Page 202 - Acrobat J Trad-21-3-2566
P. 202
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 3 Sep-Dec 2023 685
ใน 1 รอบปี จะมีการออกดอกและติดฝักได้ไม่น้อย พบว่าให้สาร RA ที่มีความแตกต่างกัน มีค่าเท่ากับ
กว่า 3 ชุด ซึ่งตามปกติแล้วจากการส�ารวจในแหล่ง 2.59, 16.24, 3.91 และ 6.3 มิลลิกรัมต่อกรัมน�้าหนัก
[22]
ธรรมชาติพบว่าปอบิดให้ผลผลิตเพียงปีละหนึ่งครั้ง แห้ง ตามล�าดับ สาร RA พบในพืชสมุนไพรหลาย
เท่านั้น นอกจากนั้นอายุของต้นอาจส่งผลต่อปริมาณ ชนิด แต่ละชนิดให้สาร RA ที่แตกต่างกัน และจากการ
สาร RA ที่แตกต่างกัน โดยต้นที่ปลูกมีอายุ 1 ปี 3 เพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชสมุนไพรที่มีการผลิตเชิงพาณิชย์
เดือน ในขณะที่ต้นจากธรรมชาติน่าจะมีอายุมากกว่า ในการผลิตสาร RA จากพืชชนิด Coleus blumei โดย
2 ปีขึ้นไป เนื่องจากมีล�าต้นและทรงพุ่มขนาดใหญ่ บริษัท Nattermann ประเทศเยอรมนี เป็นผู้ผลิตใช้
[23]
จึงท�าให้ปอบิดจากแหล่งปลูกและแหล่งธรรมชาติให้ ประโยชน์จากสาร RA จากพืชในการต้านการอักเสบ
สาร RA ที่มีความแตกต่างกันมากถึง 6 เท่า แสดงให้ ในขณะปัจจุบันโรคโควิด-19 เป็นโรคระบาดที่เกิดขึ้น
เห็นว่าวิธีการปลูกปอบิดมีผลต่อการสร้างสารส�าคัญ ทั่วโลก มีสาเหตุจากการติดเชื้อไวรัส SARS-CoV-2
เช่นเดียวกัน ซึ่งการปลูกพืชตามธรรมชาติโดยส่วน จึงมีผู้ศึกษาการใช้สาร RA ซึ่งเป็นสารพฤกษเคมีชนิด
ใหญ่จะพบปัญหาทางด้านคุณภาพ ผลผลิต และการ หนึ่งในสมุนไพรแมงลักคาและปอบิด พบว่ามีฤทธิ์
ผลิตสารส�าคัญที่มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา โดยมีปัจจัย ต้านไวรัสที่ ร้อยละ 94.49 และยับยั้งเอนไซม์ ACE2
ต่าง ๆ ประกอบด้วย 2 ปัจจัย คือ ปัจจัยภายใน ได้แก่ สูงสุดร้อยละ 70.25 ไม่เป็นพิษต่อเซลล์ ซึ่ง RA ลด
พันธุกรรมพืช หรือสายพันธุ์ ซึ่งจากกรณีการศึกษา การแสดงออกของยีน ACE2 และ TMPRSS2 แต่ไม่
พันธุ์ของกัญชาที่มีผลต่อปริมาณสารแคนนาบินอยด์ ลดการแสดงออกของ PIKfyve หรือ cathepsin L ใน
ในใบ พบว่าพันธุ์กัญชาต่างสายพันธุ์จะมีการสร้าง Calu-3 cells แสดงให้เห็นว่าสารสกัดจากแมงลักคา
สาร Tetrahydrocannabinol (THC), Cannabinol ปอบิด และ RA มีฤทธิ์ต้าน SARS-CoV-2 ซึ่ง R A
[20]
(CBN) และ Cannabidiol (CBD) ที่แตกต่างกัน ในสมุนไพรอาจลดการแพร่กระจายไวรัสในระยะแรก
[24]
แสดงให้เห็นว่าแม้จะเป็นพืชชนิดเดียวกันแต่มีความ ของการติดเชื้อได้ การศึกษานี้จึงต้องการพัฒนาการ
แตกต่างของสายพันธุ์ก็มีผลต่อการสร้างสารส�าคัญ สร้างสาร RA จากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชสมุนไพร
ที่แตกต่างกัน ส่วนปัจจัยภายนอก ได้แก่ ธาตุอาหาร โดยศึกษาส่วนของแคลลัสเปรียบเทียบกับผลผลิตที่
ในดิน, อุณหภูมิ, ความสูงของพื้นที่, ความชื้น, การ ได้จากธรรมชาติและจากการปลูกเท่านั้น ยังมีวิธีการ
บ�ารุงรักษา หรือวิธีการจัดการที่แตกต่างกันย่อมให้ เพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเซลล์พืชโดยวิธีการต่าง ๆ ที่สามารถ
ผลที่แตกต่างกัน ซึ่งจากการศึกษาปริมาณสาร Dios- เพิ่มสารทุติยภูมิให้ได้มากขึ้น เช่น การใช้กระตุ้น
genin ของปอบิดที่แตกต่างกันจ�านวน 7 แหล่ง พบ Methyl jasmonate Salicylic acid Chitosan สาร
ว่าแต่ละแหล่งมีปริมาณสาร Diosgenin ที่แตกต่าง สกัดจากยีสต์ เชื้อรา และแบคทีเรีย จากการศึกษาการ
[21]
กัน นอกจากนั้นวิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อที่ต่างกัน ใช้ Agrobacterium 4 สายพันธุ์ในการชักน�าให้เกิด
ให้สารส�าคัญที่ต่างกัน ซึ่งจากการศึกษาสาร RA ใน รากลอย (hairy root) ของต้นปอบิดท�าให้มีปริมาณ
พืชชนิด Eryngium planum โดยวิธีการเพาะเลี้ยง สาร diosgenin และ proline สูงกว่าแคลลัสและชิ้น
ยอด แคลลัส เซลล์แขวนลอย และการเพาะเลี้ยงราก ส่วนที่ไม่ได้ท�าการเหนี่ยวน�า จึงเป็นวิธีการหนึ่งที่น่า
[21]
