Page 106 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PP60R2R0058 การประยุกตใชทฤษฏีการดูแลตนเองตอการลดความเจ็บปวด
ของผูสูงอายุขอเขาเสื่อม

2
1
2
อนุชิต สวางแจง , สมบัติ อินทเกษร , ธัญลักษณ พรมตัน
1 สํานักงานสาธารณสุขอําเภอบอไร จังหวัดตราด โรงพยาบาลบอไร จังหวัดตราด
2

หลักการและเหตุผล โรคขอเขาเสื่อม (Osteoarthritis of the knee) เปนโรคที่มีความผิดปกติของเยื่อบุขอ หรือผิว
กระดูกออน ซึ่งทําใหปวดขอ เคลื่อนไหวขอลําบาก เกิดการเสียดสีขณะเคลื่อนไหว ผลเสียของโรคนี้คือรักษาไม

หายขาด ไมกลับสูสภาพปกติ และจะทวีความรุนแรงขึ้น อาจทําใหเกิดความพิการ ปจจุบันไดมีการรักษาในหลายๆ
วิธี เชน การรักษาโดยการใชยาและไมใชยา สําหรับการรักษาโดยการไมใชยา ไดแกการรักษาทางเวชศาสตรฟนฟู
เชน การประคบดวยความเย็นหรือความรอน การออกกําลังกลามเนื้อรอบๆ ขอ ซึ่งการใชทฤษฏีการดูแลตนเองตอ
การลดความเจ็บปวดจะทําใหประหยัดเวลาและคาใชจายในการรักษา สามารถบรรเทาอาการปวดขอเขาไดดวยตนเอง

สะดวกเพราะทําไดเองที่บาน สงผลใหผูสูงอายุขอเขาเสื่อมเกิดความรู ทักษะ พัฒนาศักยภาพและเห็นความสําคัญใน
การปฏิบัติตัวเพื่อดูแลตนเอง

วัตถุประสงค เพื่อเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยของความรูเกี่ยวกับขอเขาเสื่อมดานแผนไทย ความพึงพอใจตอตนเอง

ความเจ็บปวดของขอเขาในผูสูงอายุขอเขาเสื่อม ของกลุมทดลองกอนและหลังการประยุกตใชโปรแกรม และเพื่อ
เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยของความรูเกี่ยวกับขอเขาเสื่อมดานแผนไทย ความพึงพอใจตอตนเอง ความเจ็บปวดของ
ขอเขาในผูสูงอายุขอเขาเสื่อม ระหวางกลุมที่ไดรับโปรแกรมและไมไดรับโปรแกรม และศึกษาความพึงพอใจตอ
ตนเองและตอโปรแกรมลดปวดในกลุมทดลอง

วิธีดําเนินการ การวิจัยนี้เปนการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research) แบบมีกลุมควบคุม วัดผล
กอนและหลังการทดลอง (Pre- Post-test control group design) กลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยไดแกผูสูงอายุขอเขา
เสื่อมในอําเภอบอไร จังหวัดตราด จํานวน 60 คน แบงเปนกลุมทดลอง 30 คน และกลุมควบคุม 30 คน ในกลุม
ทดลองประยุกตใชทฤษฏีการดูแลตนเองตอการลดความเจ็บปวด ประกอบดวย การสรางสัมพันธภาพ การใหความรู

เกี่ยวกับขอเขาเสื่อม และการสอนโปรแกรมการดูแลตนเองเพื่อลดอาการปวดขอ 5 ขั้นตอน ดวยวีดีโอ ไดแก
1.Check (ตรวจสอบประเมินขอเขา) 2. Hot Pack (ประคบรอนขอเขา) 3. Active knee (ออกกําลังกายขอเขา) 4.
Rest (พัก) และ 5. Massage (นวดขอเขา) และกิจกรรมติดตาม และกระตุนเตือน รวมทั้งสิ้น 45 วัน สวนในกลุม

ควบคุมไมไดรับโปรแกรม ประเมินผลกอน-หลังทดลองดวยแบบสอบถาม และทดสอบสมมติฐานดวย t-test for
dependent sample

ผลการวิจัย พบวาภายหลังการทดลอง กลุมทดลอง มีคะแนนเฉลี่ยความรูเกี่ยวกับขอเขาเสื่อมดานการแพทยแผน
ไทย คะแนนความพึงพอใจตอตนเอง และความเจ็บปวดของขอเขา ดีกวากลุมควบคุม อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่

ระดับ .05 และยังพบอีกวา ภายหลังการทดลอง กลุมทดลองมีความพึงพอใจตอโปรแกรมลดปวดในอยูในระดับสูง (
x =4.05, S.D.= 0.51)

ขอสรุป จากการวิจัยชี้ใหเห็นวาการประยุกตใชทฤษฏีการดูแลตนเองตอการลดความเจ็บปวดของผูสูงอายุขอเขา

เสื่อม ทําใหสามารถลดความเจ็บปวดขอในผูสูงอายุที่เปนโรคขอเขาเสื่อมเปนอยางดี ดังนั้นสถานบริการและผูบริหาร
ดานการแพทยแผนไทย จึงควรนําไปใชใหสอดคลองกับบริบทของหนวยงานตอไป

104