Page 209 - J Trad Med 21-1-2566
P. 209
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 1 Jan-Apr 2023 189
ชีปาหรืออายุ 56 ปีในเพศชาย และชีชีหรืออายุ 49 ปี อยู่ภายใน ไม่สามารถระบายออกสู่ภายนอกได้ ส่งผล
ในเพศหญิง ร่างกายและอวัยวะภายในเริ่มเสื่อมถอย ให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นหดเกร็งและปวดเมื่อย การ
ตับและไตอ่อนแอ สารจิง ชี่ และเลือดพร่อง’’ ในคัมภีร์ เคลื่อนไหวของข้อต่อติดขัด เกิดอาการปวดเข่า ดังค�า
[8]
เกาหยาจุนเซิงเฉวียนซู ได้กล่าวถึง “อาการปวดเข่า พูดในคัมภีร์โบราณแพทย์แผนจีนที่กล่าวว่า “อาการ
เกี่ยวข้องกับสามอวัยวะภายในที่เกิดความเสื่อมถอย ปวดที่เกิดจากการไหลเวียนติดขัด’’ [10]
ได้แก่ ตับ ไต และม้าม’’ ซึ่งในมุมมองทางแพทย์แผน โดยทั่วไปกลไกการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม สามารถ
จีนตามทฤษฎีปัญจธาตุในหมวดเนื้อเยื่อ ตับท�าหน้าที่ เกิดขึ้นได้จาก 2 ปัจจัยหลักพร้อมกัน ไม่ว่าจะเป็น
ก�าหนดเส้นเอ็นโดยอาศัยเลือดมาหล่อเลี้ยง ไตท�า ปัจจัยภายในที่เกิดจากความเสื่อมของร่างกาย และ
หน้าที่ก�าหนดกระดูกโดยอาศัยสารจิงและน�้าไขข้อ ปัจจัยภายนอกที่เกิดจากลม ความเย็น ความชื้น ซึ่ง
มาหล่อเลี้ยง และม้ามท�าหน้าที่ก�าหนดกล้ามเนื้อโดย เรียกรวมกันว่า “ภาวะแกร่งนอกพร่องใน’’ เพราะ
อาศัยสารจ�าเป็นมาหล่อเลี้ยง ซึ่งจะเห็นได้ว่าปัจจัย ฉะนั้นหลักการรักษาที่ส�าคัญในมุมมองทางแพทย์
ภายในที่เกิดจากสามอวัยวะภายในหลักได้แก่ ตับ ไต แผนจีนก็คือ การบ�ารุงตับ ไต และเสริมม้าม การบ�ารุง
และม้ามอ่อนแอ ส่งผลท�าให้กระดูก เส้นเอ็นและกล้าม ชี่และเลือด พร้อมกับกระตุ้นการไหลเวียนของชี่และ
เนื้อขาดการบ�ารุงหล่อเลี้ยงที่เหมาะสม จึงท�าให้กระดูก เลือด เป็นการท�าให้เส้นเอ็น กระดูก และกล้ามเนื้อ
เปราะบาง เส้นเอ็นหย่อน และกล้ามเนื้ออ่อนแรง ซึ่ง ได้รับการบ�ารุงฟื้นฟูอย่างเหมาะสม ในขณะเดียวกัน
เป็นปัจจัยหลักจากความเสื่อมของร่างกายที่ท�าให้เกิด ก็ใช้การระบายลม ขับความเย็น และความชื้น เพื่อ
[9]
ข้อเข่าเสื่อม ดังค�าพูดในคัมภีร์โบราณแพทย์แผนจีน เป็นการขจัดปัจจัยก่อโรคภายนอกและของเสียที่คั่ง
ที่กล่าวว่า “อาการปวดที่เกิดจากขาดการบ�ารุงหล่อ ค้างอยู่ภายในร่างกายตามเส้นเอ็น กระดูก และกล้าม
เลี้ยง’’ และในสมัยโบราณจนถึงปัจจุบันแพทย์แผน เนื้อ เป็นการรักษาและดูแลแบบผสมผสาน โดยใช้การ
จีนได้ให้ความส�าคัญในการระวังป้องกัน ลม ความเย็น บ�ารุงจากภายในและระบายสู่ภายนอก เพื่อลดปวด
และความชื้นเป็นอย่างยิ่ง เพราะมองว่าเป็นปัจจัยก่อ ฟื้นฟูข้อเข่า เพื่อให้ภาวะร่างกายกลับสู่ภาวะสมดุล [11]
โรคภายนอกที่มากระทบร่างกาย ท�าให้เกิดกลุ่มอาการ
ปวดตามข้อต่อ โดยเฉพาะโรคข้อเข่าเสื่อม ซึ่งปรากฏ 2. กำรจ�ำแนกควำมรุนแรงและระยะข้อเข่ำ
เป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ตามที่คัมภีร์หวงตี้เน่ยจิง เสื่อม
[8]
ภาคซู่เวิ่น ได้กล่าวไว้ว่า “กลุ่มอาการปี้เจิ้งทั้งหลาย 2.1 การจ�าแนกกลุ่มอาการและหลักการรักษา
ล้วนมาจากลม ความเย็น ความชื้น’’ โดยกลไกใน ข้อเข่าเสื่อมตามศาสตร์แพทย์แผนจีน สามารถ
[12]
การเกิดโรคนั้นเกิดจาก ปัจจัยก่อโรคภายนอก ได้แก่ แบ่งเป็น 5 กลุ่มอาการ ดังนี้ (1) กลุ่มอาการชี่ติดขัด
ลม ความเย็น และความชื้น แทรกซึมเข้ามาตามรูขุม และเลือดคั่ง อาการหลัก: รู้สึกปวดเหมือนถูกเข็ม
ขน ผิวหนัง ลงสู่กล้ามเนื้อ เส้นเอ็นและกระดูก และ ทิ่มแทงหรือปวดตึงแน่นที่บริเวณข้อเข่า ปวดตลอด
ยังไปอุดกั้นทางเดินของเส้นลมปราณและเส้นเลือด เวลาและปวดขณะพัก เหยียดงอเข่าติดขัด ข้อฝืด
ก่อให้เกิด ภาวะชี่ติดขัดเลือดคั่ง ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อ แข็ง ความคล่องตัวลดลง อาการรอง: สีหน้าหมองคล�้า
การไหลเวียนของชี่และเลือด ท�าให้ของเสียที่ตกค้าง หม่นหมอง ลักษณะลิ้นและชีพจร: ลิ้นสีม่วงคล�้า หรือ
