Page 198 - Acrobat J Trad-21-3-2566

J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 3 Sep-Dec 2023 681

3. กำรศึกษำกำรเจริญเติบโตและปริมำณสำร เซนติเมตร เมื่อน�ามาชั่งหาน�้าหนักสดและน�้าหนักแห้ง
rosmarinic acid (RA) ของแคลลัสและ พบว่าทุกสูตรอาหารมีค่าไม่แตกต่างกันทางสถิติ โดย
ฝักปอบิด อาหารสูตร TDZ 0.4 + NAA 0.3 มีน�้าหนักสดมาก

จากการศึกษาการเจริญเติบโตของแคลลัสใน ที่สุดมีค่าเท่ากับ 7.56 ± 0.88 กรัม รองลงมาคือ TDZ
อาหารสูตรต่าง ๆ เป็นระยะเวลา 45 วัน พบว่าขนาด 1.0 + NAA 0.7 มีค่าเท่ากับ 7.38 ± 1.85 กรัม ใน
เส้นผ่าศูนย์กลาง น�้าหนักสดและน�้าหนักแห้งของ ขณะที่น�้าหนักแห้งทุกสูตรอาหารมีค่าไม่แตกต่างกัน

แคลลัส มีค่าไม่แตกต่างกันทางสถิติ โดยพบว่าอาหาร ทางสถิติโดยอาหารสูตร TDZ 1.5 + NAA 1.0 มีน�้า
สูตร TDZ 0.4 + NAA 0.3 จะมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง หนักแห้งมากที่สุดมีค่าเท่ากับ 0.47 ± 0.21 กรัม รอง
มากที่สุดมีค่าเท่ากับ 2.9 ± 0.58 เซนติเมตร รองลง ลงมาคืออาหารสูตร TDZ 0.2 + NAA 0.1 มีน�้าหนัก

มาคือ TDZ 0.8 + NAA 0.5 มีค่าเท่ากับ 2.6 ± 0.56 แห้งเท่ากับ 0.43 ± 0.11 กรัม (Figure 3, Table 3)

Figure 3 The different sources of H. isora from callus culture, cultivation, and natural sources: H. isora callus in
different culture medium concentration for 45 days: (1) MS + TDZ 0.2 + NAA 0.1, (2) MS + TDZ 0.4
+ NAA 0.3, (3) MS + TDZ 0.8 + NAA 0.5, (4) MS + TDZ 1 + NAA 0.7, and (5) MS + TDZ 1.5 + NAA.
H. isora tree and fruit; (6) natural sources, (7) cultivated sources, and (8) fruit from natural sources
(left) and fruit from cultivated sources (right)