Page 111 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PPem37R ประสิทธิผลของแผนเจลสมุนไพรบรรเทาอาการปวดขอเขาเสื่อมใน
ผูสูงอายุ ตําบลบอสุพรรณ อําเภอสองพี่นอง จังหวัดสุพรรณบุรี

ศักดิ์ชาย บุญมาก, สุภาพร แรใจดี, ลลิดา สุนทรโภคิน, ภัชรินทร กลั่นคูวัฒน
สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี ตําบล บอสุพรรณ อําเภอสองพี่นอง จังหวัดสุพรรณบุรี

หลักการและเหตุผล โรคขอเขาเสื่อมเปนโรคหนึ่งในสิบโรคที่เปนสาเหตุสําคัญ อันกอใหเกิดผูสูงอายุ ทุพพล
ภาพ สงผลผูปวยตองมีชีวิตอยูอยางไรสมรรถภาพในการประกอบอาชีพ หรือการใชชีวิตประจําวัน จากภูมิ

ปญญาไทยในการใชสมุนไพร พอกรักษาอาการเขาเสื่อมดวยสมุนไพรฤทธิ์เย็น สงเสริมการใชสมุนไพรไทยที่มี
อยูในทองถิ่น และเปนการอนุรักษภูมิปญญาหมอพื้นบาน จากการจัดกิจกรรมพอกเขาดวยน้ําสมุนไพรฤทธิ์เย็น
ผสมดินสอพองในกลุมผูสูงอายุที่มีปญหาโรคขอเขาเสื่อมแบบจับโปงแหง พบวา ผูสูงอายุที่พอกเขา ไมสามารถ

ลุกเดิน หรือทํากิจกรรมอื่นๆได เพราะสมุนไพรที่ผสมดินสอพองจะหลุดลอก ทําใหประสิทธิผลของการพอก
เขาดวยสมุนไพรลดลง ดังนั้นจึงไดคิดคนนวัตกรรม แผนเจลสมุนไพรบรรเทาอาการปวดขอเขาเสื่อม ชวยฟนฟู
ชะลอความเสื่อมของขอเขา สามารถใชงานงายเกิดความสะดวกสบาย ขณะใชงานผูสูงอายุสามารถทํากิจวัตร
ประจําวันได ประหยัดคาใชจายและสงเสริมการอนุรักษสมุนไพรที่มีอยูในชุมชนใหเกิดประโยชนสูงสุด

วัตถุประสงค เพื่อศึกษาประสิทธิผลของแผนเจลสมุนไพรบรรเทาอาการปวดขอเขาเสื่อมในผูสูงอายุ ที่ปวย
เปนโรคขอเขาเสื่อม

วิธีการดําเนินการ งานวิจัยนี้เปนการวิจัยแบบกึ่งทดลอง โดยใชแผนเจลสมุนไพร ประกอบดวย สะเดา
ยานาง รางจืด ใบเตย และตําลึง ซึ่งมีสรรพคุณมีฤทธิ์ชวยระงับปวดและบวมในขอ โดยทดลองในผูสูงอายุที่
ปวยเปนโรคขอเสื่อมและไดรับการวินิจฉัยจากนักการแพทยแผนไทยวาเปนโรคจับโปงแหง จํานวน 160 คน ใช
เจลสมุนไพรพอกเขาเปนระยะเวลาติดตอกัน 15 วัน โดยประเมินระดับความเจ็บปวดดวยเครื่องมือ visual

rating scales for pain ประเมิน 3 วัน/ครั้ง ทั้งหมด 6 ครั้ง และวัดองศาการเคลื่อนไหวของขอเขาดวย
เครื่องมือ goniometer

ผลการศึกษา พบวา ประสิทธิผลของแผนเจลสมุนไพรมีผลตอการลดระดับความเจ็บปวด โดยมีคาเฉลี่ยระดับ

ความเจ็บปวดเปรียบเทียบกันระหวางกอนการทดลอง (ครั้งที่ 1 คาเฉลี่ยเทากับ 6.45) กับหลังการทดลองอีก 5
ครั้ง (ครั้งที่ 2 – ครั้งที่ 6 ) พบวา คาเฉลี่ยระดับความเจ็บปวดลงลงอยางเนื่องมีคาเฉลี่ยเทากับ 6.19, 5.41,
5.01, 4.44 และ 4.10 ตามลําดับ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<0.001) และระดับองศาการเคลื่อนไหวของขอ

เขากอนการทดลอง คาเฉลี่ยเทากับ 115.91 กับหลังการทดลองคาเฉลี่ยเทากับ 118.76 พบวามีองศาการ
เคลื่อนไหวของขอเขาที่เพิ่มขึ้น อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<0.001)

ขอสรุป แผนเจลสมุนไพรบรรเทาอาการปวดนี้สามารถนําไปใชในการลดอาการปวดกลามเนื้อในตําแหนง

ตางๆของรางกาย ในผูปวยที่มีระดับความเจ็บปวดไมรุนแรง และเปนการลดการใชยาในกลุมแกปวดกลามเนื้อ
(NSAID) ซึ่งมีผลกระทบตอรางกายของผูปวยทั้งแบบเฉียบพลันและระยะยาว

109