Page 99 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

PPem46R การศึกษาผลของการดื่มน้ําสายใยรักตอการไหลของน้ํานมในมารดา
หลังคลอด (น้ําสมุนไพรเรงน้ํานมแม)

4
3
2
1
อัสฮา อดุลยรอหมาน , นิตยา กิจชอบ , กามีละห ดือเลาะ , อดุลย เร็งมา
3
1 งานแพทยแผนไทยและกายภาพบําบัด งานโภชนาการ งานสูติกรรม องคกรแพทย โรงพยาบาลยี่งอเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา
2
4
หลักการและเหตุผล การเลี้ยงลูกดวยนมแมมีผลดีตอสุขภาพของมารดาและทารก การสงเสริมการเลี้ยงลูกดวยนมแม
ใหประสบความสําเร็จจึงมีความสําคัญมาก ซึ่งเห็นไดวาการเลี้ยงลูกดวยนมแม เปนกลยุทธที่สําคัญในการสงเสริม
สุขภาพ (Health promotion) เพราะนมแมเปนอาหารที่ดีที่สุดสําหรับทารก มีสารอาหารที่ครบถวน ทารกที่ไดรับนม
แมจะไดรับภูมิคุมกันและอาหารที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโต มีโอกาสเจ็บปวยนอยกวาทารกที่ไมไดรับการเลี้ยงดู
ดวยนมแม ที่สงผลตอการเจริญเติบโตและพัฒนาการที่ดี ทั้งทางดานรางกายจิตใจ และ อารมณของทารก ปญหาหญิง
หลังคลอดที่มีปญหาน้ํานมไหลนอยและชา ถือเปนปญหาสําคัญของมารดาและทารกในประเทศไทย ซึ่งทําใหลูกนอย
พลาดโอกาสที่มีคาที่สุดที่ควรจะไดรับจากแมที่อุดมไปดวยสารสําคัญ และสารอาหารตางๆเหมาะสมที่สุดสําหรับ
ทารกวัยนี้ จากปญหาดังกลาวจึงทําใหหนวยงานแพทยแผนไทยและกายภาพบําบัด งานโภชนาการ และงานสูติกรรม
โรงพยาบาลยี่งอเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา ไดคิดคนสูตรสําหรับเรงน้ํานมแม โดยใชสมุนไพรไทย ที่มีคุณคาทาง
โภชนาการ และรวบรวมจากภูมิปญญาชาวบาน นํามาทดลองจนไดสูตรที่ลงตัว เปนอาหารประเภทเครื่องดื่ม ตั้งชื่อวา

น้ําสายใยรัก

วัตถุประสงค เพื่อศึกษาประสิทธิผลของน้ําสายใยรักตอการไหลของน้ํานมในมารดาหลังคลอด
(น้ําสมุนไพรเรงน้ํานมแม)

วิธีการดําเนินการ การวิจัยครั้งนี้เปนการวิจัยแบบทดลอง โดยใชวิธีการลดลองในมารดาหลังคลอดที่มารับบริการงาน
สูติกรรม โรงพยาบาลยี่งอเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา ที่มีปญหาน้ํานมไหลนอยและชา ผานการคัดกรองจากพยาบาล
งานสูติกรรม ที่ไมมีภาวะแทรกซอนใหบริการน้ําสายใยรักภายใน 1 ชั่วโมงหลังคลอด โดยคณะผูวิจัยเปนทีมงานใน
หนวยงานแพทยแผนไทยและกายภาพบําบัด งานโภชนาการ และงานสูติกรรม และการใชภูมิปญหาทองถิ่นจากผูมี
ความรูในพื้นที่ รวมกันคิดคนสูตรสําหรับเรงน้ํานมแม และใชในงานสูติกรรมสําหรับมารดาหลังคลอดที่มารับบริการ

ในชวงเดือนกุมภาพันธ - พฤษภาคม 2560 ทั้งหมด 30 ราย โดยเก็บรวบรวมขอมูลการใหบริการ การประเมินผลการ
ใหบริการ และสรุปผลการดําเนินงานเพื่อพัฒนาตอไป โดยการใชแบบสอบถามและแบบบันทึกการไหลของน้ํานม
หลังจากดื่มน้ําสายใยรัก

ผลการศึกษา พบวาหญิงหลังคลอดที่ไดรับบริการน้ําสายใยรักจะมีน้ํานมไหลหลังจากดื่มน้ําสายใยรัก ไมเกิน10

ชั่วโมง 80% โดยเฉลี่ยเปนใชเวลา 3-5 ชั่วโมงคิดเปน 14 ราย (46.66%) ใชเวลา 5-7 ชั่วโมงคิดเปน 10 ราย
(33.33%) และใชเวลา 7-10 ชั่วโมงคิดเปน 6 ราย (20 %) โดยหญิงหลังคลอดที่ไดรับบริการน้ําสายใยรักทั้งหมด มี
ความพึงพอใจ มีความพึงพอใจปริมาณการไหลของน้ํานม 89% มีความพึงพอใจเวลาการไหลของน้ํานม 85% มีความ
พึงพอใจในรสชาติของน้ําสายใยรัก 70% มีความพึงพอใจสีสันของน้ําสายใยรัก 89 % มีความพึงพอใจกลิ่นของน้ํา
สายใยรัก 89%

ขอสรุป น้ําสายใยรักตอการไหลของน้ํานมในมารดาหลังคลอด (น้ําสมุนไพรเรงน้ํานมแม) มารดาหลังคลอดที่ไดรับ
บริการน้ําสายใยรัก จะมีน้ํานมไหลหลังจากดื่มน้ําสายใยรัก ไมเกิน 10 ชั่วโมง จึงสามารถนําไปใชเปนเปนน้ําดื่มใน
การการกระตุนน้ํานมของมารดาหลังคลอด เพื่อใหทารกไดรับภูมิคุมกันและสารอาหารที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโต

และสามารถนําไปเผยแพรเพื่อเปนความรูในการดูแลสุขภาพของตนเองของมารดาหลังคลอดและทารกตอไป

97