Page 103 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PPem63R ถุงหอมสมุนไพรขางเตียง

เผด็จ จันทรแดง
โรงพยาบาลกุดชุม จังหวัดยโสธร

หลักการและเหตุผล โรงพยาบาลกุดชุมไดมีการรักษาแบบผสมผสานระหวางการแพทยแผนไทยรวมกับการ
รักษาแผนปจจุบัน ซึ่งโรคหอบหืด (Asthma) เปนโรคทางเดินหายใจเรื้อรังชนิดหนึ่ง พบไดบอยในคนทุกวัย
ทุกเชื้อชาติและเปนปญหาสาธารณสุข สงผลกระทบตอคุณภาพชีวิตและการดําเนินชีวิตของผูปวย จากขอมูล

สถิติของคลินิกโรคหอบหืดโรงพยาบาลกุดชุมป 2559 พบปญหาอาการหอบหืดระยะที่1-2 ของโรงพยาบาล
รอยละ 49.52 ดังนั้นกลุมงานการแพทยแผนไทยและแพทยทางเลือก จึงสนใจศึกษาคิดนวัตกรรมถุงหอม
สมุนไพรขึ้น เพื่อใหผูปวยไวใชเองเพื่อบรรเทาอาการ และเปนสมุนไพรที่หางายในทองถิ่น ตนทุนไมแพง

วัตถุประสงค เพื่อศึกษาผลการใชถุงหอมสมุนไพรบรรเทาอาการหอบหืด ในผูปวยโรคหอบหืดระยะที่ 1–2
ของผูมารับบริการที่ตึกผูปวยนอกโรงพยาบาลกุดชุม จังหวัดยโสธร

วิธีดําเนินการ การศึกษาครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงปฏิบัติการ เลือกกลุมตัวอยางแบบเจาะจงจํานวน 38 ราย ตาม

คุณสมบัติทีกําหนดไว ระยะดําเนินการเดือน 1 พฤศจิกายน 2559 – 31 เมษายน 2560 ประกอบดวย 4
ขั้นตอน 1) วางแผนโดยมีเกณฑการคัดเขาศึกษาคือเปนผูปวยหญิง/ชาย ที่มีอายุตั้งแต 15 ปขึ้นไป ไดรับ
ความรูเรื่องโรคหอบหืดและสมุนไพรที่ใชกับโรค วิเคราะหสถานการณ วางแผนในการปฏิบัติการ 2)ขั้น

ปฏิบัติการตามแนวทางที่กําหนดโดยผูปวยไดรับการวินิจฉัยจากแพทยแผนปจจุบันวาเปนโรคหอบหืดระยะที่
1–2 ผานการคัดกรองตามแนวทางใหบริการทางการแพทยแผนไทย ยินยอมมาติดตามการรักษาเปนเวลา 1
เดือน โดยที่ผูปวยไดรับถุงหอมสมุนไพรจํานวน 1 ถุง/คนรวมกับการใชยาขยายหลอดลมติดตอกัน 1 เดือน 3)
ขั้นสังเกตการณ โดยการสังเกต ติดตาม บันทึกผลและประเมินผล 4)ขั้นสะทอนผลการปฏิบัติงาน โดยการอธิป
รายกลุมรวมกัน เปนการประเมินผลและรวมวางแผนปฏิบัติการครั้งตอไป ขอมูล เครื่องมือที่ใชในการวิจัย

ประกอบดวยถุงหอมสมุนไพรขนาด 30 กรัม การเก็บรวบรวมขอมูลประกอบดวยแบบบันทึกขอมูลทั่วไปและ
แบบประเมินสมรรถนะปอดของผูปวยหอบหืดระยะที่ 1–2 และแบบประเมินความพึงพอใจ วิเคราะหขอมูล
ดวยสถิติรอยละ คาเฉลี่ย

ผลการศึกษา พบวาในผูปวย 38 ราย มีสมรรถนะปอดดีขึ้น 28 รายคิดเปนรอยละ73.68 มีสมรรถนะปอดเทา
เดิม 2 รายคิดเปนรอยละ5.26 มีสมรรถนะปอดลดลงเล็กนอย 8 รายคิดเปนรอยละ21.25 ทั้งนี้เกิดจากผูปวยมี
ปจจัยอื่นที่สงเสริมใหดอยลงจากการสูบบุหรี่ ดานความพอใจของการรับบริการในภาพรวมอยูในระดับดีมาก

รอยละ 85 รองลงมาคือ ระดับดี รอยละ 15 ตามลําดับ

ขอสรุป การใชถุงหอมสมุนไพรรวมกับการใชยาขยายหลอดลมติดตอกัน 1 เดือนมีการใชยาลดลง 28 ราย ใน
38 ราย จะไดวาถุงหอมสมุนไพร สามารถบรรเทาอาการหอบหืดระยะตนได ชวยทําใหการรักษาโรคหืดไดผลดี

ขึ้น ลดการใชยาขยายหลอดลม ไมพบอาการแทรกซอนจากการใชถุงหอมสมุนไพร รวมทั้งคุณภาพชีวิตของ
ผูปวยดีขึ้น ทั้งยังเปนสมุนไพรที่หางายในทองถิ่นและตนทุนไมแพง เปนแบบอยางใหโรงพยาบาลอื่นๆ ใน
การบูรณาการการรักษาแบบผสมผสานระหวางการแพทยแผนไทยรวมกับการรักษาแผนปจจุบัน

101