2 ระยะเวลาในการศึกษา : เปนระยะเวลา 2 เดือน ระหวางวันที่ 14 มิถุนายน 2559 – 13 สิงหาคม
2559
1.3 เกณฑการคัดเลือกประชากร : เปนผูที่สมัครใจเขารวมโครงการ และอยูในเกณฑการวินิจฉัย 2 ใน 5
ขอ ไดแก เขาฝดหลังตื่นนอนนาน 30 นาที, มีเสียงดังในเขาขณะเคลื่อนไหว, กดเจ็บบริเวณรอบๆเขา, เขาใหญ
ผิดรูปและขอเขามีอาการปวด บวม แดงรอน และรับการรักษาโดยการพอกยาสมุนไพรที่เขา
2. เครื่องมือที่ใชในการเก็บขอมูล ใชแบบบันทึกตนทุนคาใชจายและแบบประเมินความพึงพอใจ
3. วิธีการเก็บขอมูล
3.1 คัดกรองผูปวยตามเกณฑที่กําหนด และสอบถาม อาการกอนการรักษา
3.2 เตรียมวัสดุและอุปกรณ ไดแก สําลีและผากอซ จํานวน 1 หอ ผาขาวมา จํานวน 1 ผืน หัวไพลสด
(โขลกละเอียด) หนัก 200 กรัม ขาแก (โขลกละเอียด) หนัก 200 กรัม แปงขาวเหนียว หนัก 100 กรัม และ
เหลาขาว 40 ดีกรี ปริมาณ 50 มิลลิลิตร
3.3 ขั้นปฏิบัติพอกยาสมุนไพร : เช็ดทําความสะอาดเขาแลวพอกเขาดวยยาพอกสมุนไพรโดย
เดือนที่ 1 ใชสําลีและผากอซพันรอบขอเขา ทิ้งไวนาน 30 นาที เชา – เย็น
เดือนที่ 2 ใชผาขาวมาพันรอบขอเขา ทิ้งไวนาน 30 นาที เชา – เย็น
3.4 ประเมินผล : คํานวณราคาตนทุน ประเมินความพึงพอใจในการใชผาขาวมาแทนการใชสําลีและผากอซ
4. การวิเคราะหผล วิเคราะหผลแบบ สถิติเชิงพรรณนา (descriptive statistics)

ผลการศึกษา จากการเปรียบเทียบตนทุนในการใชสําลีและผากอซกับผาขาวมา พบวาใน 1 เดือน คาใชจายใน
การใชสําลีและผากอซ มีตนทุน 280 บาท และ 100 บาท ซึ่งมากกวาใชผาขาวมา เพราะผาขาวมามีระยะเวลา
การใชงานนานกวา ระบายอากาศไดดี ไมอุมน้ําและนํากลับมาใชใหมได ผาขาวมาจึงมีความคุมคากวาการใช

สําลีและผากอซ และระดับความพึงพอใจในการใชผาขาวมาแทนการใชสําลีและผากอซอยูที่รอยละ 85 แสดง
ใหเห็นวาสามารถใชผาขาวมาแทนการใชสําลีและผากอซได

ขอสรุป การใชผาขาวมาในการพอกเขาสามารถทดแทนการใชสําลีและผากอซได สามารถลดตนทุนคาใชจาย
ในการพอกยาสมุนไพรในระยะยาว สะดวกตอการใชงานมากกวาการใชสําลีและผากอซ

125